Του Χάρη Γεωργιάδη
Ο Κλεισθένης ήταν ο πρώτος μεγάλος μεταρρυθμιστής της ιστορίας. Γεννήθηκε γύρω στο 570 π.Χ., είχε ισχυρά διαπιστευτήρια ως ηγέτης αλλά και μεγάλη δημοφιλία, την οποία αξιοποίησε για να εισαγάγει τις μεταρρυθμίσεις που γέννησαν την αθηναϊκή δημοκρατία. Ο Κλεισθένης σάρωσε την παλιά αριστοκρατική οργάνωση και την αντικατέστησε με ομαδικές ταυτότητες, βασισμένες στον τόπο καταγωγής, τους Δήμους.
Για να δημιουργήσει, όμως, κοινή ταυτότητα μεταξύ των Δήμων, ο Κλεισθένης προχώρησε σε μια ριζική μεταρρύθμιση ομαδοποιώντας τους Δήμους σε τριάντα ενότητες, που ονομάστηκαν τριττύες, οι οποίες με τη σειρά τους διαμορφώθηκαν σε δέκα φυλές. Η καθεμία από αυτές τις ενότητες περιλάμβανε τόσο παράκτιους, όσο και μεσόγαιους και αστικούς Δήμους. Και η κάθε φυλή όριζε τους εκπροσώπους της στο νομοθετικό σώμα. Αυτό, όμως, δεν γινόταν βάσει κληρονομικού δικαιώματος, αλλά με κλήρωση. Όλοι είχαν την ευκαιρία της συμμετοχής στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων. Επρόκειτο για μια επιδέξια τομή που δημιούργησε την αίσθηση της αθηναϊκής ταυτότητας, κοινής σε ανθρώπους όλων των κοινωνικών ομάδων. Έτσι δημιουργήθηκε η έννοια της ισονομίας, δηλαδή της ισότητας όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου.
Ουσιαστικά, μέσω της μεταρρύθμισης του Κλεισθένη και της δημιουργίας δομών τοπικής αυτοδιοίκησης, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την εδραίωση της δημοκρατίας αλλά και για τη δυναμική πρόοδο και ανάπτυξη της Αθήνας. Αυτή η καίρια διαπίστωση,που σχετίζεται με την προώθηση μεταρρυθμίσεων, επιβεβαιώθηκε ξανά και ξανά στους αιώνες που ακολούθησαν. Και μέχρι τις μέρες μας, τα κράτη που έχουν ισχυρά θεμέλια και που είναι σε θέση να δημιουργούν προϋποθέσεις προόδου, είναι αυτά που δεν φοβούνται την αλλαγή, αλλά τολμούν να εκσυγχρονίσουν και να μεταρρυθμίσουν τις δομές και τις διαδικασίες τους.
Στην Κύπρο μια σημαντική μεταρρύθμιση, που εκκρεμεί εδώ και καιρό, είναι συμπτωματικά αυτή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεν πρόκειται ασφαλώς για μια τόσο ριζοσπαστική μεταρρύθμιση όσο ήταν η μεταρρύθμιση του Κλεισθένη! Επιφέρει όμως αλλαγές που επιβάλλει η κοινή λογική και που ο κάθε πολίτης αντιλαμβάνεται. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν σήμερα στις ελεύθερες περιοχές 30 δήμοι και πάνω από 400 κοινότητες. Αυτή η πολυδιάσπαση καθιστά το μοντέλο της τοπικής αυτοδιοίκησης σπάταλο και αναποτελεσματικό. Δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολιτών. Επιβάλλονται αλλαγές και εκτεταμένες συγχωνεύσεις προκειμένου οι τοπικές αρχές να αποκτήσουν μέγεθος, συνέργειες και αποτελεσματικότητα. Αυτό ακριβώς προβλέπει η μεταρρύθμιση που η κυβέρνηση έχει προτείνει. Αυτή τη μεταρρύθμιση στήριξε στον δημόσιο διάλογο αυτές τις μέρες ο υποψήφιος δήμαρχος Αγλαντζιάς Ανδρέας Κωνσταντίνου. Αυτή, λοιπόν, η μεταρρύθμιση παρέμεινε δυστυχώς σε εκκρεμότητα.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων ολοκλήρωσε άλλη μια κοινοβουλευτική περίοδο χωρίς να εγκρίνει αυτή την αλλαγή. Σε εκκρεμότητα παραμένει, επίσης, η εξίσου σημαντική μεταρρύθμιση των δικαστηρίων, που αποσκοπεί στην άρση των στρεβλώσεων και των καθυστερήσεων στην απονομή της δικαιοσύνης. Σε εκκρεμότητα παραμένει ο επενδυτικός νόμος, που θα επιτρέψει την ταχεία αδειοδότηση των μεγάλων έργων. Σε εκκρεμότητα παραμένουν τα νομοσχέδια για τη δημόσια υπηρεσία, που θα βελτιώσουν δραστικά τις διαδικασίες πρόσληψης, αξιολόγησης και ανέλιξης των δημοσίων υπαλλήλων. Σε μόνιμη εκκρεμότητα παραμένει η μετοχοποίηση της CYTA, που θα επέτρεπε την προσέλκυση στρατηγικού συνεργάτη-επενδυτή. Ε
ίναι κατανοητό ότι κάθε σημαντική αλλαγή έχει τις πολιτικές της δυσκολίες. Είναι δύσκολο να συμφωνήσουν όλοι σε όλα. Εδώ, όμως, είναι που ξεχωρίζουν όσοι αντιλαμβάνονται ορθά τον ρόλο τους στην πολιτική. Τόσο η κυβέρνηση όσο και ο Δημοκρατικός Συναγερμός κάνουν αυτό που πρέπει. Με κάθε ευκαιρία προσπαθούν να προωθήσουν μια φιλόδοξη μεταρρυθμιστική ατζέντα. Θα ήταν άδικο να μην αναγνωριστεί η συνεργασία των υπολοίπων κομμάτων σε κάποιες μεταρρυθμίσεις που έχουν, πράγματι, προωθηθεί. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι, σε επίπεδο Βουλής, θα μπορούσαν να γίνουν πολλά περισσότερα. Οι πολίτες πρέπει συνεπώς να αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί και να δώσουν στήριξη και δύναμη σε αυτούς που έχουν τη διάθεση να σπρώξουν τα πράγματα.
