ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Παιδεία και πολιτισμός στην κοινωνία που θέλουμε να ζούμε

Το βασικό ερώτημα που θέτει το κάθε εκπαιδευτικό σύστημα και το οποίο απαντιέται μέσα από το γενικό σκοπό της εκπαίδευσης, είναι το ποιον άνθρωπο και ποιον πολίτη θέλουμε να διαμορφώσουμε. Είναι αλήθεια ότι εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε ικανοποιημένοι από την κοινωνία στην οποία ζούμε. Ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία αλωνίζει η διαφθορά (η οποία εκπηγάζει δυστυχώς από την ίδια την ηγεσία του κράτους, πρόεδρο και Υπουργικό Συμβούλιο), όπου η πολιτότητα δεν είναι ένα χαρακτηριστικό ανεπτυγμένο, ιδιαίτερα στους νέους μας, οι συλλογικότητες βρίσκονται σε παρακμή ακόμα και σε ό,τι αφορά τη φιλοπατρία. Ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους συγγραφείς είναι ο Μισέλ Ουελμπέκ. Αυτό που μου έχει προκαλέσει μεγάλη εντύπωση στο έργο του Ουελμπέκ είναι ότι στο έργο του (για παράδειγμα στο μυθιστόρημα «Υποταγή») με ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό τρόπο παρουσιάζει μια από τις «σοβαρές ασθένειες» του σύγχρονου ανθρώπου και της σύγχρονης κοινωνίας. Παρουσιάζει ανθρώπους οι οποίοι είναι εξαιρετικοί επιστήμονες στο αντικείμενό τους, υπερβολικά εξειδικευμένοι, αλλά (για παράδειγμα στη βιολογία) πολιτιστικά και ιστορικά αποκτηνωμένοι. Ενώ δηλαδή γνωρίζουν και την τελευταία λεπτομέρεια της επιστήμης τους, την ίδια στιγμή αδυνατούν να επικοινωνήσουν στοιχειωδώς με το κοινωνικό τους περιβάλλον και να απολαύσουν το πολιτισμικό αγαθό που παράγεται στην κοινωνία. Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι η μονόπλευρη τα τελευταία χρόνια προσέγγιση της παιδείας μας σε συσχετισμό με την οικονομία δημιουργεί ένα σοβαρό κίνδυνο: να έχουμε άτομα εξειδικευμένα και χρήσιμα γρανάζια για την οικονομία, τα οποία, όμως, δεν θα είναι ωφέλιμοι πολίτες για το κράτος, την κοινωνία, τον πολιτισμό μας και τη δημοκρατία.

Ούτως ή άλλως είναι περισσότερο από εμφανές ότι σε μεγάλο μέρος της κυπριακής κοινωνίας υπάρχει πρόβλημα αρχών και αξιών, όπως υπάρχει και πρόβλημα προτεραιοτήτων. Η επιδίωξη του κέρδους με κάθε μέσο και η αποθέωση του χρήματος είναι η γενεσιουργός αιτία για τη διαφθορά. Τα φαινόμενα ρατσισμού, εθνικισμού, μισαλλοδοξίας, κοινωνικών διακρίσεων ανάλογα με τη σεξουαλική προτίμηση, η κοινωνική περιθωριοποίηση των φτωχότερων στρωμάτων του λαού, η άνοδος του φασισμού είναι καθημερινές απειλές για την κοινωνία μας και το πολιτισμικό μας επίπεδο. Το κύριο ερώτημα, λοιπόν, το οποίο είναι και κύριο ερώτημα των επικείμενων βουλευτικών εκλογών, είναι το σε ποια κοινωνία θέλουμε να ζούμε; Αν δηλαδή θέλουμε να ζούμε σε μια ανοικτή κοινωνία, μια πλουραλιστική κοινωνία, μια κοινωνία ισότητας και δικαιοσύνης, μια κοινωνία αποδοχής και ενσωμάτωσης, μια κοινωνία στην οποία θα υπερισχύουν πάντοτε τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ή σε μια κοινωνία φοβική, ακραία συντηρητική, με εμμονές και διακρίσεις, παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κοινωνικής περιθωριοποίησης, μίσους και φανατισμού.

Αυτό το κύριο ερώτημα συνδέεται ασφαλώς με τον ρόλο της παιδείας μας και το βασικό ερώτημα ποιον άνθρωπο και ποιον πολίτη θέλουμε να διαμορφώσουμε. Ταυτόχρονα, ενώ είναι αλήθεια ότι η κοινωνία μας έχει κάνει βήματα προς την πολιτιστική ανάπτυξη, έχουμε για παράδειγμα σημαντικό αριθμό νέων μας που ασχολούνται επισταμένα με τις τέχνες, ταυτόχρονα υπάρχει σοβαρό έλλειμμα ενασχόλησης με τον πολιτισμό για την πλειοψηφία της κοινωνίας μας. Είναι γνωστή η ρήση του Πλάτωνα ότι «παιδεία είναι και τα τείχη της πόλης», δηλαδή τα πάντα επενεργούν στη συνείδηση του ανθρώπου. Πόσο μάλλον το θέατρο, η μουσική, οι εικαστικές τέχνες, και η λογοτεχνία. Η επαφή με τα σημαντικότερα δημιουργήματα της ανθρώπινης νόησης, το υψηλότερο επίπεδο που φτάνει το ανθρώπινο πνεύμα.

Η σημερινή κυβέρνηση δίνει την εντύπωση ότι εχθρεύεται τον πολιτισμό και την πολιτιστική δημιουργία. Ότι απαξιώνει τους καλλιτέχνες, όπως απαξιώνει οτιδήποτε δεν παράγει χειροπιαστό κέρδος. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας κύριος Νίκος Αναστασιάδης παρέδωσε πρόσφατα το μεγάλο βραβείο του ΘΟΚ στη μεγάλη ηθοποιό (η οποία πραγματικά ποιεί ήθος), Δέσποινα Μπεμπεδέλη. Η φωτογραφία του προέδρου με την κυρία Μπεμπεδέλη που έκανε τον γύρο των ΜΜΕ, δημιουργούσε ένα συνεχές ερώτημα στους πιο υποψιασμένους πολίτες: έχουν οποιαδήποτε σχέση τα δύο εικονιζόμενα πρόσωπα; Είναι άλλωστε γνωστό ότι η σχέση Αναστασιάδη με το θέατρο δεν είναι και ιδιαίτερα καλή, εάν υπάρχει δηλαδή τέτοια σχέση. Εάν όμως ο κύριος Αναστασιάδης παρακολουθούσε τακτικά θέατρο ίσως η Κύπρος και η κυπριακή κοινωνία να ήμασταν σήμερα σε πολύ καλύτερη θέση.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Προσωπικότητες στην ''Κ'': Τελευταία Ενημέρωση

X