Στην τέταρτη επέτειο του αποτυχημένου πραξικοπήματος, ο ισχυρός πολιτικός άνδρας της Τουρκίας δεν έχει άλλη επιλογή παρά να «ζυγίσει» τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες του κινήματός του. Και αυτό διότι, σε διάφορα μέτωπα, οι εξελίξεις «σπρώχνουν» την Άγκυρα προς ιστορικές κρίσιμες αποφάσεις. Σε περίπτωση που αυτές οι αποφάσεις ληφθούν με βάση λανθασμένους υπολογισμούς η Τουρκία θα μπορούσε να βρεθεί ενώπιον δυσάρεστων εκπλήξεων. «Αυτό το βιώσαμε πρόσφατα στο Ιντλίμπ της Συρίας. Λανθασμένοι υπολογισμοί, στρατιωτικοί και διπλωματικοί, μας έφεραν στο πρόθυρα ανοιχτής αντιπαράθεσης με την Δαμασκό, την Τεχεράνη και την Μόσχα. Ευτυχώς ήρθε η διαμεσολάβηση του Προέδρου Ερντογάν και η ένταση τέθηκε υπό έλεγχο στις αρχές του Μαρτίου», σημειώνει σε αυτήν την στήλη, τουρκική πηγή που παρακολουθεί τις κινήσεις του τουρκικού Προεδρικού στο διπλωματικό προσκήνιο.
Ποιους άσους λοιπόν κρατά ο Πρόεδρος της Τουρκίας στο μανίκι του σήμερα; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της κυβέρνησής του κυρίως στα πεδία της πολιτικής και της διπλωματίας; «Πρώτον, το ρήγμα στις σχέσεις των Μεγάλων Δυνάμεων και οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ. δημιουργούν ευκαιρίες για τις μεσαίου βεληνεκούς δυνάμεις όπως η Τουρκία», επισημαίνει η πηγή μας, η οποία προσθέτει τα εξής: «Σε Ιράκ, Συρία, Ανατολική Μεσόγειο, Λιβύη και Αφρική αναδύονται ευκαιρίες που εάν δεν τις εκμεταλλευτεί η Τουρκία θα σπεύσουν να τις χρησιμοποιήσουν οι ανταγωνιστές μας. Δεύτερον, στο εσωτερικό της Τουρκίας, η συμμαχία της κυβέρνησης Ερντογάν με τις εθνικές δυνάμεις της χώρας διαιωνίζεται.
Αν αλλάξουν τα δεδομένα στην οικονομία, η εν λόγω συμμαχία πολύ πιθανόν να σημειώσει νέα εκλογική επιτυχία το 2023. Τρίτον, όσο οι ΗΠΑ και άλλες δυνάμεις δεν εντατικοποιούν τις επιθέσεις που δέχεται η τουρκική οικονομία, τότε η γενική κατάσταση-εικόνα στο μέτωπο της οικονομίας θα εξακολουθήσει να είναι ελεγχόμενη». Με τον όρο εθνικές δυνάμεις η πηγή μας αναφέρεται στο επιτελείο των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (TSK), στο Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), στο Κόμμα Μεγάλης Ενότητας (BBP), στο κίνημα που δημιουργεί σήμερα ο υιός του ιστορικού ηγέτη του τουρκικού συντηρητικού κινήματος, Νετζμεττίν Ερμπακάν, στα διάφορα πρώην ηγετικά στελέχη της τουρκικής Δεξιάς, στα πολλά θρησκευτικά τάγματα και φυσικά σε μια μερίδα του μεγάλου, φιλοδυτικού κεφαλαίου και του αναδυόμενου κεφαλαίου της Ανατολίας.
Αν δεχτούμε ότι οι μανούβρες των Μεγάλων Δυνάμεων, οι δείκτες της οικονομίας, και η διαιώνιση της πολιτικής συμμαχίας της οποίας ηγείται ο κ. Ερντογάν διευκολύνουν το έργο της τουρκικής κυβέρνησης, τότε ποιες είναι αυτές οι αδυναμίες που εκθέτουν σε κίνδυνο τα σχέδια της Άγκυρας; Η απάντηση αυτού του κρίσιμου ερωτήματος έρχεται από εκπρόσωπους των δυο μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης της Τουρκίας: «Πρώτον, τόσο στο Κουρδικό Ζήτημα (εσωτερικό Τουρκίας, μέτωπα Ιράκ και Συρίας), όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο (Κυπριακό, ελληνοτουρκικά, Λιβύη) τα συμφέροντα της Τουρκίας κάθε άλλο παρά κατοχυρωμένα είναι.
Στο Ιράκ, η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι οι χερσαίες επιχειρήσεις και οι αεροπορικές επιδρομές δεν εξουδετερώνουν την απειλή του ΡΚΚ. Στην Συρία, η Τουρκία ελέγχει μια ζώνη, στην οποία κατά τις τελευταίες ημέρες σκάει η μια βόμβα μετά την άλλη και οι ομάδες των πρώην τζιχαντιστών συγκρούονται για τα πολεμικά λάφυρα. Το δε, Ιντλίμπ είναι έτοιμο να εκραγεί. Στο Κυπριακό, έχεις την τουρκική διπλωματία από την μια να επιστρατεύει σκληρή ρητορική και από την άλλη να επιμένει ουσιαστικά στο ομοσπονδιακό μοντέλο, στην λύση δηλαδή με βάση την πολιτική ισότητα. Στην Αττάλεια δε, το πλήρωμα του Oruç Reis ψαρεύει αντί να διεξάγει έρευνες στην Α. Μεσόγειο. Τέλος, στα ανοιχτά της Λιβύης έχουμε εκθέσει σε μεγάλο κίνδυνο τα τουρκικά πολεμικά σκάφη και στα εδάφη της χώρας βρισκόμαστε ένα βήμα πριν τον πόλεμο με την Αίγυπτο».
Οι πηγές μας, συνεχίζοντας προσθέτουν ότι «Δεν χρειάζεται να αναμένεις τις ξένες δυνάμεις για να «λυγίσει» η τουρκική οικονομία. Πανδημία και λανθασμένοι χειρισμοί της κυβέρνησης φέρνουν την τουρκική οικονομία στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Δεν θέλουμε να φανταστούμε τι θα συμβεί σε περίπτωση που αλλάξει η αμερικανική ηγεσία και επιβληθούν νέες κυρώσεις. Η ανεργία σκαρφαλώνει σε ιστορικά επίπεδα. Τα ξένα νομίσματα έχουν ξεφύγει από έλεγχο. Εν ολίγοις, ανεργία και οικονομικό αδιέξοδο θα κρίνουν το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών. Τέλος, όλες οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι ΑΚΡ και ΜΗΡ δεν ξεπερνούν πλέον το 45-46%».
Στην παραπάνω εικόνα λοιπόν, ερχόμαστε να «προσθέσουμε» ίσως το πιο κρίσιμο για τις χώρες της Α. Μεσογείου, ερώτημα των τελευταίων ημερών: Υπό τις υφιστάμενες συνθήκες, ποια στρατηγική εξυπηρετεί τα συμφέροντα της κυβέρνησης Ερντογάν στην περιοχή; Ξεχωριστά πολεμικά μέτωπα με Συρία, Ελλάδα και Αίγυπτο ή μήπως διαπραγματεύσεις, στις οποίες η Άγκυρα θα είναι σε θέση να ρίξει στο τραπέζι τους προαναφερόμενους άσσους που κρατά ο κ. Ερντογάν στο μανίκι του; Χωρίς να αποκλείουμε κανένα σενάριο (σε στιγμές κρίσεις όλα τα σενάρια είναι επί τάπητος, ακόμη και οι μη επιδιωκόμενοι λανθασμένοι υπολογισμοί-κινήσεις), αφήνουμε στο τέλος της σημερινής μας στήλης την ταπεινή μας άποψη: Για 18 χρόνια ο κ. Ερντογάν και οι συνοδοιπόροι του υπήρξαν «ικανοί διαπραγματευτές» σε πολλά μέτωπα.
Σήμερα, δεν υπάρχουν σοβαροί λόγοι που εμποδίζουν την Άγκυρα να διεξάγει μια νέα διαπραγμάτευση στην «γειτονιά» μας. Για όσους προσεγγίζουν με δυσπιστία αυτή την εκτίμηση θέτουμε το εξής ερώτημα: Παρά την αντιδημοκρατική «αποσιώπηση» της αντιπολίτευσης, θα μπορούσε ο Ερντογάν να επαναλειτουργήσει ανενόχλητα την Αγία Σοφία ως τέμενος, αν δεν είχε «επενδύσει» προηγουμένως στην εσωτερική διπλωματία; Θα είχε την ευχέρεια να δράσει ανενόχλητος εάν είχε επιλέξει μια μετωπική «εμφύλια» σύρραξη με την αντιπολίτευση, και ενδεχομένως με ορισμένες «εθνικές δυνάμεις», με τις οποίες σήμερα συνεργάζεται;
