Του Χάρη Γεωργιάδη
Τα δάνεια πρέπει να αποπληρώνονται. Τα δάνεια προέρχονται από τις καταθέσεις άλλων πολιτών και πρέπει να εξοφλούνται στην ώρα τους, με τον συμφωνημένο τόκο. Έτσι λειτουργεί η τραπεζική διαμεσολάβηση. Παράλειψη εκπλήρωσης των δανειακών υποχρεώσεων σε μεγάλη έκταση, θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποσταθεροποίηση ολόκληρης της οικονομίας και σε δυσβάστακτη επιβάρυνση, είτε των φορολογουμένων, είτε των καταθετών. Κάτι που στην Κύπρο, με οδυνηρό τρόπο, έχουμε διαπιστώσει τα προηγούμενα χρόνια. Στις περιπτώσεις πολιτικών προσώπων, η στοιχειώδης αυτή υποχρέωση γίνεται πιο έντονη και πιο επιτακτική.
Είναι, βέβαια, γεγονός ότι μπορεί να προκύψει αντικειμενική δυσκολία στην εξυπηρέτηση κάποιου δανείου. Αυτό, από μόνο του, δεν είναι ούτε έγκλημα, ούτε και θα συνιστούσε πράξη αντιδεοντολογική. Υπάρχουν μάλιστα εποπτικοί κανόνες και διαδικασίες που καθοδηγούν και τις δύο πλευρές, του δανειστή και του δανειζόμενου, προς μια αναδιάρθρωση, η οποία όμως πάντοτε αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της είσπραξης του οφειλόμενου ποσού. Πρόβλημα προκύπτει όταν υπάρξει αδικαιολόγητη παράλειψη ή ευνοϊκή μεταχείριση. Και γι’ αυτό ακριβώς προκύπτει δυνητικό ζήτημα για τα πολιτικά πρόσωπα.
Οι πολίτες, που πιέζονται για να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, δικαιούνται να γνωρίζουν εάν οι πολιτικοί είναι εξίσου συνεπείς προς τις δικές τους υποχρεώσεις ή ότι ακολουθούν, έστω, τους κανόνες αναδιάρθρωσης. Θα ήταν αδιανόητο για τους πολίτες να εμπιστευτούν τη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων σε πρόσωπα που είτε παραλείπουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, είτε έτυχαν προνομιακής μεταχείρισης. Γι’ αυτό και πρέπει να υπάρξει δημοσιοποίηση, όπως εξάλλου συμβαίνει με τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματα των πολιτικών προσώπων που, σε τακτική βάση, δημοσιεύονται. Εξάλλου, για τους περισσότερους πολιτικούς, είναι υπέρμετρα αυστηρή η μεταχείριση που επιφυλάσσεται εκ μέρους των τραπεζών, συνεπώς, η δημοσιοποίηση θα ήταν καλοδεχούμενη.
Σε αυτό το πλαίσιο, εδώ και μήνες διεξάγεται μια δημόσια συζήτηση για τον έλεγχο των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων στη βάση μιας μάλλον ανεπαρκούς και πρόχειρης λίστας που είχε ετοιμάσει η Κεντρική Τράπεζα. Οι χειρισμοί δεν ήταν οι καλύτεροι. Χάθηκε χρόνος, αμφισβητούνται προθέσεις, αμφισβητούνται στοιχεία. Συνεπώς, επιβάλλεται μια σειρά κινήσεων, χωρίς άλλη καθυστέρηση ή υπεκφυγή.
Πρώτο, πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι τον έλεγχο δεν μπορεί να τον διεξάγουν ούτε οι ελεγχόμενοι, ούτε ο όποιος στιγματισμένος και αναξιόπιστος εσωτερικός θεσμός. Πρέπει να διασφαλιστεί η αντικειμενική αμεροληψία και η τεχνοκρατική επάρκεια που μόνο ένας εξειδικευμένος οίκος του εξωτερικού μπορεί να φέρει. Αυτή ήταν η εισήγηση του Δημοκρατικού Συναγερμού από την πρώτη στιγμή. Δεύτερο, πρέπει να αναζητηθούν τα σωστά στοιχεία. Σε βάθος τουλάχιστο δεκαπενταετίας, να αναζητηθούν τα αρχικά υπόλοιπα κάθε δανείου, να καταγραφεί το σύνολο των πληρωμών που έχουν γίνει και να καταγραφεί επίσης, το τελικό υπόλοιπο. Έτσι θα διαπιστωθεί η ανταπόκριση του δανειολήπτη στις υποχρεώσεις του αλλά και η έκταση τυχόν διαγραφών. Το ζήτημα των διαγραφών είναι ιδιαίτερα σοβαρό. Πρόσωπα μπορεί να απουσιάζουν από τη λίστα της Κεντρικής Τράπεζας επειδή, πιθανώς, το δάνειό τους να είχε διαγραφεί. Πρέπει, επίσης, να υπάρξει καταγραφή και αξιολόγηση των επιτοκίων, της διάρκειας αλλά και των εξασφαλίσεων. Τέλος, τα στοιχεία αυτά δεν πρέπει να περιοριστούν στα πολιτικά πρόσωπα αλλά να συμπεριλάβουν συγγενικά πρόσωπα πρώτου βαθμού και ασφαλώς, πολιτικά κόμματα και συνδεδεμένες εταιρείες και οργανώσεις. Πιθανώς να ενδείκνυται η συμπερίληψη και άλλων αξιωματούχων του κράτους ή και των Μέσων Ενημέρωσης που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Αυτά τα στοιχεία, μαζί με την αξιολόγησή τους, βεβαίως και πρέπει να δημοσιοποιηθούν. Δημοσιοποίηση χωρίς έρευνα ή έρευνα χωρίς δημοσιοποίηση οδηγεί στην ίδια προβληματική κατάσταση.
Μόνο έτσι θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα, θα καθαρίσουν οι σκιές και θα κοπεί η φόρα όσων, μέσα από την ισοπέδωση, προσπαθούν να εκθρέψουν τον λαϊκισμό. Και μόνο έτσι θα δείξουμε ότι μπορούμε να θέσουμε νέες βάσεις και να γυρίσουμε σελίδα τόσο στην πολιτική όσο και στην οικονομική ζωή του τόπου μας
