Πολλοί λένε ότι η άτυπη πενταμερής στη Γενεύη αποτέλεσε ιστορική καμπή για το Κυπριακό. Καμπή υπάρχει αδιαμφισβήτητα. Δραματική και επικίνδυνη. Μόνο που αυτή δεν συντελέστηκε προχθές. Γιατί η Ιστορία δεν γράφεται μόνο στην κορύφωση των εξελίξεων σε στιγμές που κάνουν πάταγο και το κοινό παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα, ή έστω με κάποιο ενδιαφέρον. Η Ιστορία, πολύ συχνά, γράφεται μέσα από αργόσυρτες διαδικασίες και σταδιακές κινήσεις που μεθοδεύονται τις ώρες που ο λαός κοιτούσε αλλού ή και ακόμα, σε ώρες που έκλεινε τα αφτιά στις Κασσάνδρες που προειδοποιούσαν. Κατ’ ακρίβεια, λοιπόν, στη Γενεύη άνοιξε για μερικές μέρες η αυλαία και οι θεατές πρόλαβαν να δουν μια σκηνή σε ένα έργο που προβάρεται και παίζεται εδώ και 3-4 χρόνια.
Δεν νομίζω να βρεθεί σοβαρός άνθρωπος που να αμφισβητήσει ότι η Τουρκία και η νέα τουρκοκυπριακή ηγεσία αποτελούν το βασικό εμπόδιο στη μη λύση του Κυπριακού. Κι ότι ακόμα, η κραυγαλέα υποκρισία της Δύσης, η οποία διυλίζει τους πάντες και καταπίνει τον Ερντογάν, ενθαρρύνει την τουρκική επιθετικότητά. Όμως από την άλλη, το παζλ του Κυπριακού είχε και έχει και άλλες ψηφίδες. Όποιος λοιπόν θέλει να καταλάβει –ή να παραδεχθεί– τι συνέβη στην υπόθεση του Κυπριακού αυτά τα τελευταία χρόνια, μπορεί να τραβήξει την άκρη του νήματος, ζητώντας απαντήσεις σε τρία καίρια ερωτήματα: 1) Υπάρχει μια κάποια εξήγηση από το κυβερνητικό στρατόπεδο γιατί επί 3,5 χρόνια ο πρόεδρος Αναστασιάδης αφαίρεσε από τη ρητορική του σχεδόν κάθε αναφορά στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και τώρα –που απέναντί του πλέον δεν υπάρχει Τ/κ ηγέτης να την υποστηρίζει–ζητάει λύση στη βάση αυτής; Δεν το έφερε άραγε η κουβέντα; Δεν χωρούσε στις ομιλίες; 2) Γιατί αρνήθηκε την πρόταση Ακιντζί (Απρίλη 2018) για να καταστεί το Πλαίσιο Γκουτιέρες στρατηγική συμφωνία και τώρα ζητάει συνομιλίες στη βάση αυτού; Γιατί τη μια μέρα, ζητούσε συνομιλίες από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα και την άλλη, άνοιγε θέματα που ο ίδιος είχε συμφωνήσει εκεί; Είτε δεν ήθελε να πάει στο μύλο, είτε ήθελε να πάει σε άλλο μύλο... 3) Υπάρχει μια χιονοστιβάδα ενδείξεων και αποδείξεων ότι για μια μεγάλη περίοδο ο Νίκος Αναστασιάδης συζητούσε πίσω από κλειστές πόρτες τη λύση διχοτόμησης και ότι μάλιστα την πρότεινε αυτοπροσώπως στην ίδια την κατοχική δύναμη. Υπάρχει λοιπόν έστω και ένας λόγος για τον οποίο η Τουρκία θα συζητούσε λύση ομοσπονδίας ή θα προέβαινε στην παραμικρή υποχώρηση από τη στιγμή που αντιλήφθηκε ότι πλέον στην ελληνοκυπριακή ηγεσία βρέθηκε για πρώτη φορά κάποιος που συζητάει τη λύση δύο κρατών; Και βέβαια, «η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου» είναι γιατί τηρήθηκε εκκωφαντική σιωπή για το θέμα από την πλειοψηφία των ΜΜΕ και τα κόμματα του «εθνικού κορμού», τα οποία υπό κανονικές συνθήκες θα είχαν κρεμάσει στην πλατεία Ελευθερίας όποιον άλλο είχε αποτολμήσει κάτι τέτοιο;
Όποιος δεν απαντήσει σε αυτά, τότε δεν έχει εξήγηση για το πώς φτάσαμε στο χειρότερο σημείο που βρέθηκε ποτέ το Κυπριακό. Και αν δεν έχει εξήγηση για το χθες, τότε δύσκολα θα έχει αξιόπιστη απάντηση για το πώς να προχωρήσουμε από εδώ και μπρος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το Κυπριακό και το μέλλον της Κύπρου βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Και σε αυτό το σταυροδρόμι, δεν αρκεί να απορρίπτεις τη διχοτόμηση. Χρειάζεται και να θέλεις την επανένωση. Να την υπερασπίζεσαι. Να την ψηφίσεις. Να τη διαδηλώνεις. Πραγματικά, αποφασιστικά και αδιάλλακτα. Όποιος δεν δέχεται την επιβράβευση της κατοχής και την οριστική διχοτόμηση του νησιού, τώρα είναι η ώρα να το φωνάξει πιο δυνατά από ποτέ.
Ο κ. Γιώργος Κουκουμάς είναι νομικός, μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ.
