Εν μέσω τέταρτου κύματος πανδημίας, καταστροφικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, αυταρχικών τάσεων που αναβιώνουν παγκοσμίως και συνεχιζόμενων κοινωνικοπολιτικών πολώσεων, παρακολουθούμε ακόμη μία ανθρωπιστική κρίση στο ευρύτερο γεωπολιτικό προσκήνιο. Το μεγαλύτερο τίμημα του μιλιταρισμού το πληρώνουν για ακόμη μία φορά οι γυναίκες και τα κορίτσια. Στο επίκεντρο του βίαιου εξτρεμισμού βρίσκεται ο μισογυνισμός και η αναγνώριση οποιουδήποτε τέτοιου καθεστώτος είναι απαράδεκτη. Οι επιπτώσεις της επέλασης των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν είναι γνωστές παγκοσμίως και δεν άρχισαν «ξαφνικά». Από τον Μάιο του 2020 με τον βομβαρδισμό γυναικολογικής κλινικής, τον Μάιο του 2021 με τον βομβαρδισμό σχολείου κοριτσιών, τις επιθέσεις σε πανεπιστήμια, νοσοκομεία και την καταδίωξη δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών και ακτιβιστριών. Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους συνειδητά θα χρησιμοποιήσουμε γλώσσα αλληλεγγύης και συνεργατικότητας αντί τη γλώσσα της θυματοποίησης.
Τα δικαιώματα των Αφγανών γυναικών και κοριτσιών στην εκπαίδευση, εργασία, και ελεύθερη διακίνηση πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτα. Ανησυχούμε για τις επιπτώσεις στις ζωές και στους αγώνες αυτών που τα τελευταία χρόνια ήταν πρωταγωνίστριες στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών στη χώρα τους. Οι απειλές από την εξτρεμιστική διακυβέρνηση και το στρατιωτικό καθεστώς των Ταλιμπάν στρέφονται εναντίον αυτών των γυναικών, αφού δεν σέβονται τη σωματική ακεραιότητα, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα βασικά τους ανθρώπινα δικαιώματα. Οι Αφγανές γυναίκες και κορίτσια, όπως όλοι οι άνθρωποι στη χώρα, αξίζουν να ζουν με ασφάλεια και αξιοπρέπεια και η διεθνής κοινότητα οφείλει να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια και να διασφαλίσει ότι οι δικές τους φωνές ακούγονται.
Στην πραγματικότητα, σύμφωνα και με αφγανικές γυναικείες οργανώσεις στη χώρα, ο τρόπος που διανεμήθηκε το πολιτικό κεφάλαιο από τους διπλωμάτες αγνόησε τις Αφγανές γυναίκες και ακτιβίστριες που προειδοποιούσαν για χρόνια και αυτό ήταν παντού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής. Στο δημόσιο χώρο, οι γυναίκες αυτές ρίσκαραν τη ζωή τους για να εκφράσουν θέσεις και εισηγήσεις με τις λύσεις.
Η απουσία γυναικών από τις συνομιλίες αποτελεί σοβαρό έλλειμμα δημοκρατίας. Για τη διασφάλιση ειρήνης και ασφάλειας, οι κυβερνήσεις οφείλουν να λάβουν υπόψη τη διάσταση του φύλου, τον συστηματικό αποκλεισμό από τις συζητήσεις των γυναικείων αναγκών, καθώς και την υποαντιπροσώπευση των γυναικών σε θέσεις εξουσίας. Συνεπώς, μια φεμινιστική προσέγγιση στην ασφάλεια ενισχύει το δικαίωμα των γυναικών, των κοριτσιών, των μειονοτήτων, των προσφύγων, των ατόμων που διακινούνται για σεξουαλική εκμετάλλευση και των ατόμων με αναπηρία να ζουν ελεύθερα και με αξιοπρέπεια, απαλλαγμένα από την πείνα και την απελπισία και τις πολλαπλές καταπιέσεις λόγω πατριαρχικών και αυταρχικών καθεστώτων. Ως φεμινίστριες υποστηρίζουμε την ενδυνάμωση και την προστασία των γυναικών και όλων των μη προνομιούχων και ευάλωτων ομάδων από διακρίσεις, αποκλεισμούς, περιθωριοποίηση και εκμετάλλευση. Η ατέλειωτη αναπαραγωγή της ιδέας ότι η Ευρώπη κινδυνεύει από μεταναστευτική κρίση και χρειάζεται προστασία είναι ρατσισμός και αγνοεί την ανθρώπινη ζωή, την πολιτική ηθική και την παγκόσμια ειρήνη.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η κυπριακή και άλλες κυβερνήσεις πρέπει να δεσμευτούν στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στο Αφγανιστάν και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βορείου Αφρικής με συνεργασία και ειρηνικό τρόπο. Οι χώρες μας πρέπει να εργαστούν με πνεύμα συνεργασίας και εμπιστοσύνης, για να βρουν δημιουργικές λύσεις με αμοιβαία οφέλη για τις κοινωνίες μας.
Εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής, κλιματικής και υγειονομικής κρίσης, οι πόροι που δαπανώνται για πολεμικούς εξοπλισμούς και ενέργειες πρέπει να σταματήσουν. Ζητούμε ανακατανομή των πόρων και αύξηση στα κονδύλια για την κάλυψη των βασικών ανθρώπινων αναγκών (παιδεία, υγεία, εκπαίδευση). Η πανδημία COVID-19 έχει βαθύνει τις ήδη υπάρχουσες κοινωνικές και έμφυλες ανισότητες.
Στην Κύπρο, μέσα από τη δική μας προοπτική ως Ελληνοκύπριες και εκτοπισμένες, τα βιώματά μας για δεκαετίες καθορίζονται μέσα από την παρατεταμένη δια-εθνοτική σύγκρουση και διαιρεμένη κοινωνία. Οι πολιτικές ελίτ και από τις δύο κοινότητες καθορίζουν την δική μας «ασφάλεια» χωρίς τη δική μας φωνή. Για δεκαετίες, στις ανδροκρατούμενες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις η ασφάλεια συζητιέται μόνο από την εδαφική, τη νομική και τη γεωστρατιωτική σκοπιά. Η ασφάλεια μέσα από τη δική μας φεμινιστική σκοπιά, και πολλών άλλων ομάδων γυναικών της Κύπρου είναι ανθρωποκεντρική και απευθύνεται στις ανάγκες της καθημερινής ζωή των πολιτών. Η πολιτική της φροντίδας με επίκεντρο την αξία της ανθρώπινης ζωής και ευημερίας.
Με βάση τις υποχρεώσεις που προσδίδει το ψήφισμα 1325 (2000, Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια) του Συμβούλιου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, και το διεθνές δίκαιο, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να χορηγήσει πολιτικό άσυλο, σε Αφγανές γυναίκες και τα παιδιά τους, οι οποίες κινδυνεύουν λόγω της ακαδημαϊκής, πολιτικής και ακτιβιστικής δράσης τους και που επιθυμούν να βρουν καταφύγιο στη χώρα μας.
Το Αφγανιστάν, οι Αφγανοί και ειδικά οι γυναίκες για 20 χρόνια αγωνίζονται για την ασφάλεια, τη δικαιοσύνη, το δικαίωμα στη ζωή και την ειρήνη. Η ανθρωπότητα άλλαξε, η κοινωνία άλλαξε, επαναστάσεις συμβαίνουν κάθε μέρα. Oι γυναίκες δεν τα παρατάμε τόσο εύκολα. Ήδη ομάδες γυναικών και αντρών εντός και εκτός του Αφγανιστάν δίνουν αγώνες ενάντια στην πατριαρχία, στον ιμπεριαλισμό και τον καπιταλισμό. Αυτή τη φορά έχουν δίπλα τους την παγκόσμια αλληλεγγύη μέσω των ψηφιακών μέσων. Η δύναμη των φωνών που εκφράζουν αγανάκτηση και θυμό δεν βρίσκονται μόνο στην Καμπούλ, βρίσκονται στη Λευκωσία (…στην Αμμόχωστο) στη Βηρυτό, στη Συρία, στην Παλαιστίνη, στο Πόρτο, στο Παρίσι. Η διεθνής αλληλεγγύη που εκφράζεται αυτή τη στιγμή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι και μια μορφή συλλογικής αντίστασης προς το παγκόσμιο στάτους κβο. Καθώς το twitter παίρνει φωτιά (περισσότερα από 2,54 εκατ. tweets με τα hashtags#Afganistan#helpΑfghanwomen), τα γυναικεία κινήματα παγκοσμίως ενώνουν φωνές για την άσκηση πίεσης στις κυβερνήσεις για να στηρίξουν τις Αφγανές γυναίκες και κορίτσια και τις ανάγκες του πληθυσμού.
Δανειζόμαστε τα λόγια της δρος Μαρίας Χατζηπαύλου: «Φανταστείτε τι θα μπορούσαμε να επιτύχουμε αν είχαμε σημειώσει πρόοδο στην οικοδόμηση μιας παγκόσμιας δομής ασφάλειας με βάση τις φεμινιστικές, γυναικείες αρχές της συνεργασίας, την ανθρώπινη ασφάλεια και φροντίδα, την περιβαλλοντική συνείδηση, την ισότητα των φύλων, τη διαφάνεια, την πολυφωνία, καθώς και έναν επαναπροσδιορισμό της έννοιας της δύναμης που να προσκαλεί κράτη και κοινωνίες να εργάζονται μαζί για έναν ειρηνικό κόσμο για όλους».
Για έμπρακτη βοήθεια και περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε τα: Women Regional Network(https://gofund.me/423dddab), Women Living under Muslim Laws (www.wluml.org/how-to-help), Women for Afghan Women (https://womenforafghanwomen.ne tworkforgood.com/projects/123748- 20-years-of-afghan-women-strong), We the Afghan(https://gofund.me/ 91e9399b), NEGAR (www.negarafghanwomen.org/2/parrainage), AfghanWomen’sNetwork(www.facebook.com/afghanwomennetwork) και Her Afghanistan (www.herafghanistan.com).
Δρ Χριστίνα Καϊλή (@CKaili), Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου και Ελένη Καραολή (@Eleni_Karaoli), Σοσιαλιστική Γυναικεία Κίνηση, Μέλη Κυπριακού και Ευρωπαϊκού Λόμπι Γυναικών.
