ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Γαλάζια Πατρίδα

Του Χάρη Γεωργιάδη

Του Χάρη Γεωργιάδη

Ήταν τέτοιες μέρες πριν από έναν σχεδόν αιώνα, στις 3 Δεκεμβρίου 1912, που έλαβε χώρα η ναυμαχία της Έλλης στον Ελλήσποντο. Το πρωί εκείνης της ημέρας, με καλό καιρό και ήσυχη θάλασσα, άρχισε η έξοδος του τουρκικού στόλου από τα Στενά. Μπροστά ήταν το καταδρομικό «Μετζιτιέ» με τρία αντιτορπιλικά και πίσω τους η ναυαρχίδα «Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα» με άλλα τρία θωρηκτά και 6-8 αντιτορπιλικά. Ο ελληνικός στόλος, με επικεφαλής το θωρηκτό «Αβέρωφ», ακολουθούμενο από τρία θωρηκτά και τέσσερα αντιτορπιλικά έσπευσε να συναντήσει τον αντίπαλο στόλο. Το θωρηκτό «Αβέρωφ» δεν ήταν απλώς η ισχυρότερη μονάδα του στόλου αλλά και το πιο σημαντικό ίσως περιουσιακό στοιχείο του ελληνικού κράτους.

Στις 09:35, με την απόσταση των δύο στόλων στα 9.500 μ., ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης αποδέσμευσε τον στόλο από τις κινήσεις της ναυαρχίδας του, υψώνοντας το σήμα «Ζ» και εκμεταλλευόμενος την ταχύτητα του «Αβέρωφ» όρμησε με 21 κόμβους, διαγράφοντας τόξο μπροστά από τη γραμμή του τουρκικού στόλου, με σκοπό να υπερφαλαγγίσει τα τουρκικά θωρηκτά και να τα τοποθετήσει μεταξύ των πυρών του «Αβέρωφ» και των υπολοίπων ελληνικών θωρηκτών. Το σήμα που εξέπεμψε ο Κουντουριώτης προς το αρχηγείο του στόλου έμεινε στην ιστορία: «Με την βοήθειαν του Θεού, τας ευχάς του Βασιλέως και εν ονόματι του Δικαίου, πλέω μεθ’ ορμής ακαθέκτου και με την πεποίθησιν της νίκης εναντίον του εχθρού του Γένους». Ο τουρκικός στόλος υποχώρησε με φοβερή αταξία και σημαντικές απώλειες. Η ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο εξασφαλίστηκε. Μια κυριαρχία που όχι μόνο δεν αμφισβητήθηκε μετά τη μικρασιατική καταστροφή αλλά αντιθέτως επισφραγίστηκε με τη Συνθήκη της Λοζάνης του 1923, που έθεσε τα όρια της σύγχρονης Τουρκίας.

Για τις επόμενες δεκαετίες η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας κινείτο σε αυτό το πλαίσιο. Η Τουρκία στράφηκε προς τη Δύση, εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ, επιδίωξε σχέσεις με την Ε.Ε., χωρίς ουσιαστικά να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία. Σταδιακά υπήρξε μετατόπιση από αυτή την πολιτική. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου απελευθέρωσε την Τουρκία από την ανάγκη αυστηρής συμπόρευσης με τους συμμάχους. Αργότερα, η αποσταθεροποίηση του Ιράκ μετά τον δεύτερο Πόλεμο του Κόλπου οδήγησε την Τουρκία στο συμπέρασμα ότι έπρεπε να χαράξει μια ακόμη πιο αυτόνομη και φιλόδοξη πορεία. Οριοθέτησε ρόλο περιφερειακής δύναμης, με βασικό εργαλείο τη στρατιωτική της ισχύ. Κατ’ ακρίβεια, η ανάπτυξη της εγχώριας στρατιωτικής βιομηχανίας προσέδωσε στην Τουρκία την ικανότητα να αυτοεξοπλίζεται. Απέκτησε σημαντικά ενισχυμένες ναυτικές δυνατότητες, με πλοία εγχώριας κατασκευής και δημιούργησε βάσεις στην ευρύτερη περιοχή, από τη Σομαλία μέχρι το Κατάρ.

Ήταν αυτή η στρατηγική επανατοποθέτηση και η στρατιωτική ενδυνάμωση που επέτρεψε στην Τουρκία να προχωρήσει τα τελευταία χρόνια στην ευθεία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας μέσω του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας. Η Γαλάζια Πατρίδα είναι μια προσπάθεια πλήρους ανατροπής της Λοζάνης, η οποία επιχειρείται με τη δύναμη του τουρκικού στόλου. Είναι ατυχές ότι η παρατεταμένη κρίση της ελληνικής οικονομίας συρρίκνωσε τις αμυντικές δαπάνες και επέτρεψε στην Τουρκία να μεταβάλει το ισοζύγιο δυνάμεων. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις δεν παραμένουν αξιόμαχες, όπως έχουν στην πράξη αποδείξει το τελευταίο διάστημα. Αλλά σωστά η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μητσοτάκη προχωρά με αποφασιστικές κινήσεις προκειμένου να ενισχύσει δραστικά τόσο το ναυτικό όσο και την πολεμική αεροπορία. Η προοπτική της ειρηνικής γειτνίασης με την Τουρκία είναι ασφαλώς το ζητούμενο. Δεν θα το πετύχουμε, εάν η Τουρκία συνεχίσει να θεωρεί ότι είναι η κυρίαρχος δύναμη της περιοχής. Ούτε και είναι πιθανή η επίλυση του Κυπριακού κάτω από αυτές τις συνθήκες. Επιβάλλεται μια εθνική προσπάθεια ανάσχεσης της Τουρκίας στην οποία ρόλο έχει και η Κύπρος. Ασφαλώς τα μεγέθη είναι ανόμοια. Όμως η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας που πετύχαμε τα προηγούμενα χρόνια ήδη επιτρέπει τη σημαντική ενίσχυση των αμυντικών μας δαπανών. Η διατήρηση της ειρήνης, αλλά και η διαφύλαξη των εθνικών μας συμφερόντων αυτό επιβάλλει.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X