Μια από τις θεωρίες στο χώρο της προσωπικότητας που διατυπώθηκε πρώτα από τον Rotter (1966) και μετέπειτα το 1978 από τον Wallston et al. στο χώρο της υγείας, με σκοπό να ερμηνεύσει τις συμπεριφορές υγείας των ανθρώπων ονομάζεται «Σημείο Ελέγχου της Υγείας», στα αγγλικά για όσους από εμάς έχουμε σπουδάσει ψυχολογία της υγείας είναι γνωστή ως Health Locus of Control! Είναι μια θεωρία που ακόμα και στις μέρες μας κερδίζει έδαφος και ο μόνος λόγος που θα την αναφέρω σε αυτό το άρθρο είναι για να συνειδητοποιήσουμε ποιο είναι το δικό μας σημείο και τι πρόθεση έχουμε να κρατήσουμε τον κορωνοϊο έξω από τις ζωές μας. Έτσι εν συντομία, η θεωρία υποστηρίζει τρία σημεία «τρόπου σκέψης» ως προς τον τρόπο που ερμηνεύουμε το ποιος έχει την ευθύνη, από ποιον, δηλαδή, εξαρτάται η υγεία μας. Η ερμηνεία που δίνουμε όσον αφορά στο ποιος ευθύνεται για την υγεία μας καθορίζει και τις αντίστοιχες συμπεριφορές που παρουσιάζουμε.
Λοιπόν, το πρώτο σημείο αφορά σκέψεις που σχετίζονται με την ανάληψη προσωπικής ευθύνης, δηλαδή, ότι συμβαίνει με την υγεία μου εγώ έχω την κύρια ευθύνη. Δηλαδή, αν φορώ μάσκα όπου πηγαίνω που έχει κόσμο σε κλειστούς χώρους, αν πλένω συστηματικά τα χέρια μου και αν κρατώ τις αποστάσεις, αν αποφεύγω χώρους εστίασης με πολύ κόσμο, είναι δική μου και μόνον ευθύνη. Το δεύτερο σημείο ελέγχου της υγείας μας, αφορά σκέψεις που έχουν να κάνουν με την ευθύνη στα χέρια σημαντικών άλλων, δηλαδή, για παράδειγμα, αν αρρωστήσω οι επαγγελματίες υγείας θα με κάνουν καλά, άρα η ευθύνη δεν είναι δική μου, οι σημαντικοί άλλοι θα με φροντίσουν ή θα με προστατεύσουν να μην αρρωστήσω. Το τρίτο σημείο, αφορά σκέψεις που έχουν να κάνουν με τον παράγοντα τύχη, για παράδειγμα «είναι θέμα τύχης αν κολλήσω κορωνοϊο, ή θέλημα της μοίρας ή του Θεού».
Πάρα πολλές έρευνες δείχνουν με βάση αυτή την θεωρία, ότι οι άνθρωποι όπου το σημείο ελέγχου της υγείας τους εστιάζει στον παράγοντα τύχη, φαίνεται ότι παρουσιάζουν ριψοκίνδυνες συμπεριφορές συγκριτικά με αυτούς που θεωρούν ότι η υγεία τους είναι στα χέρια τους. Για παράδειγμα, τα ευρήματα μιας έρευνας με νεαρά άτομα που πίστευαν ότι η υγεία τους είναι θέμα τύχης έδειξαν ότι παρουσίαζαν επικίνδυνη οδήγηση, μη χρήση προφυλάξεων κατά την συνουσία και άλλα πολλά (κατάχρηση ουσιών). Είμαι βέβαιη κιόλας, ότι αν τρέξουμε μια έρευνα τώρα σε με άτομα που κόλλησαν τον ιό, θα δούμε ότι μια μεγάλη μερίδα από αυτούς έχουν την λογική «αν είναι η τύχη μου να κολλήσω τον ιό, θα τον κολλήσω όσες προφυλάξεις και αν λάβω», στην λογική, λοιπόν, αυτήν δεν λαμβάνουν κανένα από τα προστατευτικά μέτρα γιατί έτσι και αλλιώς είναι θέμα τύχης! Με παρόμοιο τρόπο, υποθέτω, λειτουργούν και αυτοί που έχουν την πεποίθηση ότι αν κολλήσουν, θα νοσηλευτούν και θα τους κάνουν καλά οι γιατροί και οι νοσηλευτές. Αυτοί η μερίδα ατόμων είναι αυτοί που τρώνε, πίνουν και καπνίζουν μέχρι σκασμού και σου λένε αν πάθω κάτι έχω ασφάλεια να μου τα καλύψει, στο κάτω κάτω «ήντα πληρώνω ασφάλεια ή ΓεΣΥ»!
Τα πράγματα είναι σοβαρά με τον κορωνοϊο, δεν υπάρχει lockdown που ήταν ο μόνος τρόπος να τον κρατήσουμε απ’ έξω από τις ζωές μας, υπάρχει κόσμος που είναι θετικός στον ιό, κυκλοφορεί ανάμεσα μας και δεν το γνωρίζει, για αυτό καλά κάνουμε να κάνουμε όλοι μια στροφή στον τρόπο σκέψης μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι το μόνο σημείο ελέγχου της υγείας μας που θα μας κρατήσει μακριά από τον ιό, είναι να θεωρούμε τους εαυτούς μας υπεύθυνους για την υγεία μας και την υγεία των αγαπημένων εξαρτώμενων από εμάς προσώπων (παιδιά και παππούδες).
Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήνουμε τίποτα στην τύχη, οι επαγγελματίες υγείας διαχειρίζονται έναν άγνωστο ακόμα για την επιστήμη ιό, τίποτα δεν μας εξασφαλίζει την επιβίωση μας. Μόνο στα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχεις άπειρες ζωές, εδώ όμως μόνο μια ζωή, δεύτερη δεν υπάρχει!
