Του Παναγιώτη Καπαρή
Οι αγαπημένοι μου παππούδες και οι καλές μου γιαγιάδες, μακαρίτισσες σήμερα, φορούσαν πάντα ένα μαύρο μαντό. Ένα μεγάλο μαντίλι στο κεφάλι, ή όπως αλλιώς λέγεται, κουρούκλα, τσεμπέρι, σάλι, το οποίο έδεναν γύρω από το πρόσωπο. Άφηναν ακάλυπτα τα μάτια και κατά κανόνα, τη μύτη. Τότε δεν υπήρχαν οι «σιερόστρατες», δηλαδή οι δρόμοι από άσφαλτο και η ατμόσφαιρα ήταν κατά κανόνα γεμάτη από σκόνη. Ακόμη τις παλαιότερες εποχές, δεν υπήρχαν τα απολυμαντικά μέσα και ο αέρας κουβαλούσε ζωύφια, μύγες και άλλα έντομα, τα οποία παρενοχλούσαν και κουβαλούσαν και πολλές αρρώστιες. Ο τρόπος προστασίας, με το μαντό, ήταν απλός και πολύ αποτελεσματικός. Βεβαίως οι Κύπριοι απέκτησαν και ισχυρά αντισώματα, γι’ αυτό και δεν τους άγγιζε η ελονοσία. Η ιστορία, ίσως και παράδοση, λέει ότι όταν το 1878 έφθασαν οι πρώτοι Βρετανοί στρατιώτες στο νησί, αποδεκατίστηκαν από την ελονοσία, αφού η Κύπρος ήταν γεμάτη από έλη. Αναγκάστηκαν οι αποικιοκράτες να φέρουν ευκαλύπτους από την Αυστραλία, οι οποίοι χρειάζονταν τεράστιες ποσότητες νερού και έτσι αποξήραναν τα περισσότερα έλη. Οι Κύπριοι φυσικά με τα αντισώματα δεν είχαν καμία ανάγκη. Είχαν αυτό το οποίο αποκαλείται σήμερα η ανοσία της αγέλης.
Επιστροφή στο μέλλον θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το διάταγμα της κυβέρνησης, για υποχρεωτική χρήση της μάσκας, ελέω κορωνοϊού, στα σχολεία, στις υπεραγορές, στις εκκλησίες και σε άλλους πολυσύχναστους χώρους. Η απόφαση ακούγεται θεωρητικά πολύ λογική και πολύ εύκολη. Στην πράξη όμως τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα και ίσως παρατραβηγμένα. Κάποιος στον καφενέ χαρακτήρισε τη χρήση μάσκας ως το μαρτύριο της σταγόνας, το σατανικό αυτό κινέζικο βασανιστήριο. Οι απόψεις για την χρησιμότητα της μάσκας και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στην υγεία διαφέρουν, κυρίως ανάμεσα στους γιατρούς και δεν πέρασαν πολλές βδομάδες, όταν οι επιδημιολόγοι δε συνιστούσαν τις μάσκες. Υπάρχουν μελέτες οι οποίες υποστηρίζουν ότι όταν ο γιατρός φορά για πολλές ώρες τη μάσκα στο χειρουργείο, επηρεάζεται ο εγκέφαλος του, γιατί στην ουσία αναπνέει μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, από αυτό το οποίο ο ίδιος εκπνέει. Άρα καθίσταται επικίνδυνος, αφού μειώνεται η αντίληψή του και η εγρήγορση του μυαλού. Αλλά και στην πράξη, πολλαπλασιάζονται οι μαρτυρίες και οι καταγγελίες, τις τελευταίες ημέρες, κυρίως από γυναίκες, ότι με την χρήση μάσκας ζαλίζονται και αρρωσταίνουν. Η καλύτερη απόδειξη για του λόγου το αληθές, ήταν το ξέσπασμα από τηλεοράσεως του υπουργού Εσωτερικών Νίκου Νουρή, ο οποίος δεν άντεξε την μάσκα και είπε το περίφημο, «εν να φκει η ψυσιή μου» και έβγαλε τη μάσκα. Άλλοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι είναι αναγκαίο κακό η μάσκα και την παρομοιάζουν με τα φάρμακα, τα οποία θεραπεύουν, αλλά και αφήνουν κατάλοιπα, έχουν δηλαδή και παρενέργειες.
Η κυβέρνηση αποφάσισε, σωστά ή λάθος, να επιβάλει την υποχρεωτική χρήση μάσκας στους μεγάλους μαθητές και όλους τους εκπαιδευτικούς. Τα αποτελέσματα σε λίγους μήνες θα καταδείξουν την αξία της απόφασης του Υπουργικού και των επιδημιολόγων, οι οποίοι φέρουν και το ηθικό βάρος της απόφασης, έστω και αν είναι συμβουλευτικός ο ρόλος τους. Αν αύριο μικρά παιδιά, με προβλήματα υγείας, τα οποία δεν γνωρίζουν οι γονείς τους, ή εκπαιδευτικοί με άλλα προβλήματα, προσβληθούν από άλλες χειρότερες ασθένειες, λόγω μάσκας, τότε αλλοίμονο συνειδησιακά, σε αυτούς οι οποίοι πήραν τέτοιες αποφάσεις. Στατιστικά και επιδημιολογικά, τα παιδιά δεν κινδυνεύουν, αφού φαίνεται ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι δυνατό και καταπολεμά τους ιούς ταχύτατα. Το επιχείρημα ότι θα μεταφέρουν το κορωνοϊό στους παππούδες ή στις ευάλωτες ομάδες δεν φαίνεται να είναι και τόσο ισχυρό, αφού αυτές οι ομάδες πρέπει να φορούν μάσκα και όχι τα παιδιά.
«Ο φόβος φέρνει κόλαση» και η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για μάσκες σίγουρα αναδύει φόβο, όπως και η απόφαση για το «κέρφιου». Θα μπορούσαν να γίνουν πιο ψύχραιμες σκέψεις, οι οποίες και πάλι να εδράζονται σε σύγχρονα παιδαγωγικά δεδομένα. Για παράδειγμα θα μπορούσαν να γίνονται μαθήματα σε υπαίθριους χώρους, σε αίθουσες εκδηλώσεων και άλλους μεγάλους χώρους, χωρίς να απαιτείται η χρήση μάσκας. Εξάλλου, όπως λένε όλοι οι μαθητές, τα καλύτερα μαθήματα γίνονται εκτός των τάξεων. Ευτυχώς ο καιρός στην Κύπρο επιτρέπει μέχρι και τον Νοέμβριο να διεξάγονται μαθήματα σε ανοικτούς χώρους. Αλλά ό,τι και να πούμε, μόνο ο Θεός θα μας σώσει από τους αυτοαποκαλούμενους σωτήρες μας. Ή όπως τραγουδά ο αιώνιος έφηβος Βασίλης Παπακωνσταντίνου: «Φοβάμαι όλα αυτά που γίνονται και θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα...»
