Πολύ μελάνι έχει χυθεί στο όνομα της αλλαγής. Είναι μέρος της ρητορικής κάθε υποψηφίου, νέου και επαναλαμβανόμενου, και σε κάθε δεύτερη διαφήμιση στους δρόμους. Είναι όμως μόνο θέμα προσώπων; Η εκλογή απλώς νέων (σε ηλικία ή/και θητεία) προσώπων δεν είναι αυτοσκοπός, αφού δεν διασφαλίζει την ουσία της αλλαγής. Από μόνη της η εκλογή μιας νέας Βουλής δεν είναι αρκετή. Χρειαζόμαστε μια βαθύτερη κοινωνική αλλαγή, μια που να μας αγγίζει όλους.
Τα προβλήματα της οικονομίας της τελευταίας δεκαετίας, η ανεργία ιδιαίτερα της νεολαίας ή/και η ποιότητα των θέσεων εργασίας, το ύψος των μισθών σε σχέση με το κόστος ζωής, η διαφθορά, το χαμηλό πολιτικό ήθος, οι κοινωνικές ανισότητες, τα προβλήματα στην παιδεία, το τελματωμένο Κυπριακό, οδήγησαν μια μεγάλη ομάδα του πληθυσμού να νιώθει ξεχασμένη, να απαξιώνει την πολιτική και τους πολιτικούς, να φλερτάρει ή και να πείθεται από συναισθηματικά λαϊκίστικες ή/και ακροδεξιές μισαλλόδοξες ρητορικές. Τα φαινόμενα αυτά, που παρατηρούνται μέσα από εκλογές, δημοσκοπήσεις, βαρόμετρα και διά γυμνού οφθαλμού με μια βόλτα στην κοινωνία, πρέπει να τα αναγνωρίσουμε ως τοξικές βόμβες στα θεμέλια της δημοκρατίας που αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά, θα μας βυθίσουν σε ένα κυνικό τέλμα ακρότητας, επισκιάζοντας τα όποια θετικά συμβαίνουν και εμποδίζοντας την πρόοδό μας. Η κοινωνία βράζει. Σε αυτό συμβάλλει και ο τρόπος που καταναλώνουμε την πληροφόρηση από ΜΜΕ και ΜΚΔ. Κλεινόμαστε μέσα στις κοινωνικές φούσκες μας, διαβάζουμε και υιοθετούμε απόψεις που συνήθως επιβεβαιώνουν τις δικές μας και ενδυναμώνουν τα στερεότυπά μας, ανεξαρτήτως τεκμηρίωσης. Συνήθως, την αλλαγή τη ζητάμε από τους/τις πολιτικούς. Οφείλουμε όμως και ως πολίτες να καταλάβουμε ότι για να λειτουργήσει η δημοκρατία και η κοινωνία, χρειάζεται ένας ελάχιστος βαθμός αλληλεγγύης, ενσυναίσθησης και πολιτικής ποιότητας, δικής μας και μεταξύ μας. Διότι, ανεξαρτήτως πολιτικής άποψης, συμμετοχής ή αποχής, αν αποτύχουμε οι πολλοί να ανακάμψουμε, πολιτικά, ηθικά, κοινωνικά, οικονομικά, θα αποτύχουμε, όλοι μαζί.
Αν αποτύχουμε να συμφωνήσουμε ότι τα επιχειρήματα πρέπει να στηρίζονται σε δεδομένα και ορθολογισμό, ότι αυτά μπορεί να αλλάζουν, ότι μπορεί να κάναμε λάθος και να αναθεωρούμε, ότι η επιστήμη και η λογική θα πρέπει να έχουν ειδική βαρύτητα στη λήψη αποφάσεων, οι πιθανότητές μας για ουσιαστική αλλαγή μειώνονται δραστικά. Αν γίνουμε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε, ο καθένας στον μικρόκοσμο του, τότε θα την απαιτήσουμε και από την Πολιτεία και ίσως να τη δούμε να συμβαίνει. Αυτή τη στιγμή, έχουμε μπροστά μας τις βουλευτικές εκλογές και ενώ η Βουλή θα συγκροτηθεί, είτε συμμετέχουμε είτε όχι, είναι πολύ σημαντικό να συμμετέχουμε. Αυτό που θα γίνει αν δεν συμμετάσχουμε, αν δεν ψάξουμε στον πολιτικό χώρο που μας εκφράζει περισσότερο να βρούμε τις περιπτώσεις υποψηφίων που πληρούν κάποια ελάχιστα έστω, ποιοτικά χαρακτηριστικά, είναι ότι θα χάσουμε ακόμα μια ευκαιρία να κάνουμε ένα βήμα προς την αλλαγή. Δεν είναι όλες/οι ίδιες/οι. Το τσουβάλιασμα δίνει άλλοθι στους ένοχους και τους ανεπαρκείς, ενώ ταυτόχρονα απενοχοποιεί εμάς τους ίδιους που τους εκλέξαμε διά της συμμετοχής ή της αποχής μας. Βρείτε τους/τις υποψήφιους που ανησυχούν πιο πολύ για το γιατί θέλουν να εκλεγούν και λιγότερο για το πώς. Είμαι της άποψης ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία από μόνη της δεν θα λύσει όλα μας τα προβλήματα, ούτε θα αλλάξει δραστικά τα πράγματα. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει η συμμετοχική δημοκρατία να γίνει βίωμά μας, με καθημερινούς ανθρώπους να συμμετέχουν ενεργά από τον σχεδιασμό μέχρι την υλοποίηση και την αξιολόγηση πολιτικών. Παρόλα αυτά η σύνθεση της Βουλής σαφώς διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Αυτή τη στιγμή έχουμε το κοινό δικαίωμα και ταυτόχρονα υποχρέωση να προσπαθήσουμε για την καλύτερη δυνατή σύνθεση. Επειδή υπάρχουν πολλά να γίνουν.
Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς βρίσκεται ίσως στα πιο χαμηλά επίπεδα που υπήρξαν ποτέ. Για να το αλλάξουμε θέλουμε άτομα που μπορούν να εργαστούν με σοβαρότητα και επαγγελματισμό, ηθική και διαφάνεια, που την ώρα της κρίσης θα στηριχθούν στη λογική και το συμβιβασμό για το καλό της κοινωνίας. Για τα πραγματικά, καθημερινά προβλήματα, γι’ αυτά που έρχονται και για αυτά που πρέπει να έρθουν. Για να καταφέρουμε, λοιπόν, την αλλαγή, πρέπει πρώτα να πιστέψουμε ότι μπορούμε να το καταφέρουμε, να πιστέψουμε πρώτα στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας και να την καθρεφτίσουμε στη Βουλή. Παρόλα τα προβλήματα, την πόλωση, και τις απογοητεύσεις, εξακολουθώ να πιστεύω σε μας. Στο κάτω κάτω, αν όχι εμείς, ποιοι; Αν όχι τώρα, πότε; Ας είναι αυτή η εκλογή η απαρχή μιας βαθύτερης αλλαγής που θα δώσει διέξοδο και ελπίδα. Μας το οφείλουμε.
*Ο κ. Μενέλαος Α. Μενελάου είναι προϊστάμενος Υπηρεσίας Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας Πανεπιστημίου Κύπρου.
