Του Χάρη Γεωργιάδη
Πριν από δώδεκα χρόνια, οι Κύπριοι πολίτες είχαν την ευκαιρία να επιλέξουν μεταξύ του αείμνηστου Δημήτρη Χριστόφια και του Ιωάννη Κασουλίδη. Η διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων προέδρων δεν θα μπορούσε να ήταν πιο έντονη. Τόσο στην πολιτική τους πρόταση, όσο και στα προσωπικά τους χαρακτηριστικά. Αυτός που κέρδισε τις εκλογές ήταν ο Δημήτρης Χριστόφιας, ο οποίος μάλιστα υπερτερούσε, με βάση τις μετρήσεις της κοινής γνώμης, και σε όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Δηλαδή, σύμφωνα με τις αντιλήψεις των συμπολιτών μας, ήταν ο πιο «ανθρώπινος», ο πιο «προσιτός», ο πιο «κοινωνικά ευαίσθητος» και αυτός που «ενδιαφερόταν περισσότερο για τα προβλήματα των πολιτών». Προφανώς, θεωρώ ότι η επιλογή της πλειοψηφίας των συμπολιτών μας ήταν λανθασμένη. Θεωρώ κατ’ ακρίβεια ότι η ανάδειξη του γ.γ. του ΑΚΕΛ στην προεδρία της Δημοκρατίας καθόρισε την πορεία της χώρας μας και οδήγησε στην οικονομική καταστροφή του 2013. Δεν είναι όμως σκοπός μου, σε αυτό το άρθρο, να ασχοληθώ και να κρίνω τη διακυβέρνηση Χριστόφια. Τονίζω, όμως, με αυτό το παράδειγμα, το γεγονός ότι οι επιλογές των πολιτών έχουν τη σημασία τους. Καταρρίπτεται η επικίνδυνη αντίληψη ότι η ψήφος δεν μετρά ή ότι όλοι είναι το ίδιο. Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από το βασικό επιχείρημα των κάθε λογής λαϊκιστών. Αντιθέτως, αναδεικνύεται το γεγονός ότι η ενάσκηση του εκλογικού δικαιώματος δημιουργεί ευθύνη και υποχρέωση στους πολίτες.
Γράφω αυτές τις σκέψεις στον απόηχο της έντονης λαϊκής απαίτησης για «κάθαρση» και της φωνής που ακούστηκε αυτές τις μέρες ότι «δεν είναι αυτούς τους πολιτικούς που θέλουμε». Η φωνή αυτή εκφράστηκε από πολλούς, περιλαμβανομένης και μιας ομάδας ενεργών πολιτών μέσω της διαμαρτίας τους. Η δημόσια διαμαρτυρία είναι μια απόλυτα αποδεκτή μορφή πολιτικής παρέμβασης. Ασχέτως εάν στη συγκεκριμένη περίπτωση κάποιοι αυτόκλητοι μεσσίες επιδίωξαν να καπηλευτούν τη λαϊκή διαμαρτυρία. Όμως κάθε διαμαρτυρία που διεξάγεται με τρόπο κόσμιο και με σεβασμό στους νόμους του κράτους και στα δικαιώματα των υπολοίπων πολιτών, συνιστά θεμιτή πολιτική πράξη. Όμως, η πρώτη και βασική υποχρέωση ενός ενεργού πολίτη είναι αυτή της ενάσκησης του εκλογικού δικαιώματος. Η ενάσκηση του εκλογικού δικαιώματος δεν εξαντλεί τις υποχρεώσεις ενός ενεργού πολίτη.
Όμως από εδώ ξεκινούν όλα. Η παράλειψη ενάσκησης του εκλογικού δικαιώματος δεν είναι πράξη υπεύθυνη, ούτε και χαρακτηριστικό ενός ενεργού πολίτη. Συνιστά εκχώρηση του δικαιώματος της επιλογής όσων μας αντιπροσωπεύουν σε άλλους και συγκεκριμένα σε όσους θα προσέλθουν στις κάλπες.
Εξίσου σημαντικό είναι και το ζήτημα των κριτηρίων βάση των οποίων ενασκείται το εκλογικό δικαίωμα. Ένα σημαντικό κριτήριο είναι ο πολιτικός προσανατολισμός και το ιδεολογικό στίγμα. Ένας πολίτης που πιστεύει στον σοσιαλισμό δεν θα επιλέξει έναν φιλελεύθερο ή το αντίθετο. Αλλά και εντός του κάθε κόμματος είναι λογικό να υπάρχουν αποχρώσεις που πιθανώς να ενδιαφέρουν τους πολίτες. Είναι όμως ξεκάθαρο το πολιτικό και ιδεολογικό αποτύπωμα των πολιτικών προσώπων και των υποψηφίων; Έχουν εκφράσει πολιτικό λόγο και έχουν προσδιορίσει την τοποθέτησή τους; Για να ξέρουν οι πολίτες ποιους ψηφίζουν και τι είναι αυτό που πρεσβεύουν; Δυστυχώς, στην πολιτική ζωή ευδοκιμούν πρόσωπα που ποτέ δεν έχουν τοποθετηθεί πάνω στα επίμαχα ζητήματα που απασχολούν τον τόπο μας. Πρόσωπα που αποφεύγουν τη συμμετοχή στον δημόσιο διάλογο από φόβο μήπως δυσαρεστήσουν κάποιους. Που μένουν μακριά από τις δύσκολες αποφάσεις και επενδύουν στην εικόνα και στο «ανθρώπινο πρόσωπο» αντί στην ουσία. Σε άλλες περιπτώσεις η πολιτική δράση εξαντλείται στη διαμεσολάβηση με τις κρατικές υπηρεσίες και στην «εξυπηρέτηση» των πολιτών. Κάποτε αυτό γίνεται με εντελώς καλή πρόθεση. Συχνά, όμως, αυτή είναι η οδός που οδηγεί στη διαφθορά και στη διαπλοκή.
Ο ρόλος των πραγματικά ενεργών πολιτών είναι εξαιρετικά σημαντικός. Αυτοί θα καθορίσουν το είδος των πολιτικών που θέλουμε. Αυτοί θα στηρίξουν την προσπάθεια να ανέβει ο πήχης της πολιτικής πιο ψηλά.
