«Θα είχαμε ανθίσει αν δεν εμπόδιζαν τον ήλιο μας», έγραψε κάποτε η Nese Yasin, ένας στίχος που έγινε σύνθημα στα χέρια Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων στην κοινή, παράλληλη πορεία υπέρ της ομοσπονδίας το Σάββατο 24 Απριλίου. Ενώ πολλά μπορούν να ειπωθούν και να αναλυθούν για το ποια είναι αυτά τα εμπόδια εν προκειμένω, το μόνο ξεκάθαρο είναι ότι ο τρόπος υπερπήδησής τους έρχεται μέσα από τη δημιουργία συλλογικής συνείδησης, η οποία θα καταρρίψει τον διαχωρισμό σε «εμείς και οι άλλοι» και θα εδραιωθεί με κοινές δράσεις. Εξάλλου, η πορεία λειτούργησε ως ένδειξη ότι πολλοί άνθρωποι και από τις δύο κοινότητες στο νησί έχουν βρει κοινό έδαφος και όραμα που πάει πέρα και πάνω από τη λύση του Κυπριακού. Ένα όραμα που αγγίζει την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την Ευρωπαϊκή πορεία, την κοσμικότητα, την πάλη απέναντι στη διαφθορά και υπέρ της διαφάνειας. Άνθρωποι για τους οποίους ο αγώνας για λύση του Κυπριακού είναι συνυφασμένος με τη δουλειά και τη διεκδίκηση για ένα καλύτερο αύριο σε σχέση με κάθε επίπεδο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του τόπου.
Η παράλληλη πορεία ήταν η συνέχεια του ρεύματος για κοινές διεκδικήσεις ανάμεσα στους ανθρώπους του νησιού και για αντίσταση απέναντι σε όσους προωθούν την έχθρα και διχοτομικές ατζέντες. Ένα ρεύμα που άρχισε να εκφράζεται ξεκάθαρα πέρσι με τις διαδηλώσεις ενάντια στις μονομερείς αποφάσεις για διαχείριση της πανδημίας και το κλείσιμο των σημείων διέλευσης, αποφάσεις που μέχρι και σήμερα εδραιώνουν την απόσταση ανάμεσα στους ανθρώπους της Κύπρου. Η πορεία όμως αποτελούσε και την υπενθύμιση του χάσματος ανάμεσα στην κοινή γραμμή που χαράζει ο κόσμος στον δρόμο και της επιλογής των πολιτικών ηγεσιών των δύο κοινοτήτων να χτίζουν στη διαιώνιση του «εμείς και οι άλλοι». Εδώ έγκειται και το μεγάλο διακύβευμα των καιρών για την ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας που καλείται να αφουγκραστεί τις προκλήσεις. Όπως είδαμε, αυτοί που βγήκαν στον δρόμο αντιλαμβάνονται την ανάγκη εδραίωσης της ειρήνης στο νησί ως τον δρόμο για την ουσιαστική λύση. Αυτοί οι άνθρωποι μάς δείχνουν την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε, μια πορεία που βλέπει στο μέλλον και όχι στο παρελθόν. Εξάλλου, η προσάρτηση των Τουρκοκυπρίων, που σύσσωμο το πολιτικό σύστημα καμώνεται πως απεύχεται, δεν αποτρέπεται με ευχολόγια αλλά με πράξεις.
Ειδικότερα σήμερα, που βλέπουμε τους Τουρκοκύπριους να αντιστέκονται για ακόμα μία φορά στην Τουρκία και στις παρεμβάσεις της, καταρρίπτοντας κάθε μύθευμα για Τουρκοκύπριους πολίτες ως πειθήνια όργανα της Τουρκίας. Σήμερα που η λύση ομοσπονδίας, η βασική μας επιδίωξη από το 1977 και έπειτα, φαντάζει τόσο δύσκολη, και ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις πραγματικότητες της αποτυχίας επίτευξης λύσης. Σήμερα, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να σκεφτεί πώς θα διεκδικήσει τους Τουρκοκύπριους από τα χέρια της Τουρκίας, από την οποία εξαρτούνται αποκλειστικά για την επιβίωσή τους, εν τη απουσία λύσης του Κυπριακού. Είναι ο καιρός η ελληνοκυπριακή πολιτική ηγεσία να αντιμετωπίσει τους Τουρκοκύπριους ως την πολιτικά ίση κοινότητα που προνοεί το σύνταγμα του 1960. Να δουλέψει στην εδραίωση αυτών των συνεργειών, οι οποίες θα φέρουν τις δύο κοινότητες κοντά και θα δημιουργούν κουλτούρα ομοσπονδίας, ανεξάρτητα από την πολιτική λύση του Κυπριακού. Υπάρχουν οι τρόποι για να γίνει αυτό, ειδικά μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας πολίτες είναι και οι Τουρκοκύπριοι. Μέχρι τότε όμως, η αντίθεση που εκφράζεται από την αδυναμία της πολιτικής ελίτ και στις δύο πλευρές να ευθυγραμμίσει την πορεία της με τα θέλω μιας μεγάλης μερίδας του κόσμου, θα δυναμώνει το αίσθημα ενότητας και κοινής αντίστασης ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους. Θα λειτουργεί συνάμα και ως εφαλτήριο για περαιτέρω κοινή δράση με βάση τη διασύνδεση πολιτικών στόχων που πάνε πάνω και πέρα από το Κυπριακό, αλλά που όπως και εκείνο, επηρεάζουν κάθε πτυχή της ζωής στο νησί. Πάνω στο χτίσιμο αυτών θα κληθούμε πλέον να εργαστούμε όσους μας απασχολεί ένα κοινό και βιώσιμο μέλλον στην Κύπρο.
Η κα Ανδρομάχη Σοφοκλέους είναι πολιτική επιστήμων και ακτιβίστρια
