Αυτό δεν είναι ένα άρθρο για τον ψευτοδρόμο της Πύλας. Άλλωστε όσα συμβαίνουν στην περιοχή κάποια στιγμή θα είναι ακόμη μία σελίδα –δυστυχώς– στη μεγάλη σκονισμένη βίβλο του Κυπριακού. Το άρθρο αυτό είναι για την επόμενη μέρα: το μέλλον μας. Και για να έχουμε μέλλον όλοι μαζί σε αυτή τη γη, θα πρέπει να μάθουμε να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο. Ήδη κάποιοι πεφωτισμένοι στο Facebook έχουν τοποθετηθεί: «Ποιος μπορεί να εμπιστευτεί τους απέναντι, όταν η ιστορία έδειξε ότι δεν τηρούν καμία συμφωνία;».
Απέναντι, λοιπόν, στο πιο πάνω δόγμα, που το μόνο που καταφέρνει είναι να φέρνει πιο κοντά τη διχοτόμηση, θα πρέπει να σκεφτούμε και να υλοποιήσουμε πολιτικές που θα οδηγούν πιο κοντά τον τόπο στην ειρήνη. Και πώς θα κτίσουμε την εμπιστοσύνη; Βήμα-βήμα! Εξελικτικά. Διότι οι απότομες αλλαγές φοβίζουν, δημιουργούν καχυποψίες και μπορεί να φέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα.
Ένα απλό παράδειγμα: η στατιστική λέει πως κάθε χρόνο στην Κύπρο (σε ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές) γεννιούνται περίπου 13 χιλιάδες παιδιά. Από το 2003, λοιπόν, τη χρονιά που άνοιξαν τα οδοφράγματα, στον τόπο μας γεννήθηκαν τουλάχιστον 260 χιλιάδες παιδιά. Από αυτόν τον αριθμό, σήμερα περίπου 28 χιλιάδες είναι άνω των 18 χρονών. Υπηρέτησαν (ή υπηρετούν τον στρατό), ψηφίζουν (ή «ψευδοψηφίζουν») και τα επόμενα χρόνια (με βάση τη στατιστική πάντοτε) οι πιο πολλοί από αυτούς θα γίνουν γονείς.
Γιατί έχουν σημασία αυτοί οι αριθμοί; Γιατί οι αριθμοί δείχνουν πως αν από το 2003 δομημένα και στρατηγικά αξιοποιούσαμε το θετικό σοκ του ανοίγματος των οδοφραγμάτων και αν εφαρμόζαμε πολιτικές επικοινωνίας και συνεργασίας Ε/κ και Τ/κ, σήμερα θα είχαμε πάνω από 200 χιλιάδες νέους που θα πίστευαν στην προοπτική και στη δυναμική της λύσης. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, εάν τα παιδιά αυτά διδάσκονταν τουρκικά στα σχολεία. Και εάν αντίστοιχα μάθαιναν ελληνικά οι Τ/κ. Διαφωνεί κανείς πως το έδαφος για τη λύση θα ήταν πιο έτοιμο από σήμερα; Και πως σταδιακά θα υπήρχε ανάμεσά μας ένα σημαντικό προζύμι για την Κύπρο της ειρήνης;
Για να προλάβω κάποιες αντιδράσεις: δεν λέω ότι το Κυπριακό θα λυθεί από μόνο του, αν αρχίσουμε εμείς τα «Μέρχαπα» και οι απέναντι τα «Γεια σου!». Και δεν παραγνωρίζω τον παράγοντα Τουρκία, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει και για εμάς και για τους Τ/κ. Όμως, ναι, πιστεύω πως δεν αξιοποιήσαμε όσο έπρεπε τη δυναμική του ανοίγματος των οδοφραγμάτων. Και αυτό αφορά όλους μας, ανεξαρτήτως από το τι πιστεύει ο καθένας από μας για το περιεχόμενο της λύσης. Γιατί, κακά τα ψέματα, εάν πραγματικά θέλουμε προοπτική και σταθερότητα στον τόπο μας, θα πρέπει οι πολίτες αυτού του τόπου, από την Πάφο μέχρι την Καρπασία, να έρθουμε πιο κοντά. Να βρούμε τρόπους να συνεργαστούμε!
Είκοσι –σχεδόν– χρόνια μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, με τον τρόπο που αυτά άνοιξαν, οι ειδήσεις έπαψαν να παίζουν τις συγκινητικές ιστορίες ανθρώπων που επέστρεψαν –ως επισκέπτες δυστυχώς– στις εφηβικές τους γειτονιές και στα σπίτια των γονιών τους. Αντιθέτως: σήμερα, τα οδοφράγματα λαμβάνουν δημοσιότητα για όλους τους λάθος λόγους, καθώς πολλές φορές αποτελούν εστία έντασης και ανταγωνισμού (παρά συνεργασίας) των δύο κοινοτήτων.
Και έτσι μαζί με εμάς τους μεγαλύτερους, τα 260 χιλιάδες αυτά παιδιά της «γενιάς του 2003» έμαθαν να ταυτίζουν τα οδοφράγματα με «τα φτηνά καύσιμα και τσιγάρα» των απέναντι, τα σουπερμάρκετ και τα καζίνο. Με άλλα λόγια, με την αδράνειά μας, επιτρέψαμε τα οδοφράγματα να τσιμεντώνουν «το απέναντι» παρά «το μαζί».
Κρίμα! Ο χρόνος έχει τη δική του δυναμική και είναι πάντοτε αμείλικτος.
Και όσα δεν τολμούμε από τώρα να θέσουμε σε εφαρμογή θα τα βρούμε μπροστά μας. Σωστά ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε τις προάλλες πως όσο μένει άλυτο το Κυπριακό, χαμένοι είμαστε όλοι. Πέρα, όμως, από το να περιμένουμε τον ΟΗΕ, την Ε.Ε. και την Τουρκία να προβούν σε ενέργειες και κινήσεις που να δείχνουν πως μπορούμε να επιστρέψουμε στο τραπέζι του διαλόγου, εμείς τι πρακτικό κάνουμε για να ανατρέψουμε την κατάσταση; Τι στρατηγική υλοποιήσαμε για να καλλιεργηθεί εμπιστοσύνη;
Να το παραδεχτούμε: στην Κύπρο σκεφτόμαστε και μιλάμε αρκετά, αλλά προβληματιζόμαστε και καταλήγουμε σε συμπεράσματα λίγο. Έχουμε… πρεσβυωπία, αφού αποδεικνύεται πως έχουμε αδυναμία να δούμε τι γίνεται ακριβώς μπροστά μας. Γι’ αυτό και θα πρέπει να δούμε την κατάσταση ως έχει. Και με αλήθεια να μιλήσουμε για την εξέλιξη της πορείας που ακολουθούμε. Διαφορετικά, είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι.
Ο κ. Μαρίνος Κλεάνθους είναι αντιπρόεδρος της Δημοκρατικής Παράταξης (ΔΗΠΑ).
