Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία. Μία σοφή ρήση που πάντα επαληθεύεται. Το εθνικό μας θέμα σε αυτή την φάση βρίσκεται, δηλαδή στο σημείο που όπου να ’ναι πεθαίνει και η τελευταία ελπίδα. Οι κινδυνολόγοι έχουν επαληθευτεί με τον πλέον «πανηγυρικό» τρόπο. Βιώσαμε το «τσουνάμι», που ανεξάρτητα αν δεν θέλει να το θυμάται, κάποτε μας προειδοποιούσε ο Αβέρωφ Νεοφύτου και τώρα έχουμε μπροστά μας τις συνέπειες που άφησε στο πέρασμά του.
Φτάσαμε στο «τέλος εποχής» του Ανδρέα Μαυρογιάννη και τώρα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τη νέα εποχή. Φτάσαμε στο «τέλος της διαδρομής», όπως αγωνιωδώς μας προειδοποιούσε ο Γλαύκος Κληρίδης, και τώρα μάταια προσπαθούμε να προσανατολιστούμε στην κατεύθυνση της νέας πορείας. Αν και, λόγω της πανδημίας και των επικείμενων «εκλογών» στα Κατεχόμενα, το Κυπριακό είχε μπει στο ψυγείο, τώρα υπάρχει κινητικότητα. Στην ουσία στο ψυγείο βρίσκεται εδώ και τρία χρόνια, συγκεκριμένα από τις 7 Ιουλίου του 2017 μετά το τραγικό ναυάγιο στο Κραν Μοντάνα. Βέβαια η κινητικότητα αυτή είναι έμμεση : «Μαζί με τον βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα». Από «βασιλικός» το 2017 σήμερα καταντήσαμε να είμαστεη «γλάστρα». Από τη μια ο εμφύλιος στη Λιβύη και από την άλλη το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο έφεραν και πάλι το Κυπριακό στο προσκήνιο.
Όχι πως οι ξένοι κόπτονται να βρούν μια λύση, αλλά επειδή το θεωρούν ως την κύρια γενεσιουργό αιτία για την κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, θέλουν με τον ένα ή άλλο τρόπο να απαλλαγούν από αυτό. Είτε μας αρέσει είτε όχι, το Κυπριακό είναι πλέον μία εκ των παραμέτρων της εξίσωσης για τον διαμοιρασμό των ενεργειακών πόρων της Αν. Μεσογείου. Οι όροι αντιστράφηκαν και κατάντησε ένας καταλύτης που θα μπορούσε να επενεργήσει θετικά στην εκτόνωση των εντάσεων της ευρύτερης περιοχής. Άλλωστε η πρόσφατη θέση που πήραμε για το ενδεχόμενο μορατόριουμ γεωτρήσεων, αυτό καταμαρτυρεί. «Αν φτάσει εκείνη η στιγμή όπου εμείς οι ίδιοι θα πούμε στις εταιρείες μας σταματήστε ό,τι κάνετε ελέω Κυπριακού ή ελέω τουρκικών προκλήσεων, εκεί θα είναι και το τέλος της οποιασδήποτε ενεργειακής προοπτικής της χώρας», δήλωσε ο πρώην υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης.
Τώρα για ποιες «εταιρείες μας» μιλά και για ποια «ενεργειακή προοπτική της χώρας», σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Ως τεχνοκράτης και όχι ως πολιτικός, ο κ. Λακκοτρύπης ίσως να μην αντιλαμβάνεται τα αυτονόητα. Πρώτον, ότι οι εταιρείες εξυπηρετούν τα συμφέροντα των μετόχων τους και όχι τα δικά μας, δεύτερον, αυτή η ταλαίπωρη χώρα εδώ και 46 χρόνια είναι μισή και συνεπώς μη κανονική και μη κυρίαρχη και τρίτον και το κυριότερο, η συνέχιση των ενεργειακών σχεδιασμών θα είναι το τέλος του Κυπριακού. Αν θα υπάρξει μια νέα πρωτοβουλία σίγουρα θα είναι μέσα στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων «πάρε – δώσε» όλων των προβλημάτων της περιοχής. Δυστυχώς, εδώ που φτάσαμε, με τα καμώματα, τις μεταλλάξεις και τις παλινδρομήσεις, σίγουρα θα είμαστε στη μεριά του «δώσε» και όχι του «πάρε». Έτσι είναι, «Στερνή μου γνώση, να σε είχα πρώτα».
Δυστυχώς, ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω. Το 2004 ήμασταν στην μεριά του «πάρε» αλλά είπαμε, «όχι ευχαριστούμε δεν θα πάρουμε» και το 2017, στην Ελβετία, είπαμε, «ναι μεν αλλά», «μηδέν στρατό μηδέν εγγυήσεις» και άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Και ενώ οι στιγμές για το εθνικό θέμα είναι κρισιμότατες και κατ’ επέκταση το μέλλον του κυπριακού ελληνισμού προδιαγράφεται δυσοίωνο, εμείς στον μικρόκοσμό μας. Ιδίως με τις τελευταίες μας ενέργειες περάσαμε στην αντεπίθεση εναντίον όλων. Μετά την αντίθεσή μας για συνομιλίες μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας, θέτοντας έτσι τον Ζοζέπ Μπορέλ υπό επιτήρηση, τα βάζουμε τώρα και με την Ελλάδα. «Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ανεξάρτητο κράτος και κανείς δεν συζητάει εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας», δήλωσε φανερά ενοχλημένος ο ΥΠΕΞ, σχολιάζοντας τις συνομιλίες στο Βερολίνο μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων διπλωματών υπό την αιγίδα της Γερμανίας. Ούτε ο Μπορέλ ούτε η Ελλάδα μπορούν να μιλούν εκ μέρους μας. Τελεία και παύλα. Κυπριακής Δημοκρατίας παρούσης, πάσα αρχή παυσάτω.
Όπως ήταν αναμενόμενο, μέσα στο πλαίσιο της επιθετικής μας διπλωματίας, δεν θα μπορούσε να λείπει ο συνήθης ύποπτος, ο ΟΗΕ. Τα πυρά κατά της Ελίζαμπεθ Σπέχαρ καλά κρατούν. Εδώ εφαρμόζουμε το, «Για σε το λέω, πεθερά, για να τ’ ακούει η νύφη». Σίγουρα η αντιπρόσωπος του γ.γ. δεν ενεργεί αυτοβούλως, αλλά σε συνεννόηση με τον κ. Γκουτιέρες. Συνεπώς, τελικός αποδέκτης είναι ο Αντόνιο Γκουτιέρες τον οποίο πολύ σύντομα θα αξιολογήσουμε και θα έχει την μοίρα των οκτώ προκατόχων του, των 29 απεσταλμένων και των 23 αντιπροσώπων του ΟΗΕ. Ήδη εδώ και καιρό αρχίσαμε να κτίζουμε το προφίλ του Πορτογάλου. Σοφός μεν αλλά «χαζός», γιατί παρασύρθηκε από τον Νορβηγό τζιτζιφιόγκο. Δεν συνομιλούμε υπό την απειλή των κανονιοφόρων, δεν δεχόμαστε παρέμβαση τρίτων έστω και αν αυτοί είναι οι «πολυαγαπημένοι» μας εταίροι συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδος. Δεν, Δεν, δεν… Επιστρέψαμε στην πολιτική της πρόταξης, επικαιροποιημένης με τα σημερινά δεδομένα.
Δυστυχώς, η νέα αυτή πρωτόγνωρη εξωτερική πολιτική, σίγουρα δυσανάλογη του αναστήματός μας, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην δεύτερη καλύτερη λύση, δηλαδή στη μη λύση η οποία, όπως αναφέρει ο γ.γ. στην τελευταία του έκθεση, γίνεται όλο και πιο μη βιώσιμη. Αναπόφευκτα θα υπάρξει, κάπου κάποτε, μια νέα, ίσως η τελευταία, διάσκεψη για το Κυπριακό. Όμως θα είναι με άλλη ατζέντα, με άλλους συσχετισμούς και με άλλες προοπτικές. Σίγουρα η κόκκινή μας γραμμή περί μη διασύνδεσης του Κυπριακού με τα ενεργειακά θα είναι εκτός συζητήσεως. Το επιχείρημα περί συγκλίσεως Χριστόφια - Ταλάτ, όσον αφορά τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου, δυστυχώς «πέθανε» στο ελβετικό θερετρο τον Ιούλιο του 2017 και οποιαδήποτε επαναφορά του θα φαντάζει ανέκδοτο για τους ξένους. Το συμπέρασμα καταθλιπτικό. Πάμε στο άγνωστο χωρίς συγκεκριμένους εφικτούς στόχους και χωρίς καμία προοπτική. Στην ουσία φτάσαμε στη χειρότερη, εδώ και μισό αιώνα φάση, με μια καταστροφική πορεία προς το άγνωστο χωρίς βάρκα και χωρίς ελπίδα.
