Του Χάρη Γεωργιάδη
Τ α τελευταία χρόνια η κοινή αντίληψη είναι ότι η διαφθορά βρίσκεται σε έξαρση. Και είναι γεγονός ότι υπήρξαν, το τελευταίο διάστημα, περιστατικά που έχουν προκαλέσει θυμό και απογοήτευση στους συμπολίτες μας. Βεβαίως, η διαφθορά δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Μάλιστα, τον Νοέμβριο του 2017, ο γενικός ελεγκτής είχε χαρακτηρίσει την περίοδο που προηγήθηκε της οικονομικής κρίσης του 2013 ως την χρυσή εποχή της μίζας. Είχε συγκεκριμένα αναφέρει σε συνέντευξή του σε αυτή την εφημερίδα ότι «σίγουρα σήμερα δεν είναι μεγαλύτερη η διαφθορά απ’ ό,τι ήταν στο παρελθόν. Ενδεχομένως να είναι κάπως μικρότερη. Εκτιμώ από το 1980 και μετά υπήρχαν έντονα στοιχεία διαφθοράς, ειδικά για την περίοδο μετά το 2000 η διαφθορά πρέπει να ήταν στο απόγειό της. Από το 2000 μέχρι την οικονομική κρίση ήταν η χρυσή εποχή της μίζας». Δεν γνωρίζω εάν έτσι έχουν τα πράγματα, ούτε και έχει σημασία. Το πρόβλημα είναι υπαρκτό, πρέπει να το αναγνωρίσουμε και πρέπει να υλοποιήσουμε κάποιες απλές, εφαρμόσιμες αλλά ουσιαστικές κινήσεις που θα συμβάλουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των συμπολιτών μας. Και έχω την άποψη ότι μία από τις πιο ουσιαστικές κινήσεις στις οποίες θα μπορούσε να προβεί η Βουλή των Αντιπροσώπων είναι αυτή που αφορά στο «Πόθεν Έσχες».
Όπως εφαρμόζεται σήμερα, το «Πόθεν Έσχες» έχει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Ο τρόπος καταγραφής των περιουσιακών στοιχείων και των εισοδημάτων είναι τόσο ασαφής και η διαδικασία ελέγχου και επιβεβαίωσης των στοιχείων τόσο ανεπαρκής, που αντί να υπηρετείται ο σκοπός της διαφάνειας, απλώς επιτείνεται η καχυποψία. Κατ’ ακρίβεια, η διαδικασία αποτελεί αντικείμενο χλευασμού και κουτσομπολιών ακόμη και όταν έχει γίνει προσπάθεια για την όσο το δυνατόν πιο ακριβή παράθεση της πληροφόρησης. Πρώτα απ’ όλα, η δήλωση βασίζεται στη συμπλήρωση και υποβολή στη Βουλή των Αντιπροσώπων ενός εντύπου το οποίο είναι εμφανώς πρόχειρο. Για παράδειγμα, σε ένα σημείο ζητείται η καταγραφή της «συμμετοχής σε επιχειρήσεις», ενώ σε άλλο η καταγραφή «μετοχών και μερισμάτων σε εταιρείες». Πουθενά δεν διευκρινίζεται η διαφορά της συμμετοχής από την κατοχή μετοχών. Δίνεται η εντύπωση ότι οι μετοχές, που αποτελούν μερίδιο συμμετοχής στην ιδιοκτησιακή δομή εταιρείας, είναι ταυτόσημες με το μέρισμα, που αποτελεί μερίδιο από τα διανεμηθέντα κέρδη μιας εταιρείας. Πουθενά δεν ζητείται ο ακριβής προσδιορισμός των εταιρειών στις οποίες προκύπτει συμμετοχή στην ιδιοκτησία ή άλλη σχέση όπως αυτή του διευθυντή ή του διοικητικού συμβούλου. Δεν απαιτείται η παράθεση αριθμού εγγραφής ή τομέα δραστηριότητας. Δεν διευκρινίζεται εάν η αναφερόμενη εταιρεία είναι κυπριακή ή ξένη. Ή εάν είναι μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση ή ένας οικονομικός κολοσσός. Δεν απαιτείται καν η δήλωση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων ή ο ακριβής προσδιορισμός των εισοδημάτων ανά πηγή ή δραστηριότητα. Ζητείται μόνο μια γενική καταγραφή του εισοδήματος συνολικά. Είναι αμφίβολο εάν έχει ποτέ γίνει ουσιαστικός έλεγχος στα στοιχεία που υποβάλλονται. Έχω μάλιστα διαπιστώσει ότι η τελευταία δήλωση που έχω υποβάλει πριν από έναν χρόνο, μετά την αποχώρησή μου από τη θέση υπουργού, δεν έχει καν αναρτηθεί στη σχετική ιστοσελίδα της Βουλής. Η σωστή καταγραφή και ο έλεγχος των εισοδημάτων, δραστηριοτήτων και περιουσιακών στοιχείων των πολιτειακών αξιωματούχων και των ανώτερων κρατικών λειτουργών, είναι η πιο ουσιαστική κίνηση που θα συμβάλει στην ενίσχυση της διαφάνειας και στην αποκατάσταση της χαμένης εμπιστοσύνης. Αυτή η εργασία δεν μπορεί να αφεθεί ούτε στην ίδια τη Βουλή, ούτε σε θεσμούς που έχουν απωλέσει το κριτήριο της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας. Πρέπει να εργοδοτηθεί εξειδικευμένος ανεξάρτητος Οίκος, ο οποίος θα αναλάβει τη διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος. Από την ετοιμασία του εντύπου, τον έλεγχο και τη δημοσιοποίηση. Σε αυτό το ζήτημα πρέπει η Βουλή να λειτουργήσει συναινετικά και υπεύθυνα. Αλλιώς θα συνεχίσει να εκτρέφεται ο λαϊκισμός και να διαβρώνονται τα θεμέλια της δημοκρατίας μας.
*Ο κ. Χάρης Γεωργιάδης είναι αναπληρωτής πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού.
