Του Παύλου Ξανθούλη
Ένα και πλέον ημερολογιακό έτος μετά την κήρυξη πανδημίας, είναι κοινό μυστικό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει φανεί κατώτερος των περιστάσεων, κάνοντας διαδοχικά λάθη, εκδίδοντας αντιφατικές οδηγίες, ενώ παράλληλα είχε και «πολιτική συνεισφορά», κάνοντας πλάτες σε μια χώρα που φέρει τεράστιο μερίδιο ευθύνης για τη διασπορά του ιού. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, πίσω από τον οποίο στοιχίζονται η Ευρωπαϊκή Ένωση και πολλές κυβερνήσεις κρατών-μελών, περιλαμβανομένης και της κυπριακής, όχι μόνο καθυστέρησε να κηρύξει πανδημία, αλλά είχε σπεύσει να εκδώσει και καθησυχαστική ανακοίνωση (12 Ιανουαρίου 2020) ότι «δεν υπάρχουν αποδείξεις για σημαντική μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο (σ.σ. της ασθένειας COVID-19»). Πέραν τούτου, ο επικεφαλής του ΠΟΥ Tedros Adhanom Ghebreyesus δήλωσε ότι «εάν δεν ήταν η Κίνα, ο αριθμός των κρουσμάτων εκτός της Κίνας θα ήταν πολύ μεγαλύτερος», ενώ για άγνωστους λόγους δεν συνέστησε την πραγματοποίηση ελέγχων στις αφίξεις πτήσεων από την Κίνα σε άλλες χώρες.
Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αυτά ήξερε τότε ο ΠΟΥ, αυτά είπε, αλλά μια τέτοια ανάλυση θα ήταν μάλλον υπεραπλουστευμένη. Γιατί ο ΠΟΥ δεν είναι ούτε ιστοσελίδα ούτε ένα μπλοκ που εκφράζει μιαν οποιανδήποτε άποψη. Αλλά, αποτελεί το βασικό σημείο αναφοράς του πλανήτη για θέματα υγείας και η βαρύτητα των θέσεων που διατυπώνει, αποτελεί πυξίδα. Άλλωστε, από τις 27 Δεκεμβρίου 2019, η κινέζα γιατρός ZhangJixian (σε νοσοκομείο της Γουχάν), είχε υποβάλει έκθεση στη οποία χαρακτήριζε «πιθανώς μολυσματική» την ασθένεια COVID-19, κάτι που επέλεξαν να αγνοήσουν ο ΠΟΥ και ο επικεφαλής του. Άγνωστο γιατί…
Αν και στόχος δεν είναι η ποινικοποίηση των θέσεων και τοποθετήσεων του ΠΟΥ και του επικεφαλής του, θα πρέπει να επισημανθεί ότι εάν αυτές διατυπώνονταν από έναν απλό δημοσιογράφο ή έναν λοιμωξιολόγο, τότε ενδεχομένως να είχαν συρθεί στα δικαστήρια, με την κατηγορία ότι θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Ενδιαφέρον έχει η τοποθέτηση της Trish Greenhalgh, καθηγήτριας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η οποία συμμετέχει σε επιτροπές εμπειρογνωμόνων του ΠΟΥ και ανέφερε ότι «χωρίς αμφιβολία, η αποτυχία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να υιοθετήσει τις μάσκες γρηγορότερα κόστισε ζωές». Τοποθέτηση, η οποία παραπέμπει στην αλησμόνητα τραγική αμφιταλάντευση, «μάσκες ή όχι μάσκες», με πρωταγωνιστή και πάλι τον ΠΟΥ, ο οποίος για μεγάλο χρονικό διάστημα εμφανιζόταν αρνητικός στη χρήση μασκών… αλλά αργότερα άλλαξε γνώμη.
Έχω την εντύπωση ότι σε τέτοια κεφαλαιώδους σημασίας ζητήματα, όπως είναι μια πανδημία, αν δεν γνωρίζεις απόλυτα κάποιες απαντήσεις, οφείλεις να είσαι ειλικρινής και να πεις ότι τα υφιστάμενα δεδομένα δεν σου επιτρέπουν να εκφέρεις άποψη. Ειδικά αν είσαι ο ΠΟΥ. Γιατί στην προκειμένη περίπτωση, η διάψευση δεν κινείται στο όριο του λιβελλογραφήματος, αλλά μετριέται με όρους και αριθμούς ανθρωπίνων ζωών.
Κι αν όλα αυτά μπορούν να θεωρηθούν λάθη και παραλείψεις του ΠΟΥ, εύλογα θα μπορούσε να διερωτηθεί κανείς, πώς θα πρέπει να εκληφθούν οι πλάτες που «έβαλαν» ο Οργανισμός και ο επικεφαλής του, στην Κίνα, η οποία έχει, αν μη τι άλλο, τεράστιες ευθύνες για τη διασπορά του ιού. Αν και ήταν ευρέως γνωστό ότι η Κίνα καθυστέρησε να γνωστοποιήσει στοιχεία για τον ιό και τη διασπορά του στην υπόλοιπη υφήλιο, ο επικεφαλής του χαιρέτισε την «έγκαιρη παροχή πληροφοριών» από το Πεκίνο… Πριν από ενάμιση μήνα, ομάδα του ΠΟΥ, η οποία επισκέφθηκε τη Γουχάν, υιοθέτησε τις θέσεις της Κίνας, υποστηρίζοντας ότι είναι πιθανόν ο ιός να μεταδόθηκε στους ανθρώπους μέσω αποστολών κατεψυγμένων τροφίμων…
Διπλωματικοί κύκλοι δυτικών κρατών, θεωρούν ότι η στήριξη της κινεζικής επιχειρηματολογίας από τον ΠΟΥ, πάει πολύ πίσω και ότι δεν είναι άσχετη με την «αντίστοιχη» στήριξη που είχε παράσχει το Πεκίνο στην υποψηφιότητα του Tedros Adhanom Ghebreyesus, κόντρα στον ανθυποψήφιο του στην ηγεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας David Nabarro (υποψήφιος της Βρετανίας), το 2017.
Κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος εάν η Κίνα έχει καταφέρει να εξασφαλίσει την εύνοια του ΠΟΥ ή αν ο επικεφαλής του λειτουργεί στη λογική εξόφλησης πολιτικών γραμματίων. Γι’ αυτό όμως που κάποιος μπορεί να είναι βέβαιος, είναι ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο Tedros Adhanom Ghebreyesus, έχουν κάνει τέτοιες γκέλες, ώστε να θεωρούνται εκ των πραγμάτων κατώτεροι των περιστάσεων να διαχειριστούν ακόμη και σήμερα την κατάσταση, έχοντας απωλέσει κάθε ίχνος σοβαρότητας και εμπιστοσύνης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το υπέρτατο αγαθό.
