Οι εξαγγελίες Ερντογάν, κατά την πρόσφατη παράνομη επίσκεψή του στην κατεχόμενη Κύπρο, σηματοδοτούν μια άκρως αρνητική εξέλιξη, η οποία αγγίζει τον σκληρό πυρήνα της λύσης. Η υπαρκτή προοπτική εποικισμού και/ή αξιοποίησης της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου συνιστά παραβίαση σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, ιδρυτικών αρχών της Ε.Ε. και κανόνων του διεθνούς δικαίου.
Για το ενδεχόμενο παράνομου ανοίγματος των Βαρωσίων, της περίκλειστης περιοχής, όπως ως ΑΚΕΛ προειδοποιούσαμε εδώ και χρόνια και καταθέταμε προτάσεις για να προλάβουμε τα χειρότερα, αλλά και για να δρομολογηθούν διαδικασίες επανέναρξης ουσιαστικού διαλόγου, κάτι το οποίο μετ’ επιτάσεως ζητάει ο γενικός γραμματέας και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Εξάλλου, η ιστορία του Κυπριακού τεκμηριώνει πως όποτε υπήρχε διαπραγματευτικό κενό η Τουρκία προέβαινε σε νέα διχοτομικά τετελεσμένα. Μετά το διπλό ναυάγιο σε δύο διαδοχικές διασκέψεις για την Κύπρο το 2017, στη Γενεύη και στο Κραν Μοντάνα, ακολούθησε παρατεταμένο αδιέξοδο. Η άγονη παρέλευση του χρόνου, συνδυαζόμενη με την αποενοχοποίηση της Τουρκίας από τον ίδιο τον ΟΗΕ και τη χλιαρή στάση της Ε.Ε., έδωσαν τη δυνατότητα στην Τουρκία να προχωρήσει σε νέες παράνομες ενέργειες και σε νέα διχοτομικά τετελεσμένα, τα οποία ενδέχεται να είναι μη αναστρέψιμα. Ουδόλως μάς βοήθησε η παθητική ενατένιση των εξελίξεων. Και επί τούτου οι ευθύνες του κ. Αναστασιάδη είναι ασήκωτες.
Το νέο αρνητικό σκηνικό σηματοδοτεί το τέλος των ψευδαισθήσεων. Αφενός για τους «Ευρωπαίους εταίρους που θα μάς στήριζαν έμπρακτα και θα μας θωράκιζαν από την τουρκική παρανομία». Αφετέρου για σκέψεις εντός Κύπρου περί εγκατάλειψης του συμφωνημένου πλαισίου λύσης δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας, είτε φλερτάροντας με τη λύση δύο κρατών είτε μιλώντας για νεφελώδεις και ανεδαφικές «άλλες λύσεις».
Στο διαμορφούμενο αυτό περιβάλλον, που εμβαθύνει περαιτέρω το διχοτομικό στάτους κβο, συνήλθε το Εθνικό Συμβούλιο. Ευτυχώς αποφεύχθηκαν –τουλάχιστον για την ώρα– αποφάσεις και ενέργειες που θα εξέθεταν την ελληνοκυπριακή κοινότητα, όπως το μονομερές κλείσιμο οδοφραγμάτων. Αναμφίβολα ενέργειες καταγγελτικές, όπως η επιδίωξη δήλωσης από τον ΟΗΕ έπρεπε να γίνουν. Η στάση ορισμένων κρατών, προεξάρχουσας της Βρετανίας, παραμένει ανησυχητική, όπως και παραγόντων του ΟΗΕ.
Η δική μας θέση είναι ξεκάθαρη. Δεδομένων των δυσκολιών που προκαλεί η απαράδεκτη και παράνομη τουρκική στάση και άρα κρατώντας μικρό καλάθι, οφείλουμε έμπρακτα ως ελληνοκυπριακή κοινότητα να αποδείξουμε την ετοιμότητά μας για διάλογο. Γιατί μόνο με τη διάρρηξη του αδιεξόδου και την εμπλοκή σε έναν ουσιαστικό διάλογο υπάρχει δυνατότητα διεκδίκησης λύσης που θα απελευθερώνει και θα επανενώνει τον τόπο και τον λαό μας. Αν αυτό δεν γίνει κατορθωτό ένεκα της τουρκικής αδιαλλαξίας, αν μη τι άλλο, θα αποσείσουμε την ευθύνη, την οποία ο ΟΗΕ επιμερίζει στις δύο κοινότητες, αφήνοντας την κατοχική Τουρκία στο απυρόβλητο.
Εμείς είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε με κάθε τρόπο στην προσπάθεια αποτροπής νέων τετελεσμένων. Είναι ώρα ευθύνης και συλλογικής δράσης γύρω από τον στόχο της αποτροπής της οριστικής διχοτόμησης. Το γεγονός –ωστόσο–της επιμονής του κ. Αναστασιάδη να αρνείται να καταθέσει προτάσεις, όπως αυτή που ως ΑΚΕΛ δώσαμε για αξιοποίηση του φυσικού αερίου ως καταλύτη για τη λύση και η άρνησή του να αποδεχτεί τη σύγκλιση για την πολιτική ισότητα, αποτελεί επικίνδυνη στάση και δεν βοηθά την υπόθεσή μας. Πόσω μάλλον που η αξιοπιστία του προέδρου διεθνώς βρίσκεται στο ναδίρ.
Ο κ. Άριστος Δαμιανού είναι βουλευτής, μέλος Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής ΑΚΕΛ.
