Τα ξημερώματα της προηγούμενης Κυριακής, η περιοχή του Καυκάσου βρέθηκε αντιμέτωπη με τον εφιάλτη των αιματηρών συγκρούσεων. Τις πρώτες ώρες της Κυριακής, στην γραμμή κατάπαυση του πυρός στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας. Οι πρώτες εχθροπραξίες σύντομα έλαβαν διαστάσεις με τις εμπλεκόμενες πλευρές να προχωρούν στην χρήση βαριού εξοπλισμού και τον διεθνή παράγοντα να αδυνατεί να ελέγξει την ένταση.
Από την πρώτη στιγμή των συγκρούσεων, οι ντόπιοι και ξένοι αναλυτές εστίασαν στον ρόλο που διαδραματίζουν οι ξένοι παράγοντες στην μεγάλη ανάφλεξη του Καύκασου. Τέσσερα χρόνια μετά την τελευταία αναζωπύρωση του μετώπου του Καραμπάχ, η παρέμβαση της Ρωσίας και της Τουρκίας στον νέο πόλεμο κρίνεται από πολλούς ειδικούς κρίσιμη τόσο για την εξασφάλιση της κατάπαυση του πυρός, όσο και για τα όσα ακολουθούν στην ευρύτερη περιοχή.
«Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για το ότι η Άγκυρα, σε συνεργασία με το Μπακού, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι διανύουμε πλέον την καλύτερη στιγμή για να ξεκινήσει μια νέα προσπάθεια κατάληψης σημαντικών εδαφών στο Καραμπάχ. Από την μια, το Αζερμπαϊτζάν έχει προ πολλού ξεπεράσει την Αρμενία σε οικονομική και στρατιωτική ισχύ. Από άλλη, στο εσωτερικό της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν έχει γιγαντωθεί το κύμα εθνικισμού το οποίο προωθεί την ανάληψη στρατιωτικής δράσης. Την ίδια ώρα, ο πόλεμος στρέφει σε νέα μέτωπα το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, η οποία μέχρι τώρα ήταν απασχολημένη με την οικονομική κρίση και την πανδημία. Τέλος, Άγκυρα και Μπακού θεωρούν ότι καμία ξένη δύναμη, με εξαίρεση την Μόσχα, δεν είναι σε θέση να ανατρέψει τα σχέδια του Αζερμπαϊτζάν για το Καραμπάχ», επεσήμαναν στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας σειρά πηγών της Κ στην Άγκυρα και την Μόσχα.
Παράλληλα με την παραπάνω επισήμανση-συμπέρασμα, οι πηγές μας επικεντρώθηκαν επίσης και στον ρόλο που διαδραματίζει η Μόσχα στην νέα κρίση. Ως προς αυτό το ζήτημα, οι πηγές μας εστιάζουν σε δυο σημεία: την οπτική γωνία της Ρωσίας για τον νέο πόλεμο στον άξονα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν και τον τελικό στόχο της Μόσχας στον Καύκασο.
Ως προς το πρώτο ζήτημα, οι πηγές υπενθυμίζουν την έντονη δυσφορία της Μόσχας για την πρόσφατη αλλαγή σκυτάλης στην πολιτική εξουσία της Αρμενίας. «Οι Ρώσοι συνηθίζουν να χαρακτηρίζουν ως ξένο πράκτορα ή εχθρικό παράγοντα όλες τις πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις που δεν συνεργάζονται μαζί τους στην επικράτεια της πρώην Σοβιετικής Ένωσης», σημειώνουν μια πηγή της Κ στην Μόσχα, η οποία προσθέτει ότι αν και η σημερινή κυβέρνηση της Αρμενίας δεν ελέγχεται πλήρως από την Δύση, σίγουρα δεν φέρει την έγκριση της Μόσχας. Πρόκειται για μια κυβέρνηση, η οποία κατά το προηγούμενο διάστημα είχε προχωρήσει στην εκδίωξη πολιτικών και γραφειοκρατών που στο παρελθόν διατηρούσαν στενή συνεργασία με την ρωσική πλευρά. «Πως να ξεχάσει η Μόσχα ότι η Αρμενία απαγόρευσε πρόσφατα την εκπομπή ρωσικών καναλιών στην χώρα», αναρωτιούνται χαρακτηριστικά οι πηγές μας.
Με βάση λοιπόν, τα προαναφερόμενα, οι πηγές μας δεν αποκλείουν το εξής ενδεχόμενο: Επιτρέποντας για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα στο Αζερμπαϊτζάν να προβάλλει την επιθετικότητά του στον Καύκασο, η Μόσχα επιχειρεί να «τιθασεύσει» την Αρμενία. Στην συνέχεια η Μόσχα πιθανόν να παρέμβει ώστε να διακόψει τις εχθροπραξίες εμφανιζόμενη έτσι ως μια ουδέτερη δύναμη η οποία θα εγκαινιάσει τον διάλογο για την τελική λύση των προβλημάτων στο Καραμπάχ. Ως προς τον εν λόγω στόχο της Μόσχας, οι πηγές προσθέτουν ότι η Ρωσία ζητά εδώ και καιρό από την Αρμενία την επιστροφή ορισμένων περιοχών του Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν και από το Αζερμπαϊτζάν να στρέψει την προσοχή του στην προοπτική της αυτονόμησης του Καραμπάχ. Το συγκεκριμένο αίτημα συνοδεύει η προοπτική-ενδεχόμενο της ρωσικής στρατιωτικής αστυνομίας στην περιοχή.
Σε περίπτωση που επαληθευτεί στην πράξη το προαναφερόμενο σχέδιο του Κρεμλίνου, το σίγουρο είναι αρκετοί αναλυτές θα «θυμηθούν» τα όσα συνέβησαν στο βόρειο κομμάτι της Συρίας, όταν με παρόμοιο τρόπο, πριν από λίγο χρονικό διάστημα, ο ρωσικός παράγοντας εκμεταλλεύτηκε στρατιωτικά και διπλωματικά την τουρκική επιθετικότητα στην περιοχή για να σπρώξει τους Κούρδους προς την κατεύθυνση του διαλόγου και της συνεργασίας με την Δαμασκό.
Άποψη του συγγραφέα είναι ότι η προαναφερόμενη στρατηγική της Μόσχας συνοδεύεται από μεγάλα ρίσκα. Πρώτον, την στιγμή που γραφόταν το συγκεκριμένο άρθρο γνώμης, για 8η συνεχόμενη ημέρα ο πόλεμος Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας συνεχιζόταν σε εντατικούς ρυθμούς. Εκτός από το ίδιο το Καραμπάχ επιθέσεις δεχόντουσαν και άλλες περιοχές των δυο χωρών, γεγονός που μεγεθύνει τους φόβους για τον εκτροχιασμό των εξελίξεων.
Δεύτερον, η κρίση και ο πόλεμος του Καραμπάχ δεν αφορά αποκλειστικά τις δυο εμπλεκόμενες γειτονικές χώρες και την Ρωσία. Στην κρίση εμπλέκονται αρκετές δυνάμεις και μεγάλα συμφέροντα. Οι αστάθμητοι παράγοντες είναι αρκετοί και δημιουργούν μεγάλα ρίσκα. Το Ιράν ήδη έχει μερικώς κινητοποιήσει τον στρατό του. Αν συνεχιστούν οι εχθροπραξίες κανείς δεν θα μπορεί με σιγουριά να αποκλείσει το ενδεχόμενο μια κορύφωσης της περιφερειακής έντασης.
Τέλος, η εργαλειοποίηση του τουρκικού τυχοδιωκτισμού από το Κρεμλίνο είναι μια εξέλιξη που θα πρέπει να προβληματίσει ολόκληρη την διεθνή κοινότητα. Η Μόσχα που κατηγορεί την Άγκυρα με το πρόσχημα ότι «ρίχνει λάδι στην φωτιά του Καραμπάχ» πρέπει να κατανοήσει ότι και η ίδια «παίζει με την φωτιά» στην περιοχή.
Μια τελευταία επισήμανση-ΥΓ: Για μια ακόμη φορά, η κρίση του Καραμπάχ δείχνει το πόσο κατώτερη των περιστάσεων είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πεδίο της διπλωματίας.
