Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι δυνατόν να γίνει πλήρης ή ολοκληρωμένη αποτίμηση των όσων έγιναν στη Γενεύη. Εκείνο το οποίο, όμως, προκύπτει εξόφθαλμα είναι ότι στη Γενεύη δεν επετεύχθη το στοχούμενο. Δηλαδή, είτε να επέλθει συμφωνία είτε να συμφωνηθεί ένα πλαίσιο κατευθύνσεων για να συνεχιστεί ο διάλογος για την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, μεταξύ των δύο κοινοτήτων, και για τη διεθνή πτυχή στο πλαίσιο της πενταμερούς.
Γιατί, δυστυχώς, έχει πλέον καθιερωθεί ως μηχανισμός συζήτησης της διεθνούς πτυχής η πενταμερής με όσα και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το αποτέλεσμα, λοιπόν, στη Γενεύη δεν ήταν αυτό στο οποίο στόχευσαν τα Ηνωμένα Έθνη και σίγουρα δεν ήταν αυτό που εμείς ως ελληνοκυπριακή πλευρά και ως Κυπριακή Δημοκρατία στοχεύσαμε. Γιατί; Διότι υπήρξε βιαστική σύγκληση της Διάσκεψης αλλά και των συνομιλιών μεταξύ 9 και 11 Ιανουαρίου. Αυτό το προκάλεσε κατά πρώτο λόγο η τουρκική πλευρά και κατά δεύτερο ο Εσπεν Μπαρθ Αϊντε. Ο οποίος μετά τη διευθέτηση των ημερομηνιών δήλωνε σε συνεντεύξεις του ότι ο καθορισμός ημερομηνιών στόχευσε να λειτουργήσει και ως μοχλός πίεσης πάνω στις πλευρές για να τα βρουν.
Πράγμα που δεν έγινε κατορθωτό. Και όχι μόνο αυτό αλλά είχαμε και επιδείνωση των θέσεων της τουρκικής πλευράς στο Εδαφικό και νέες απαιτήσεις της Τουρκίας. Απαιτήσεις όπως την εκχώρηση όλων των δικαιωμάτων του Ευρωπαίου πολίτη στους Τούρκους υπηκόους στην Κύπρο. Άρα να ανοίξει μέσω Κύπρου παράθυρο εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τους Τούρκους πολίτες. Εδώ ακριβώς, στη συνέχιση της τουρκικής αδιαλλαξίας εστιάζω τον δεύτερο και κύριο λόγο του αρνητικού αποτελέσματος στη Γενεύη.
Μιας αδιαλλαξίας που προκάλεσε και τη διακοπή της πενταμερούς διάσκεψης για την Ασφάλεια και Εγγυήσεις. Στο σημείο
αυτό αναδεικνύεται και ένα άλλο θέμα.Ότι δηλαδή ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους υπάρχει μια τάση να φορτώνεται η ευθύνη ή η κύρια ευθύνη για κάθε αρνητικό στην πλευρά μας και να υποβαθμίζεται ή να απαλείφεται εντελώς η ευθύνη του κύριου ενόχου για τα αρνητικά, τα αδιέξοδα και το άλυτο Κυπριακό, της Τουρκίας. Θα πω κάτι. Όσες παράλογες απαιτήσεις της Τουρκίας και να ικανοποιήσουμε δεν θα συνεναίσει σε λύση πραγματικής ομοσπονδίας, λειτουργικής, βιώσιμης και ασφαλούς εκτός αν υποχρεωθεί. Και θα υποχρεωθεί μέσα από ένα συνδυασμό αύξησης του κόστους για το άλυτο Κυπριακό και οφέλους για την ίδια από τη λύση του.
Για να επανέλθω όμως στο σημείο μου. Τώρα πέραν από την επίρριψη της ευθύνης μεταξύ ημών και ημών για τα ναυάγια και τα αδιέξοδα, ορισμένοι βρήκαν νέο προσφιλή στόχο τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικό Νίκο Κότζια. Και το κάνουν συστηματικά και οργανωμένα. Ξεχνώντας ότι είναι ο ΥΠΕΞ της Ελλάδας, ότι είναι εκφραστής μιας πολιτικής στο Κυπριακό πουμόλις πριν από λίγες μέρες επιβεβαιώθηκε από τον Έλληνα Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και το σύνολο των ελληνικών πολιτικών δυνάμεων. Η κυπριακή κυβέρνηση δεν μπορεί να σιωπά επί του θέματος.
Τώρα έχουμε μπροστά μας ένα αποτέλεσμα. Το οποίο ξεκάθαρα αναδεικνύει τέσσερα πράγματα (α) δεν γεφυρώθηκε ποσώς το χάσμα στα θέματα της εσωτερικής πτυχής, (β) δεν έσπασε ο πάγος της τουρκικής αρνητικότητας στα θέματα Ασφάλειας και Εγγυήσεων, (γ) η Τουρκία πρόσθεσε νέα στοιχεία στις απαιτήσεις της, (δ) θα υπάρξει συνέχιση της προσπάθειας τόσο στο επίπεδο των διακοινοτικών συνομιλιών όσο και στο επίπεδο της πενταμερούς.
Υπήρξαν θετικά στο τετραήμερο δραστηριοτήτων στη Γενεύη; Υπήρξαν: (α) Το ενθαρρυντικό μήνυμα από την παρουσία, τη στάση και τις τοποθετήσεις του γ.γ.του Ο.Η.Ε. Με την ευχή να έχει συνέχεια και να μην τον «πνίξουν» σιγά-σιγά οι γνωστοί άγνωστοι κύκλοι του Ο.Η.Ε., (β) η δραστήρια παρουσία του κ. Γιούνκερ και της κ. Μογκερίνι, που εν μέρει οφείλεται και στα πρόσωπα αλλά και στο γεγονός ότι τώρα είμαστε μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιπρόσθετα στο όλο πλέγματων σχέσεων Ε.Ε. και Τουρκίας, (γ) το γεγονός ότι στα μάτια κάθε λογικού παρατηρητή η αδιάλλακτη πλευρά υπήρξε η τουρκική.
Υπήρξαν αρνητικά από τη Γενεύη; Υπήρξαν: (α) Η αποτυχία να έχει μια μορφή κατάληξης ή έστω ουσιαστική πρόοδο, (β) η συνέχιση και μερικώς αυξανόμενη ένταση της τουρκικής αδιαλλαξίας, (γ) η καθιέρωση της πενταμερούς ως του μηχανισμού συζήτησης και επίλυσης της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού με όσα συνεπάγεται.
Υπήρξε και ένα δίδαγμα κατά τη γνώμη μου. Εκεί και όπου επιμέναμε σε αρχές υπήρξε όφελος. Εκεί και όπου δεν επιμέναμε επήλθε, το ελάχιστο, σύγχυση. Κατά συνέπεια στα επόμενα βήματα θα πρέπει να πορευτούμε με ευελιξία στην τακτική αλλά και επιμονή στην τήρηση αρχών.
Ο κ. Νίκος Κατσουρίδης είναι τέως βουλευτής ΑΚΕΛ.
