Του Νίκου Κωνσταντάρα
Πριν από λίγες ημέρες, δημοσκόπηση στις ΗΠΑ βρήκε ότι οι περισσότεροι πολίτες εγκρίνουν τις επιδόσεις του Τζο Μπάιντεν στις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του, με την πλειονότητα να επικροτεί, επίσης, την προσπάθειά του να πετύχει συναίνεση στη βαθιά διχασμένη χώρα. Το Σάββατο, σύνεδροι του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στην πολιτεία Γιούτα απέδειξαν τον βαθμό διχασμού: γιούχαραν τον γερουσιαστή Μιτ Ρόμνεϊ, πρώην υποψήφιο πρόεδρο του κόμματός τους, επειδή ψήφισε δύο φορές υπέρ της αποπομπής του Ντόναλντ Τραμπ από το αξίωμα του προέδρου, τη μία για κατάχρηση εξουσίας, την άλλη επειδή ενθάρρυνε την εισβολή ακραίων οπαδών του στο Καπιτώλιο. Επιπλέον, για λίγες ψήφους, ο Ρόμνεϊ απέφυγε τη δική του καταδίκη, σε πρόταση μομφής που κατατέθηκε στο συνέδριο.
Την ώρα που ο Ρόμνεϊ βρισκόταν στο βήμα, ακούγονταν αποδοκιμασίες και κραυγές όπως «προδότη» και «κομμουνιστή». Ο Ρόμνεϊ απάντησε: «Είμαι άνθρωπος που λέει αυτά που πιστεύει και γνωρίζετε ότι ποτέ δεν επικροτούσα τον προβληματικό χαρακτήρα του τέως προέδρου». Ο γερουσιαστής θεωρείται από τους πιο μετριοπαθείς του κόμματος. Η αποδοκιμασία του, παρότι αναμενόμενη, δείχνει τον βαθμό που οι Ρεπουμπλικανοί έχουν δέσει την τύχη τους με τον Τραμπ. Οχι μόνο οι πολιτικοί που προσβλέπουν στη στήριξη του τέως προέδρου και στην «πελατεία» του, αλλά και οι ψηφοφόροι.
Πρόσφατη δημοσκόπηση του δικτύου CNN βρήκε ότι το 70% των Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων πιστεύει ότι ο Μπάιντεν δεν κέρδισε αρκετές ψήφους για να εκλεγεί πρόεδρος. Πώς συμβιβάζονται αυτά τα ευρήματα με τη δημοσκόπηση Reuters/Ipsos, σύμφωνα με την οποία το 55% του πληθυσμού επιδοκιμάζει τον Μπάιντεν και το 56% εγκρίνει την προσπάθειά του να πετύχει τη συμφιλίωση; (Σχόλιο στο φύλλο «Κ» 30/4-2/5.) Το νήμα μιας απάντησης στο πολύπλοκο αυτό θέμα βρίσκεται στο εύρημα ότι ενώ το 90% των Δημοκρατικών και το 61% των ανεξάρτητων ψηφοφόρων εγκρίνουν την προεδρία Μπάιντεν, μόνο το 39% των Ρεπουμπλικανών έχει την ίδια άποψη. Ομως, άλλη δημοσκόπηση της Ipsos βρήκε ότι οι ψηφοφόροι και των δύο κομμάτων (αλλά και οι ανεξάρτητοι) συμφωνούν στην ανάγκη ενότητας, στις αιτίες του διχασμού και σε συγκεκριμένα μέτρα καταπολέμησής του.
Οι Ρεπουμπλικανοί είναι παγιδευμένοι μέσα στο αφήγημα του Τραμπ ότι έπεσε θύμα εκλογικής απάτης, ότι οι Δημοκρατικοί έχουν σχέδιο να καταλάβουν την εξουσία με κάθε τρόπο και να εφαρμόσουν ακραίο «σοσιαλιστικό» πρόγραμμα. Η καχυποψία δεν περιορίζεται σε απόψεις, μεταφράζεται σε πολιτική: σε 24 πολιτείες, ήδη, πλειοψηφίες Ρεπουμπλικανών επιχειρούν να περιπλέξουν την εκλογική διαδικασία προς όφελος των δικών τους υποψηφίων. Οσο μικραίνει η αριθμητική επιρροή τους, οι Ρεπουμπλικανοί επιδιώκουν κέρδη από νομοθετικά τεχνάσματα και από την πόλωση. Οπως παρατηρούμε και στην Ελλάδα, όταν ένα κόμμα βρίσκεται πίσω από τις εξελίξεις, όταν αδυνατεί να συντονιστεί με τις ανάγκες των πολλών, επιδιώκει τον εύκολο δρόμο του διχασμού και της άρνησης. Το στοίχημα είναι οι κυβερνώντες να αποφύγουν την παγίδα.
