ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Πόλεμος

Ας αρχίσουμε με τρεις θετικές-αισιόδοξες εξελίξεις. Πρώτον, στα ελληνοτουρκικά, τουλάχιστον σε επίπεδο επίσημης γραμμής-ρητορικής, καμία πλευρά δεν επιθυμεί «θερμό επεισόδιο». Τα όσα έχει επισημάνει τις τελευταίες ημέρες ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, μιλούν από μόνα τους. Η τουρκική πλευρά δεν πιστεύει ότι η Αθήνα στοχεύει σε στρατιωτική αναμέτρηση και είναι έτοιμη για την συνέχιση του διαλόγου ανάμεσα των δυο πρωτευουσών. Την λέξη «πόλεμος» αποφεύγουν με επιμονή και οι Έλληνες πολιτικοί.

Δεύτερον, οι εξελίξεις στα πεδία της οικονομίας και της διπλωματίας δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για τυχοδιωκτισμούς και πειραματισμούς. Η τουρκική οικονομία έχει φτάσει στα όρια των αντοχών της. Η πανδημία του κορωνοϊού πλήττει τα οικονομικά θεμέλια της χώρας. Η αντιστοιχία Αμερικανικού Δολαρίου-Τουρκικής Λίρας, η οποία πριν από μια δεκαετία κυμαινόταν στο επίπεδο των 1,6-1,7 μονάδων σήμερα «φλερτάρει» με τις 7 μονάδες. Η συμφωνία των «swap» με την Κεντρική Τράπεζα του Κατάρ (βλπ. Πρόσφατα δημοσιεύματα Οικονομικής Κ), παρέχει στην Τουρκία μονάχα περιορισμένης χρονικής διάρκειας περιθώρια «οικονομικής ανάσας» (Για την κατάσταση στην ελληνική οικονομία εν μέσω πανδημίας έχω την εντύπωση ότι τα σχόλια είναι περιττά).

Την ίδια στιγμή, η προσοχή της χώρας είναι στραμμένη στα βόρεια τμήμα του Ιράκ και της Συρίας (βλπ. Κουρδικό Ζήτημα) και στον πόλεμο της Λιβύης που κορυφώνεται το τελευταίο διάστημα. «Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν είναι η στιγμή για ένα νέο μέτωπο στο Αιγαίο», σημείωνε το σαβ/κο μια καλά πληροφορημένη πηγή της Κ. Παράλληλα, καμία μεγάλη δύναμη, καμία δυτική χώρα, οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και φυσικά οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου δεν επιθυμούν μια νέα εστία σύγκρουσης-στρατιωτικής αναμέτρησης. Για αυτόν άλλωστε τον λόγο, συνεχίζονται οι τηλεφωνικές επικοινωνίες των Προέδρων ΗΠΑ και Τουρκία και στο παρασκήνιο διάφορες ευρωπαϊκές χώρες «συνομιλούν» με την Άγκυρα.

Τέλος, σε πολιτικό επίπεδο και από τουρκικής σκοπιάς, η Άγκυρα διανύει μια νέα μεταβατική φάση, με την κυβερνητική συμμαχία να ετοιμάζει έναν νέο εκλογικό νόμο, να προχωρά σε νέο κύμα εκκαθαρίσεων στο εσωτερικό της και να αναζητά απεγνωσμένα τρόπους για να τερματιστεί η καθοδική πορεία των ποσοστών της, η οποία σύμφωνα με τους έμπειρους Τούρκους αναλυτές οφείλεται κυρίως στο οικονομικό αδιέξοδο, στο οποίο οδηγείται η γειτονική χώρα κατά τα τελευταία χρόνια. Μπορεί η εθνικιστική-μιλιταριστική ρητορική να συσπηρώνει ότι απομένει από την μεγάλη συντηρητική εκλογική βάση, ωστόσο, λανθασμένοι χειρισμοί στα μέτωπα της οικονομίας και της διπλωματίας δεν αποκλείεται να εγκλωβίσουν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα τα ποσοστά της τουρκικής κυβέρνησης, τα οποία σύμφωνα με νέες σφυγμομετρήσεις έχουν ήδη πέσει κάτω από το 40%.

Τώρα πάμε στις άκρως ανησυχητικές τρεις εξελίξεις-ενδείξεις στα ελληνοτουρκικά, οι οποίες μας υποχρεώνουν να προειδοποιήσουμε τον αναγνώστη ότι η συνολική εικόνα είναι άκρως ανησυχητική. Επεξηγούμε λοιπόν. Πρώτον, τα τουρκικά σχέδια για την Ανατολική Μεσόγειο, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκονται τα ενεργειακά αποθέματα της περιοχής, εξακολουθούν να αποτελούν προτεραιότητα για το τουρκικό Προεδρικό. Όπως επεξηγεί η πηγή της Κ «Στην βόρεια Συρία μπλοκάρουμε την επέκταση της κουρδικής ζώνης προς τα παράλια της Μεσογείου, στην Λιβύη ενισχύουμε την θέση της κεντρικής κυβέρνησης και στα ανοιχτά της Κρήτης ετοιμαζόμαστε για τις δικές μας εργασίες, γεωτρήσεις, έτσι όπως πράξαμε στην περίπτωση της Κύπρου».

Δεύτερον, αν τελικά κατά τους επόμενους μήνες τα τουρκικά σκάφη εμφανιστούν στα ανοιχτά της Κρήτης ή σε μια άλλη περιοχή, η οποία συμπεριλαμβάνεται στην υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας, οι επιλογές της Αθήνας, τόσο σε επίπεδο εσωτερικής πολιτικής, όσο και στα επίπεδα διπλωματίας και άμυνας θα είναι περιορισμένες. Όπως μας προϊδέασε πριν από λίγο καιρό σε δημόσια παρέμβαση του στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ο αναπληρωτής σύμβουλος για θέματα εθνικής άμυνας του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, ο φίλος Θάνος Ντόκος, σε μια τέτοια περίπτωση όλοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η ελληνική πλευρά θα υπερασπιστεί τις θέσεις της με κάθε διαθέσιμο μέσο. Παρόμοια μηνύματα στέλνει τις τελευταίες ημέρες και ο τέως Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας.

Τρίτον, το γενικό κλίμα σε ότι αφορά τα ελληνοτουρκικά θυμίζει όλο και περισσότερο την περίοδο της κρίσης των Ιμίων, με μια σημαντική εξαίρεση, την βύθιση των ΗΠΑ μέσα σε μεγάλα προβλήματα και προεκλογική περίοδο. Τόσο η Άγκυρα όσο και η Αθήνα δεν εννοούν να εστιάσουν στους προβληματισμούς, στις ανησυχίες και στους φόβους των συνομιλητών τους. Οι ελληνικές αναλύσεις, τα ελληνικά και κυπριακά δημοσιεύματα στερούνται διεξοδικής μελέτης των «φόβων» της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο (προβληματισμό στο Κουρδικό, σύνδρομο εγκλωβισμού στον κόλπο της Αττάλειας, στα παράλια της Μικρής Ασίας, αποκλεισμός από το ενεργειακό παιχνίδι της Μεσογείου κ.ο.κ.). Την ίδια στιγμή, οι τουρκικές αναλύσεις είτε δεν έχουν επιστημονικό βάθος σε ότι αφορά το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά, είτε προσεγγίζουν την «άλλη πλευρά» με σοβινιστικά και εθνικιστικά αντανακλαστικά και αρκετή δόση υπεροψίας, η οποία είναι κατάλοιπο της αυτοκρατορικής περιόδου.

Εν κατακλείδι, σε περίπτωση που ισοσταθμήσουμε τους προαναφερόμενους παράγοντες καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι στα μέσα του 2020 τα ελληνοτουρκικά βρίσκονται κυριολεκτικά «στην κόψη του ξυραφιού». «Ας μην θεωρούν οι Έλληνες φίλοι μας δεδομένο το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου. Ωστόσο, ας μην εφησυχαζόμαστε. Φτάσαμε σε ένα σημείο που ενώ ευτυχώς ακόμη λειτουργούν οι δίαυλοι επικοινωνίας Αθηνών-Άγκυρας, ουσιαστικά δεν συνεννοούμαστε και θεωρούμε ότι με απειλές και προειδοποιήσεις μια από τις εμπλεκόμενες πλευρές τελικά θα πραγματοποιήσει το πίσω βήμα», καταλήγει μια άλλη πηγή της Κ.

ΥΓ. Αν βρείτε χρόνο από τον κορωνοϊό, την οικονομική κρίση, τα γεωπολιτικά παιχνίδια στην πλάτη του εργάτη, αξίζει να ρίξετε μια ματιά στην ταινία «Deux jours, une nuit» με πρωταγωνίστρια την Marion Cotillard. Δυνατή ιστορία, ανθρώπινο πρόσωπο του ευρωπαϊκού οικονομικού αδιεξόδου, αξιοσημείωτες ερμηνείες…

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X