Η σημασία που αποδίδει η Γαλλία στην κυριαρχική παρουσία της στην Ανατολική Μεσόγειο αποτυπώνεται από τη συμβολική εικόνα του επιβλητικού οβελίσκου του ναού του Λούξορ στην Place de la Concorde, στην είσοδο των Ηλυσίων πεδίων, στο Παρίσι. Ο οβελίσκος, που προσφέρθηκε ως σύμβολο φιλίας στη Γαλλία το 1835 από τον Μεχμέτ Αλί, αντιβασιλέα της Αιγύπτου, σήμανε και την επιστροφή της Γαλλίας ως κυριαρχικής δύναμης στην περιοχή 35 χρόνια μετά την εκστρατεία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην Αίγυπτο και τη Συρία (1798-1801). Η εκστρατεία είχε λήξει άδοξα αφού είχε βρει απέναντί της ενωμένους Άγγλους και Οθωμανούς.
Η μεγαλύτερη «ατυχία» του Ναπολέοντα, όμως, ήταν που είχε αντίπαλό του μια ιδιοφυΐα του ναυτικού πολέμου, τον Βρετανό Λόρδο Horatio Nelson (1758-1805). Μέσα σε επτά χρόνια, το γαλλικό ναυτικό υπέστη δύο συντριπτικές ήττες στις δύο πύλες της Μεσογείου. Η πρώτη ήταν στο Αμπουκίρ, έξω από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, γνωστή και ως «ναυμαχία του Νείλου», στις 1-2 Αυγούστου 1798. Η δεύτερη καθοριστικής σημασίας ήττα ήταν αυτή στο Τραφάλγκαρ, στην είσοδο του Γιβραλτάρ, στις 21 Οκτωβρίου 1805. Αν και ο Nelson έχασε τη ζωή του στη ναυμαχία, ο Ναπολέων είχε ήδη χάσει από το 1805 τον ευρωπαϊκό του πόλεμο, διότι, όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο Θουκυδίδης, όποιος ελέγχει τη θάλασσα ελέγχει και τη στεριά.
Μετά την οριστική ήττα των Γάλλων στους Ναπολεόντειους πολέμους, την οριστική επιστροφή της βασιλείας με τη Δεύτερη Παλινόρθωση το 1815 και την εφαρμογή των αρχών της Ιεράς Συμμαχίας (Sainte-Alliance) του Μέτερνιχ (1815/1818), η Γαλλία αποκλείστηκε από τη Μεσόγειο. Όταν η Πελοπόννησος αναστέναζε κάτω από το σπαθί του Ιμπραήμ της Αιγύπτου, ο γαλλικός φιλελληνισμός υπηρετούσε απόλυτα τη γαλλική «κρατική σκοπιμότητα» (raisond’État), που επιζητούσε επίμονα την επιστροφή στην Ανατολική Μεσόγειο. Έτσι όταν στα 1825, μετά την εκστρατεία του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο (1824-1828), δύο από τις μεγαλύτερες μορφές του ευρωπαϊκού πνεύματος, ο μοναρχικός Ρενέ ντε Σατομπριάν (1768-1848) και ο φιλελεύθερος Μπένζαμιν Κονστάν (1767- 1830), έστελναν επιστολές για την παρέμβαση της Γαλλίας υπέρ της Ελλάδος, υπηρετούσαν τόσο το ελληνικό όσο και το γαλλικό συμφέρον.
Το φιλελληνικό πνεύμα πίσω από την «Έκκληση υπέρ του ιερού σκοπού των Ελλήνων» του Σατομπριάν και την «Έκκληση στα χριστιανικά έθνη υπέρ των Ελλήνων» του Κονστάν στάθηκε η αφορμή για την αποστολή του γαλλικού στόλου στο Ναβαρίνο, την επιτυχή ναυμαχία στις 20 Οκτωβρίου του 1827 και την επακόλουθη «εκστρατεία του Μοριά» (1828-1833), την αποστολή δηλαδή του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος στην Πελοπόννησο υπό τον στρατηγό Μεζόν. Όταν ο οβελίσκος του Λούξορ εγκαινιάσθηκε στο Παρίσι, το 1836, η επιστροφή της Γαλλίας στην Ανατολική Μεσόγειο είχε οριστικοποιηθεί. Η έκτοτε απρόσκοπτη παρουσία των Γάλλων στη Μέση Ανατολή θα κορυφωθεί με τη «Γαλλική εντολή για τη Συρία και τον Λίβανο» (1922-1946) της Κοινωνίας των Εθνών και θα τελειώσει μόνο μετά τα δραματικά γεγονότα του πολέμου του Σουέζ το 1956.
Τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 1956, ο Γάλλος πρωθυπουργός Guy Mollet (1905-1975), σοσιαλιστής με σημαντική αντιστασιακή δράση, ενώνει τις γαλλικές δυνάμεις με τις βρετανικές και τις ισραηλινές με σκοπό την κατάληψη και τον έλεγχο του Σουέζ μετά την εθνικοποίησή του από τον Nasser. Η μυστική συμμαχία, γνωστή ως «πρωτόκολλο των Σεβρών», είχε υπογραφεί τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Ο στρατηγός Jacques Massu (1908-2002), που πήρε μέρος τόσο στην απελευθέρωση του Παρισιού όσο και στους νεοαποικιακούς πολέμους της Ινδοκίνας και της Αλγερίας, διοικητής της αερομεταφερόμενης 10ης Μεραρχίας αλεξιπτωτιστών, της επονομαζόμενης «Μεραρχίας Massu», προσγειώνεται στις 6 Νοεμβρίου στο Πορτ-Σάιντ της Αιγύπτου. Καταλαμβάνει την πόλη και πολεμά μαζί με τους Βρετανούς για να πάρει την Ισμαηλία. Παρότι σημαντική η στρατιωτική νίκη των τριών συμμάχων, η επιχείρηση αποτέλεσε τεράστια πολιτική αποτυχία. Υπό την κοινή πίεση της Σοβιετικής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών, τα στρατεύματα ανακλήθηκαν από τις γαλλικές και βρετανικές κυβερνήσεις.
Η πολιτική ήττα και ο αποκλεισμός της από την Ανατολική Μεσόγειο σε όφελος των Αμερικανών ήταν ένα πικρό μάθημα για τη Γαλλία. Όταν το 1958, ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκολ κηρύσσει την Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία και εκλέγεται πρώτος Πρόεδρός της, επιταχύνει το πυρηνικό πρόγραμμα της Γαλλίας. Στις 13 Φεβρουαρίου 1960 γίνεται η πρώτη δοκιμή της γαλλικής βόμβας στην αλγερινή Σαχάρα και το 1966 αποχωρεί από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Το 2009, με τον Νικολά Σαρκοζί, η Γαλλία επιστρέφει αναλαμβάνοντας ένα διευρυμένο ρόλο στη Μεσόγειο. Δεν είναι, λοιπόν, απλώς και μόνο η τωρινή συγκυρία της αποχώρησης των αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων από την Ανατολική Μεσόγειο και η πολιτική φιλία της Γαλλίας με την Ελλάδα και την Κύπρο που ωθεί τους Γάλλους να επιστρέψουν σε ένα γεωπολιτικό χώρο, ο οποίος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία τους.
Η Γαλλία παρακολούθησε ως θεατής τα γεγονότα του εμφυλίου πολέμου στον Λίβανο (1975-1990) και μόνο έμμεσα μπορούσε να επηρεάσει τα πράγματα. Έως τώρα παρακολουθεί ως θεατής την κατάρρευση του συριακού καθεστώτος χωρίς να έχει ουσιαστικό λόγο για τα γεγονότα. Δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τη νέα κρίση του Λιβάνου και την τελευταία πράξη της συριακής τραγωδίας. Στη δεκαετία που ακολούθησε την επανείσοδό της στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, από το 2009 έως το 2019, η Γαλλία είδε την Τουρκία να αναλαμβάνει, εντός της Ατλαντικής Συμμαχίας, ρόλο τοποτηρητή στην Ανατολική Μεσόγειο, ρόλο που ανέκαθεν διεκδικούσε. Πώς όμως θα το πετύχει χωρίς να κατηγορηθεί για νεο-αποικιακές πρακτικές;
Όπως και με τα γεγονότα που οδήγησαν στο Ναβαρίνο, έτσι και η ελληνοτουρκική κρίση του 2020 δίνει, στο όνομα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και της πολιτικής φιλίας προς την Ελλάδα και την Κύπρο, στις γαλλικές Δυνάμεις το ηθικό δικαίωμα να εγκατασταθούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ακολουθήσει το αμυντικό δόγμα της ενιαίας ευρωπαϊκής κυριαρχίας, λόγω γνωστών αγκυλώσεων του Βερολίνου, είναι σίγουρο ότι η Γαλλία θα κάνει τα πάντα για να ηγηθεί μιας διευρυμένης ευρωμεσογειακής συμμαχίας με τη συμμετοχή του Ισραήλ και της Αιγύπτου. Σε αυτή την ιστορική στιγμή, η καρδιά και το κρατικό συμφέρον της Γαλλίας είναι σε απόλυτη αρμονία.
