Ο σκοπός της δήλωσης πόθεν έσχες είναι η σύγκριση της περιουσίας που είχε ένας πολιτικός πριν μπει στην πολιτική, κατά τη διάρκεια και στο τέλος. Ο σκοπός της δημοσιοποίησης είναι διττός. Αφενός για να υπηρετηθεί η διαφάνεια και οι πολίτες να γνωρίζουν ποια είναι η οικονομική θέση αυτών που υπηρετούν στην πολιτική και αφετέρου για να αξιοποιηθεί, είτε αυτεπάγγελτα από δημόσιες υπηρεσίες για να ελέγξουν αν τα όσα δηλώθηκαν συνάδουν με τα πραγματικά δεδομένα, είτε από τους πολίτες για να καταγγείλουν αν γνωρίζουν ή υποψιάζονται πως έγινε ψευδή δήλωση.
Η ουσιαστική αυτή σύγκριση δεν μπορεί να γίνει από κανένα άλλο πλην από ειδικούς. Και είναι σημαντική πρόνοια της αλλαγής στη νομοθεσία που προωθούμε στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής, ούτως ώστε να υπάρχει αυτή η τεχνοκρατική ενίσχυση στον έλεγχο των δηλώσεων πόθεν έσχες. Από εκεί και πέρα χρειάζεται να γίνουν πολλές άλλες σημαντικές και ουσιαστικές αλλαγές. Πρώτα πρώτα στον τρόπο που συμπληρώνεται η δήλωση. Σήμερα δεν υπάρχει καμία διευκρίνηση για το πώς καταγράφεται η ακίνητη ή και η κινητή περιουσία. Το ζητούμενο δεν είναι πόσο αξίζει σήμερα ένα αυτοκίνητο ή ένα οικόπεδο, αλλά πού βρήκες τα λεφτά όταν το αγόραζες. Αν αυτό κατέληξε στην ιδιοκτησία σου ως δωρεά, θα πρέπει να πάμε πίσω και να δηλώνεται πού το βρήκε αυτός που σου το δώρισε. Επίσης, χρειάζεται μια συνολικότερη δήλωση για τις εταιρείες. Σήμερα δηλώνει κάποιος τον αριθμό των μετοχών που έχει και μόνο. Ούτε την αξία των μετοχών του, είτε την αλλαγή στην περιουσία που προκύπτει από τον κύκλο εργασιών των εταιρειών αυτών. Επίσης, λογαριασμοί στο εξωτερικό, περιουσία σε κρυπτονομίσματα ακόμη και κινητή περιουσία άλλη πέραν αυτοκινήτων, σκαφών και αεροσκαφών. Πίνακες μεγάλης αξίας, κοσμήματα, ρολόγια.
Το ζητούμενο είναι να υπηρετεί όλη αυτή η διαδικασία τον σωστό σκοπό. Οι δηλώσεις δεν γίνονται και σίγουρα δεν δημοσιοποιούνται για να γίνονται συγκρίσεις μεταξύ των ελεγχόμενων. Ποιος έχει το ακριβότερο αμάξι, ποιος τα περισσότερα ακίνητα, ποιος τις περισσότερες μετοχές. Οι δηλώσεις γίνονται και δημοσιοποιούνται για να μπορούν να συγκρίνουν τη τελευταία δήλωση με τις προηγούμενες.
Λέχθηκαν τις προηγούμενες μέρες και επιχειρήματα εναντίον της δημοσιοποίησης. Πως βγαίνουν στη φόρα τα οικονομικά δεδομένα των πολιτικών, πως γίνεται αντικείμενο κουτσομπολιού κ.λπ. Το να ασχοληθεί κάποιος με την πολιτική είναι επιλογή. Κανείς δεν είναι αξιωματούχος με το ζόρι. Μέσα στις υποχρεώσεις είναι και η δημοσιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων. Και καλά κάνουμε όσοι είμαστε σε αυτό το «κουρμπέτι» να καταλάβουμε. πως δεν έχουμε προσωπικά δεδομένα. Χρειάζεται να είναι όλα στη διαφάνεια, για να ενισχύσουμε ή για να βρούμε την αξιοπιστία μας.
Σε πρώτο χρόνο λοιπόν έχουμε ως πρώτη μας προτεραιότητα στην Επιτροπή Θεσμών να βελτιώσουμε τον νόμο του πόθεν έσχες και να αλλάξουμε τη δήλωση μετατρέποντάς την σε μια δήλωση που θα κλείνει παράθυρα και παραθυράκια, που θα σβήνει σκιές. Που να πείθει για τις προθέσεις μας, που θα απαντά στη σημερινή καχυποψία των πολιτών. Είναι υποχρέωσή μας. Και προς εμάς και στις οικογένειές μας, στους θεσμούς που υπηρετούμε, στην κοινωνία και στους συμπολίτες μας. Από εκεί και πέρα, χρειάζεται να έχουμε την αυτογνωσία πως το τέλειο δεν θα καταφέρουμε ποτέ να το πετύχουμε. Πως αυτός ή αυτή που θέλει να ξεγελά, θέλει να κρύβει πιθανόν θα μπορεί να το κάνει. Είναι για αυτό που χρειάζεται να επικρατήσει το αξίωμα πως την κοινωνία, τη δικαίως καχύποπτη κοινωνία, θα την πείσουμε με τον τρόπο ζωής μας, με το παράδειγμα που πρέπει να οδηγεί και να καθοδηγεί τους συμπολίτες μας. Να είμαστε πρότυπα προς μίμηση και όχι προς αποφυγήν. Δύσκολο, ιδιαίτερα στις μέρες μας. Αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή. Χρειάζεται να βγούμε με τόλμη μπροστά και να υπερασπιστούμε και αυτό που κάνουμε και τον τρόπο, τον σωστό τρόπο που το κάνουμε.
Ο κ. Δημήτρης Δημητρίου είναι βουλευτής Λευκωσίας, εκπρόσωπος Τύπου ΔΗΣΥ @dmdemetriou
