Του Πάμπου Παπαγεωργίου
Την προηγούμενη εβδομάδα υπήρξε μια σειρά από αρνητικές εξελίξεις σε μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες. Η γερμανική κυβέρνηση μείωσε την πρόβλεψη για την ανάπτυξη στη χώρα στο 1% από το 1,8% που προέβλεπε μέχρι πρόσφατα. Την ίδια μέρα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα στων ΗΠΑ, επικαλούμενη δυσμενείς εξελίξεις στη διεθνή οικονομία, εγκατέλειψε την πολιτική αύξησης των επιτοκίων και δήλωσε διατεθειμένη να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική, αν τα στοιχεία δείξουν ότι η αμερικανική οικονομία κινδυνεύει να μπει σε ύφεση. Λίγες μέρες προηγουμένως οι οικονομικές ανακοινώσεις από την Κίνα έδειξαν ότι για πρώτη φορά ύστερα από δεκαετίες παρουσιάζεται επιβράδυνση στον ρυθμό ανάπτυξης.
Το πιο πιθανό είναι ότι η παγκόσμια οικονομία δεν θα μπει σε ύφεση φέτος, θα υπάρξει όμως επιβράδυνση, η οποία μέχρι πρόσφατα δεν είχε προβλεφθεί. Ειδικά στην Ευρωζώνη η επιβράδυνση αυτή είναι ήδη φανερή. Βεβαίως, η Ευρώπη αντιμετωπίζει το επιπρόσθετο πρόβλημα της αβεβαιότητας γύρω από τον τρόπο που θα αποχωρήσει η Βρετανία από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέχρι πρόσφατα, το Brexit αποτελούσε την πιο σοβαρή οικονομική πρόκληση για τη δική μας οικονομία στο άμεσο μέλλον για ευνόητους λόγους. Σήμερα προστίθεται μια πιο σοβαρή πρόκληση, καθώς είναι πια δεδομένο ότι γενικά το εξωτερικό οικονομικό περιβάλλον θα είναι πιο δύσκολο από ό,τι τις προηγούμενες χρονιές.
Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας για εφέτος κυμαίνονται γύρω στο 4%. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει 3,5% και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο 4,2%. Με βάση τις τελευταίες εξελίξεις, οι προβλέψεις αυτές πρέπει να θεωρούνται υπερβολικά αισιόδοξες. Υπάρχουν, όμως, δυνατότητες αντίδρασης ώστε να περιοριστεί η επίδραση αυτών των δυσμενών εξελίξεων πάνω στη δική μας οικονομία;
Κατά κοινή παραδοχή τα περιθώριά μας είναι πολύ περιορισμένα λόγω του ότι είμαστε μια μικρή οικονομία που στηρίζεται περισσότερο στην εξωτερική ζήτηση. Μάλιστα, η διασύνδεση της κυπριακής οικονομίας είναι πιο έντονη με τη Βρετανία, όπου επικρατεί η γνωστή αβεβαιότητα αυτόν τον καιρό και με την Ελλάδα, η οποία φαίνεται μεν να ανακάμπτει από τη μακρά και βαθιά ύφεση, βρίσκεται όμως ακόμα σε ένα ευαίσθητο στάδιο. Σημαντικές οικονομικές σχέσεις έχουμε και με τη Ρωσία της οποίας η οικονομία αντιμετωπίζει αυξημένες δυσκολίες ήδη από πέρυσι. Αυτά είναι τα δεδομένα, όμως, θα ήταν λάθος να αφεθούμε σε μια κατάσταση απραξίας ή μοιρολατρίας. Το πρώτο που χρειάζεται είναι να είμαστε σε εγρήγορση σε σχέση με το τι συμβαίνει στη διεθνή οικονομία. Από εκεί και πέρα, είναι απαραίτητο να υπάρξει έγνοια και προβληματισμός για το τι θα πρέπει να κάνουμε, ώστε στο τέλος να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τυχόν χειροτέρευση του εξωτερικού περιβάλλοντος. Το ζητούμενο θα πρέπει να είναι η αναζήτηση τρόπων ώστε η οικονομία να διατηρηθεί σε τροχιά ανάπτυξης. Αυτό είναι απαραίτητο για τη γενικότερη ευημερία, αλλά και για την προστασία των οικονομικά πιο ευάλωτων συμπολιτών μας που ακόμα υφίστανται τις συνέπειες της προηγούμενης οικονομικής ύφεσης.
