Του Νίκου Κωνσταντάρα
Όσο ανάγκη έχει η Ευρώπη από τεράστια ποσά χρημάτων για να αντιμετωπίσει την πανδημία και τις συνέπειές της, τόσο επείγει η θέσπιση των μηχανισμών εύρεσης και διαχείρισης αυτών των πόρων. Τα χρήματα θα στηρίξουν τις χώρες την ώρα της ανάγκης· οι σωστοί μηχανισμοί θα βελτιώσουν τη λειτουργία της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα συσφίξουν τις σχέσεις των χωρών-μελών και θα εξασφαλίσουν τις συνθήκες για τη μακρόχρονη επιβίωσή της. Το Σχέδιο Μάρσαλ ήταν καθοριστικό για την ανάκαμψη χωρών της Δυτικής Ευρώπης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο· ήταν, όμως, οι οργανισμοί οι οποίοι θεσπίστηκαν στη διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς στις ΗΠΑ που απετέλεσαν τη βάση για τη διεθνή ανάπτυξη, την ευημερία και την καλή διακυβέρνηση, που ωφέλησαν όχι μόνο την Ευρώπη και τις ΗΠΑ αλλά όλο τον κόσμο.
Αυτό που έχει ανάγκη η Ευρώπη σήμερα είναι η επαναβεβαίωση των κανόνων της ευνομίας και των ίσων ευκαιριών, που θεσπίστηκαν στα τέλη του 1944 και που επέτρεψαν την οικονομική και πολιτική σταθερότητα στην οποία αναπτύχθηκε το ευρωπαϊκό εγχείρημα ειρήνης, ευημερίας και ενοποίησης. Σε μια εποχή που η αρχιτεκτονική του διεθνούς συστήματος διακυβέρνησης δείχνει να εξαντλείται, που οι ΗΠΑ είναι απρόβλεπτες, ενώ η αναδυόμενη Κίνα δεν έχει πείσει ότι δεν θα εκμεταλλευθεί αυτό το κενό υπέρ της, μια επιτυχημένη πρωτοβουλία της Ευρώπης θα είναι εξαιρετικά χρήσιμη για όλο τον κόσμο. Θα συμβάλει στη σταθερότητα την πιο κρίσιμη στιγμή και θα δείξει τον δρόμο. Τα 13 δισ. δολάρια του Σχεδίου Μάρσαλ, που μοιράστηκαν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το 1948-52, ισοδυναμούν με περίπου 135 δισ. σήμερα, ενώ οι ανάγκες που προκύπτουν από την πανδημία υπολογίζονται σε 1,5 με 2 τρισ. ευρώ. Στη μεταπολεμική εποχή, όμως, τα χρήματα πολλαπλασιάστηκαν: ο στόχος της ανάκαμψης ήταν ορατός και οι εργαζόμενοι έτοιμοι για τις απαιτήσεις του καιρού. Σήμερα πρέπει να καθορίσουμε τους «πολλαπλασιαστές» για την καλύτερη αξιοποίηση των χρημάτων, καθώς και τον μηχανισμό που θα διαχειρίζεται τεράστια ποσά δικαίως.
Η Ε.Ε. έχει αποκτήσει μηχανισμούς που της παρέχουν τα όπλα να λύνει τα προβλήματά της. Αναμένονται οι πολιτικές αποφάσεις που θα συνδέσουν οργανισμούς και αρμοδιότητες σε ένα λειτουργικό σύνολο. Η χθεσινή Σύνοδος Κορυφής είναι μέρος μιας διαδικασίας που, όσο και αν επείγει, πρέπει να οδηγήσει σε καθαρούς στόχους και στέρεες βάσεις. Για την Ε.Ε., για τις σχέσεις χωρών-μελών, για τον κόσμο.
