Οι αυτοαποκαλούμενες «προοδευτικές» μερίδες της κοινωνίας πρέπει οπωσδήποτε να εστιάσουν στις αδυναμίες τους έτσι ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική η διαχείριση της κρίσης-ενδεχόμενης κατάρρευσης του οράματος της λύσης. Ξεκινώ με μια ομολογία. Όταν την προηγούμενη εβδομάδα επέλεγα να ασχοληθώ με μια αυτοκριτική που αφορούσε την μεγαλύτερη κοινότητα της Κύπρου σχετικά με το αδιέξοδο το Κυπριακό δεν ανέμενα ότι στο τέλος της ημέρας το κείμενο θα έβρισκε αντίκτυπο σχεδόν σε ολόκληρο το πολιτικό και κοινωνικό φάσμα του τόπου. Για μια ακόμη φορά ευχαριστώ τον αναγνώστη που μπαίνει στον κόπο να αναπτύξει δημοκρατικό και ποιοτικό διάλογο με αυτήν την στήλη (ανεξάρτητα από τον αν τα σχόλια είναι θετικά ή αρνητικά).
Σήμερα, συνεχίζω στην πορεία-άξονα που ξεκίνησα πριν από μια εβδομάδα εστιάζοντας αποκλειστικά σε μια συγκεκριμένη πτυχή του δύσκολου έργου της αυτοκριτικής. Παρακάτω λοιπόν, θα επιχειρήσω μια πρώτη εισαγωγή στα κενά και τις αδυναμίες του στρατοπέδου της λύσης και στο μερίδιο ευθύνης που φέρει η συγκεκριμένη παράταξη για το σημερινό αδιέξοδο στο Κυπριακό. Απορρίπτοντας τις μηδενιστικού περιεχόμενου προσεγγίσεις των εθνικιστικών δυνάμεων, και με όσο το δυνατόν περισσότερη ψυχραιμία, διαύγεια σκέψης και διαλεκτική, νομίζω πως ήρθε η στιγμή της αναθεώρησης του ρόλου των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που πραγματικά «πιστεύουν» στην διζωνική δικοινοτική ομοσπονδιακή λύση.
Στην δική μας πλευρά της Πράσινης Γραμμής, στις ελεύθερες περιοχές, γνωρίζουμε σε γενικές γραμμές πολύ καλά τις δυνάμεις που στέκονται σθεναρά δίπλα στην λύση. Μαζί με την αξιωματική αντιπολίτευση και την κυπριακή Αριστερά, οι φιλελεύθερες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις στοχεύουν στην λύση για την άμεση επανένωση του νησιού και τον τερματισμό της παρουσίας ξένων στρατευμάτων στα εδάφη της Κύπρου.
Σε σχέση με τον παραπάνω στόχο, έχω την εντύπωση ότι προκύπτουν αρκετά και πολυδιάστατα ερωτήματα, κυρίως για τα όσα διαδραματίστηκαν από το 2015 μέχρι σήμερα στο Κυπριακό. Σε επίπεδο πολιτικών δυνάμεων που υποστηρίζουν την λύση, πρώτα από όλα προκύπτει το εξής ερώτημα: Για ποιους λόγους το όραμα της ομοσπονδίας δεν εμφανίστηκε με πιο αισθητό, πειστικό και αποτελεσματικό τρόπο στο κοινωνικοπολιτικό προσκήνιο; Για ποιο λόγο οι φιλελεύθερες φωνές εντός του κυβερνώντος κόμματος και των υπολοίπων παρατάξεων επέλεξαν να τηρήσουν αμυντική-παθητική στάση απέναντι στις εξελίξεις και στις επικρίσεις των αρνητών της λύσης; Για ποιο λόγο αυτές οι δυνάμεις δεν βγήκαν μπροστά με πιο δυναμικό τρόπο στις κρίσιμες στιγμές του Κυπριακού, λ.χ. κατά την διάρκεια της διάσκεψης του Κραν Μοντάνα και κυρίως δεν επιχείρησαν να εξηγήσουν σε ολόκληρη την κοινωνία την «γυμνή αλήθεια» στο Κυπριακό; Πως εξηγείται η σιγή του ιχθύος σε κρίσιμες στιγμές, όπως λ.χ. το ζήτημα του εορτασμού του ενωτικού δημοψηφίσματος ή των επιθέσεων που δέχθηκαν τ/κ στις ελεύθερες περιοχές;
Πολλά αναπάντητα ερωτήματα αναλογούν και στην αξιωματική αντιπολίτευση. Για ποιους λόγους λ.χ. η εποικοδομητική κριτική για τους χειρισμούς της ηγεσίας στις διαπραγματεύσεις μετατράπηκε σε ένα άγονο ματς «ping-pong» για σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης; Τι έπραξε η ε/κ Αριστερά στο σύνολό της τα τελευταία πέντε χρόνια για την ενίσχυση των δεσμών και του ουσιαστικού διαλόγου με την τ/κ πλευρά; Συνομίλησε το ΑΚΕΛ ή κάποιος άλλος παράγοντας «ουσιαστικά» με τ/κ πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς, με εξαίρεση τις τ/κ παρατάξεις που θεωρούνται «φιλικές»; Έγινε προσπάθεια να προσεγγιστούν οι περίπου 50.000 (και ενδεχομένως περισσότεροι) άνθρωποι που έχουν γεννηθεί και ζουν σήμερα στην άλλη πλευρά της Πράσινης Γραμμής και την επόμενη ημέρα της λύσης θα είναι πολίτες της νέας ομοσπονδίας;
Ας αφήσουμε πίσω μας τα πολιτικά κόμματα και ας ασχοληθούμε με την διανόηση. Ποιος ήταν ο ρόλος της σε αυτήν την τελευταία κρίσιμη πενταετία στο Κυπριακό; Τι είδους έργο παρήγαγε με σκοπό την ενίσχυση της λύσης; Κατάφερε να ξεπεράσει τα γνωστά κλισέ και να εστιάσει στις πραγματικές πτυχές του Κυπριακού; Παρόμοια είναι τα ερωτήματα που μας απασχολούν και στην περίπτωση του δικού μας χώρου, των ΜΜΕ. Ποιος ήταν ο ρόλος των εκείνων ε/κ μέσων ενημέρωσης που προσεγγίζουν θετικά την ΔΔΟ; Τι πράξαμε και τι καταφέραμε πέρα από να προβάλλουμε φρούδες ελπίδες για υποτιθέμενες γρήγορες λύσεις και τις διαδικασίες εξπρές (θυμάστε τα πρωτοσέλιδα του 2016 και του 2017); Τι κάναμε πέρα από τα προαγάγουμε στην πραγματικότητα τις σκοπιμότητες και την πολιτική ατζέντα της πρώην τ/κ ηγεσίας;
Αναπάντητα ερωτήματα φυσικά υπάρχουν και στην περίπτωση της κοινωνίας των πολιτών. Γνωρίζουμε ότι τα τελευταία χρόνια στο πεδίο του Κυπριακού δραστηριοποιούνται διάφορες οργανώσεις και ομάδες πολιτών που επιδιώκουν να προβάλλουν το όραμα της λύσης. Σε επίπεδο ρητορικής το έργο τους είναι αξιοσημείωτο και καλοδεχούμενο. Ωστόσο το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί και για το πεδίο της δράσης. Και αυτό διότι η προβολή της ΔΔΟ δεν πρέπει να υποβαθμίζεται σε επίπεδο καθημερινών διαπληκτισμών με τους αρνητές της λύσης ή των χειροκροτημάτων για ορισμένες παροδικές θετικές κινήσεις των δυο ηγεσιών στις διαπραγματεύσεις. Ταπεινή μου άποψη είναι ότι η υποστήριξη της επανένωσης του νησιού είναι κατεξοχήν πολιτικός, κοινωνικός και ταξικός αγώνας με αποδέκτη το σύνολο της τ/κ και ε/κ κοινότητας.
Επειδή δεν επιθυμώ να ξεπεράσω τα στενά όρια του συγκεκριμένου άρθρου γνώμης δεν πρόκειται να θέσω άλλα ερωτήματα. Ωστόσο γνωρίζω και επαναλαμβάνω ότι τα αναπάντητα ερωτήματα είναι πολλά, σε σημείο που ενδεχομένως να επισκιάζουν τις γνωστές και αναμενόμενες σκοπιμότητες και διαστρεβλώσεις των αρνητών της λύσης.
Εν κατακλείδι, η άποψή μου είναι ότι την παρούσα στιγμή οι αυτοαποκαλούμενες «προοδευτικές» μερίδες της κοινωνίας πρέπει οπωσδήποτε να εστιάσουν στις αδυναμίες τους έτσι ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική η διαχείριση της κρίσης-ενδεχόμενης κατάρρευσης του οράματος της λύσης.
Με λίγα λόγια, σημαντικό είναι να αναλογιστούμε μεν τα κενά και τα λάθη της ε/κ ηγεσίας στο Κυπριακό, αλλά να προχωρήσουμε και ένα βήμα πιο πέρα κοιτώντας τις δικές μας αδυναμίες. Πρέπει λοιπόν να δούμε τα μεγάλα λάθη των δυνάμεων της λύσης, λ.χ. την λανθασμένη στρατηγική της ηγεσίας Ακιντζί και των υποστηρικτών της, και να επιχειρήσουμε να καταλήξουμε σε έναν νέο οδικό χάρτη μέσα από την αυτοκριτική.
Η αρχαία φιλοσοφία και πολιτική σκέψη τοποθετεί την κριτική στο επίκεντρο του σύμπαντος - της σκέψης. Στην σύγχρονη Κύπρο, εν απουσία ουσιαστικής (αυτό)κριτικής είναι στιγμές που αναρωτιέμαι: Μήπως στην πραγματικότητα οι «προοδευτικοί» δεν είναι τόσο προοδευτικοί, αλλά κομμάτι του ίδιου κατεστημένου;
