Ήταν πρόδηλο πως η παρουσία της ελληνοκυπριακής πλευράς στην άτυπη Πενταμερή, θα ήγειρε πολλά διλήμματα που αφορούν το μέλλον των συνομιλιών και την προσπάθεια για εξεύρεση βιώσιμης λύσης του κυπριακού. Με ποια ατζέντα και με ποιους σκοπούς θα μπορούσε άραγε να παραταχθεί η πλευρά μας έναντι στις επαναλαμβανόμενες τουρκικές αξιώσεις ότι δεν πρόκειται τίποτα άλλο να συζητηθεί παρά μια ‘λύση’ σε ένα νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται στην διχοτομική λογική των δύο κρατών ή της λύσης συνομοσπονδίας; Ήταν επίσης ηλίου φαεινότερο πως η παραμικρή υποχώρηση της πλευράς μας, των χιλίων και μιας υποχωρήσεων, έναντι του τουρκικού επεκτατισμού, έστω στην εναπόθεση του συγκεκριμένου πλαισίου ‘ιδεών’ ενώπιων της διεθνούς κοινότητας θα κρινόταν ως καταστροφική για το μέλλον των συνομιλιών και της όποιας προσπάθειας λύσης . Μοναδικό ‘βέλος’ στην ‘φαρέτρα’ της διαπραγματευτικής μας ομάδας έναντι στις τουρκικές προκλήσεις περί δυο κρατών, παρέμεινε η αξίωση ότι θα προσμείνει στις θέσεις περί Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας όπως επιτάσσουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Ως φυσικό γεγονός πλέον αντιμετωπίζεται το νέο ναυάγιο των συνομιλιών, αφού οι τουρκικές αξιώσεις δεν επέτρεψαν να συζητηθεί οτιδήποτε ουσιώδες. Το χάσμα μεταξύ των δυο πλευρών κρίνεται ως αγεφύρωτο, με τις προβλέψεις που έκαναν λόγο για την αδιάλλακτη στάση της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς να αποδεικνύονται ορθές. Δεν πρέπει να προκαλούν εντύπωση οι διθύραμβοι του τ/κυπριακού καθεστώτος περί ‘ιστορικού βήματος’ στις συνομιλίες, αφού κατατέθηκε επίσημα η ‘θέληση’ του τ/κ λαού για λύση δυο ισότιμων κυρίαρχων κρατών. Οι δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ περί ‘τετραγωνισμού του κύκλου’ στο Κυπριακό πρέπει να ερμηνευθούν ως ακόμη μια οδυνηρή ήττα της πλευράς μας στο τραπέζι των συνομιλιών, αφού οι νέες τουρκικές μεθοδεύσεις έστω και έμμεσα έχουν μεταφραστεί ως ‘θέληση’ των Τουρκοκυπρίων και θα εργαλειοποιηθούν σε μελλοντικές συνομιλίες. Η Άγκυρα έθεσε τον πήχη πολύ ψηλά, όσο ψηλά της το επέτρεψε η χρόνια πολιτική του κατευνασμού και των συνεχών παραχωρήσεων που ασκείται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις μας, και κάθε τυχόν ‘υποχώρηση’ της τουρκικής πλευράς από τις αδιάλλακτες θέσεις τις θα είναι με μαθηματική ακρίβεια ολέθρια για εμάς.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται απερίφραστα από τη θλιβερή πραγματικότητα ότι υψώσαμε ως ‘σημαία μας’ και θέσαμε ως ΄κόκκινη γραμμή’ πλέον της πλευράς μας, την τουρκικών προδιαγραφών, λόγω των πάμπολλων μας υποχωρήσεων, λύση Διζωνικής Δικοινωτικής Ομοσπονδίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δικαιολογείται και η προσπάθεια που γίνεται ώστε να μπορεί να δικαιολογηθεί η λύση της ΔΔΟ με πολιτική ισότητα ως διαφορετική από μια συνομοσπονδιακή λύση. Το ερώτημα που τίθεται σε αυτό το σημείο είναι με ποιον τρόπο ακριβώς η λεγόμενη πολιτική ισότητα δεν παραπέμπει ούτως η άλλως στην ισότιμη κυριαρχία μεταξύ δυο ‘κρατιδίων’, την υποβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός ευρωπαϊκού διεθνώς αναγνωρισμένου κράτους, του μεγαλύτερου διαπραγματευτικού μας χαρτιού δηλαδή, σε κοινότητα και την νομιμοποίηση των τουρκικών τετελεσμένων της εισβολής θεωρητικά και επί χάρτου. Μια κατάφορη παραβίαση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών των οποίων η πλευρά μας δηλώνει υπέρμαχη διαχρονικά, αφού μια αναγνώριση του ψευδοκράτους σε ισότιμο συνιστών τουρκοκυπριακό κράτος-κρατίδιο ή όπως αλλιώς και αν ονομάζεται, καταργεί αυτόματα τα ψηφίσματα 541 και 550 και ανατρέπει ταυτόχρονα το άρθρου 2 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών που αναφέρει αυτούσια ότι κανένα κράτος ή οντότητα δεν δύναται να αναγνωριστεί εφόσον είναι προϊόν χρήσης των όπλων. Πρέπει επιτέλους να κατανοήσουμε, καθώς και να δηλώσουμε απερίφραστα ότι η αιτία τσιμέντωσης του αιτήματος για τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος είναι η εισβολή και κατοχή της πατρίδας μας. Η διαιώνιση του κυπριακού προβλήματος ένεκα της μη λύσης οφείλεται στην τουρκική πολιτική ατζέντα του νεοοθωμανισμού και επεκτατισμού, από την Λιβύη μέχρι το Βόρειο Ιράκ και όχι στη θέληση των Τουρκοκυπρίων είτε στην αδιάλλακτη θέση των δικών μας ‘απορριπτικών’. Ως εκ τούτου, όπως αναφέρει και ο Δρ. Διεθνών Σχέσεων Γίαννος Χαραλαμπίδης ‘δεν μπορεί να δοθεί άλλοθι στη διχοτομική λογική της συνομοσπονδίας μέσω της ομοσπονδίας.
Ορθό είναι να βαδίζουμε με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο και να απορρίψουμε εκ θεμελίων την κάθε πρόταση για συνομοσπονδία ή ακόμη και λύση δυο ξεχωριστών κρατών. Πως πρέπει να ερμηνευθεί όμως το γεγονός ότι ακόμα και η προσδοκώμενη λύση της ΔΔΟ αποτελεί, όπως αποδεικνύεται, ρητή παραβίαση του ιδίου του Διεθνούς Δικαίου ; Η λύση που θα σημάνει την διάλυση του κράτους του 1960 είναι η ίδια όψη του νομίσματος με την νομιμοποίηση της παρανομίας. Οι παγίδες που στήνει το τουρκικό καθεστώς και το κράτος- μαριονέτα του στα κατεχόμενα εδάφη μας είναι εμφανείς και μπορούν να αποτραπούν με μια απλή ρεαλιστική προσέγγιση των τουρκικών μεθοδεύσεων καθώς και της πολιτικής δεκαετιών που εξασκεί η Τουρκία.
Οι μέχρι τώρα συνομιλίες έχουν αποτύχει όχι λόγω της μη καλής θέλησης της πλευράς μας, αλλά λόγω των αυξανόμενων απαιτήσεων και αξιώσεων της τουρκικής πλευράς, που πηγάζει από τις δικές μας συνεχείς υποχωρήσεις που έχουν ως σκοπό τον κατευνασμό της τουρκικής προκλητικότητας. Η πολιτική του κατευνασμού αποτελεί ανάθεμα στη γεωπολιτική στρατηγική γλώσσα, αφού νωπές παραμένουν οι μνήμες της προσπάθειας ‘εξημέρωσης’ του ναζιστικού θηρίου μέσω των συνεχών αποχωρήσεων των Συμμάχων στα χρόνια που προηγήθηκαν του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Μεταφράζοντας το στην πολιτική αργκό, ο Χίτλερ με την επιθετικότατη εξωτερική του πολιτική έκανε τους Σύμμαχους ‘ό,τι ήθελε’ , ισορροπώντας μεταξύ Ανατολής και Δύσης, μέχρις ότου γιγαντώθηκε στρατιωτικά. Η ανοχή των συμμάχων απέναντι στην Ναζιστική Γερμανία έθρεψε και αγρίεψε το γερμανικό θηρίο που αποθρασυνόταν όλο και περισσότερο όσο δεν έβλεπε καμία αντίδραση στις επιθετικές του μεθοδεύσεις.
Θα χρειαζόταν ένα ακόμη εκτενές άρθρο για να συγκρίνουμε και να συνδέσουμε τις πολιτικές του Χίτλερ με την ισλαμοφασιστική ατζέντα του Ερντογάν. Γιατί με αυτούς έχουμε να κάνουμε, μια στυγνή δικτατορία με άκρως επιθετικές βλέψεις, που δεν πρόκειται να υποχωρήσει με την μέθοδο του κατευνασμού. Πόσο μάλλον με την κωμικοτραγική πολιτική γραμμή του να ‘προσπαθήσουμε να πείσουμε την Τουρκία πως της συμφέρει’ η λύση του Κυπριακού. Η Τουρκία φυσικά και έχει πειστεί εδώ και δεκαετίες πως της συμφέρει μια λύση. Μια λύση τουρκικών προδιαγραφών, αποτέλεσμα του δικού μας ‘κατευνασμού’, που ουσιαστικά ενσαρκώνει το δόγμα του Νιχάτ Ερίμ περί Ταξίμ-Διχοτόμησης του νησιού, είτε αυτό ονομάζεται ΔΔΟ, συνομοσπονδία ή δυο κράτη, αφού νομιμοποιείται η εισβολή και κατοχή και επικυρώνεται το υφιστάμενο στάτους κβο. Επίσης πρέπει να κατανοήσουμε εμείς και οι Ευρωπαίοι εταίροι μας εγκαίρως, ότι μέσω μιας λύσης δυο κυριαρχιών η Τουρκία μπαίνει στην Ευρώπη από την πίσω πόρτα, κατέχοντας το βέτο του εκάστοτε Τουρκοκυπρίου προέδρου είτε μέσω της επίσης αντιδημοκρατικής αξίωσης για εκ περιτροπής προεδρίας ή και ξεχωριστού κράτους, οντότητας- μαριονέτας, χωρίς ουδέποτε να αναγνωρίσει την νομιμότητα της Κυπριακής δημοκρατίας, που αποτελεί βασική υποχρέωση για είσοδο στην Ένωση, υποβαθμίζοντας την παράλληλα σε κοινότητα!
Επομένως, η υποτιθέμενη νέο-ρεαλιστική σκέψη που διακατέχει την προσέγγιση της πλευράς μας για οδυνηρές υποχωρήσεις στο Κυπριακό με σκοπό τον τερματισμό των αυξανόμενων αξιώσεων της Τουρκίας και την τσιμέντωση της κατοχής, κάθε άλλο παρά ρεαλιστική μπορεί να χαρακτηριστεί. Κάθε συσχέτιση της ρεαλιστικής γραμμής πλεύσης με τις συνεχείς αποχωρήσεις και προσπάθειες κατευνασμού του τουρκικού ‘θηρίου’, αποτελούν την επιτομή του δικού μας ραγιαδισμού και ηττοπάθειας, παρά την οποιαδήποτε προσομοίωση τους με τον πολιτικό ρεαλισμό. Γιατί η ουσία της ρεαλιστικής σκέψης στην πολιτική θεωρία είναι η επιβίωση σε ένα άναρχο πολιτικό σύστημα, το οποίο δεν διακατέχεται ούτε από αξίες, ούτε από ηθικούς φραγμούς, παρά μόνο από την προσομοίωση των χωρών σε ένα ισοζύγιο δυνάμεων. Έτσι εξάγουμε, αφενός το ρεαλιστικό συμπέρασμα πως η επιβίωση και η πιθανή μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας κρίνεται ως το πιο σημαντικό ρεαλιστικό σημείο προσέγγισης σε κάθε συνομιλία, αφετέρου δε, πρέπει να κατανοήσουμε πως όσο νόμιμα και αν φαίνονται τα αιτήματα μας για απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό και επανένωση μέσω μιας λειτουργικής λύσης της πατρίδας μας με την Τουρκία να απουσιάζει από το προσκήνιο, οι ‘διεθνείς παίχτες’ δεν πρόκειται να συγκινηθούν αν δεν εξυπηρετούνται τα δικά τους συμφέροντα. Επομένως η περαιτέρω σύναψη και ενδυνάμωση στρατηγικών συμφωνιών, τόσο στον αμυντικό, ενεργειακό και πολιτειακό τομέα κρίνεται ως άκρως απαραίτητη.
Ας εκμεταλλευτούμε ρεαλιστικά λοιπόν το γεγονός ότι η Τουρκία έχει δημιουργήσει πολλούς εχθρούς με την επιθετική της πολιτική και την ‘ακροβασία’ της σε ένα τεντωμένο σχοινί ανάμεσα στη Ρωσία και τις ΗΠΑ/ ΝΑΤΟ. Ας κοιτάξουμε ξανά ρεαλιστικά την κατρακύλα της τουρκικής οικονομίας, με πεινασμένο κόσμο στους δρόμους να συνωστίζεται για ένα καρβέλι ψωμί, παράλληλα κτυπημένη από τον κορωνοίο. Ας επωφεληθούμε από τους πολιτικούς τριγμούς που προκαλεί το δικτατορικό καθεστώς Ερντογάν και τον αναβρασμό που διακατέχει ένα σημαντικό ποσοστό του τουρκικού λαού. Ας απαντήσουμε στην αποσύνθεση του τουρκικού στρατού εκ των έσω, με υψηλά ιστάμενα στελέχη να φυλακίζονται ως γκιουλενιστές, αναβαθμίζοντας περαιτέρω την αποτρεπτική μας ισχύ και αναβαθμίζοντας στρατιωτικές συνεργασίες στη βάση αμοιβαίων συμφερόντων.
Όπως έχει αποδειχτεί πολλάκις, ‘ο θύτης’ δεν κατευνάζεται με υποχωρήσεις , μόνο αποθρασύνεται. Επιχειρεί να δυναμιτίσει το κλίμα πρίν την Πενταμερή με στρατιωτικά γυμνάσια στη σκλαβωμένη γη μας. Προαναγγέλλει άνοιγμα των Βαρωσίων και τουρκοκυπριακή ‘δικαιοδοσία΄ επι των περιουσιών μας. Κατεβαίνει στην άτυπη Πενταμερή διατυμπανίζοντας την αδιάλλακτη του θέση περί δυο κρατών χαρτογραφώντας δηλαδή δύο τινά. Στην καλύτερη περίπτωση για αυτόν θα εισάγει στο τραπέζι, βοηθούμενος από τον σκοτεινό ρόλο της Αγγλίας, την λύση δύο κρατών ή ως δήθεν ‘υποχώρηση’ την παραλλαγή τους, την συνομοσπονδία. Στην χειρότερη περίπτωση θα μπορεί να ‘υποχωρήσει’ περαιτέρω στην προηγούμενη τουρκική έκδοση της ΔΔΟ, που η δική μας πλευρά σπεύδει να υποστηρίξει ως ‘κόκκινη γραμμή’ στην Πενταμερή. Ένα είναι το συμπέρασμα που μπορούμε να εξάγουμε: Η Τουρκία, χρησιμοποιώντας διαχρονικά την πολιτική των κανονιοφόρων και την απειλή των όπλων , θέλει να βγει νικήτρια από τις συνομιλίες είτε με ένα πλαίσιο λύσης δυο κρατών, είτε με μια τουρκικών προδιαγραφών λύση ΔΔΟ, όπου ασφαλώς θα προνοεί την παραμονή τουρκικών στρατευμάτων. Ως απάντηση στην ουτοπία του κυβερνώντος κόμματος ότι η απελευθέρωση θα έρθει μέσω της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, η εξαγγελία για το κτίσιμο μιας τεραστίων διαστάσεων τουρκικής βάσης στο Μπογάζι του Τρικώμου, αποδεικνύει περίτρανα τις τουρκικές μεθοδεύσεις: Κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και μόνιμη στρατιωτική παρουσία στο νησί, υποστηριζόμενη από ένα διεθνώς αναγνωρισμένο πλέον μόρφωμα στον Βορρά.
Μπροστά στην απειλή της ολοκληρωτικής κατάργησης του τελευταίου οχυρού έναντι στην τουρκική επεκτατικότητα, της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν μας ταιριάζει πλέον ο ρόλος του ΄θύματος΄. Η Τουρκία δεν καταλαβαίνει ούτε από λόγια, ούτε από Διεθνές Δίκαιο. Μόνο από πράξεις στρατηγικής σημασίας, εμπνευσμένες από τη γεωπολιτική κατάσταση στην περιοχή μας, που υποδηλώνει περίτρανα την παρακμή του τουρκικού κράτους, που εμείς σπεύδουμε να συνομιλήσουμε μαζί του και να υιοθετήσουμε τις μέχρι πρότινος αδιάλλακτες του θέσεις ως φάρο μας στις διαπραγματεύσεις. Άντι λοιπόν να ακροβατούμε μεταξύ ‘λύσεων- διαλύσεων ‘τουρκικών προδιαγραφών, θα πρέπει να περάσουμε στην αντεπίθεση, προωθώντας την βελτίωση του ελαττωματικού συντάγματος του 1960 στη βάση του ενιαίου κράτους που θα μπορεί να αγκαλιάσει όλους τους πολίτες του, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους χωρίς ρατσιστικούς, γεωγραφικούς και θεσμικούς διαχωρισμούς, εναγκαλισμένο με τους δημοκρατικούς κανόνες του ΟΗΕ και της ΕΕ και όχι κατά παράβαση αυτών. Όπως οι Τούρκοι προσπαθούν να νομιμοποιήσουν το στάτους κβο της εισβολής μέσω των δύο κρατών, γιατί δεν θα μπορούσαμε να αντιπαραθέσουμε την δημοκρατικότατη επιλογή ενός ενωμένου ενιαίου κράτους; Είναι σε αντίθεση με τα υφιστάμενα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών; Η αλλαγή πολιτικής πλεύσης στο κυπριακό κρίνεται ως απαραίτητη, αφού οι υφιστάμενες λύσεις, εκτός από μη λειτουργικές, αποτελούν ρητή παραβίαση των παραπάνω ψηφισμάτων ούτως ή άλλως. Μήπως ο Γενικός Γραμματέας και η Διεθνής κοινότητα δεν θα μπορούσαν να ‘τετραγωνίσουν τον κύκλο’ στην όψη μιας τέτοιας πρότασης και του προδιαναφενόμενου impasse σε ότι άλλο συζητήθηκε;
Εάν τα προαναφερθέντα κρίνονται ως ουτοπική και απορριπτική γραμμή σκέψεως τότε επιβεβαιώνεται πως το επόμενο κεφάλαιο της κυπριακής τραγωδίας αναφορικά με την εξεύρεση της πολυπόθητης λύσης περιλαμβάνει την άνευ όρων παράδοση του λαού μας στις τουρκικές θέσεις, προσκείμενου στην ατζέντα του ισλαμιστή Ερντογάν και της επι δεκαετιών γενομένης τουρκικής επεκτατικής πολιτικής. Ο πολιτικός ‘γολγοθάς’ που πέρασε η ηγεσία μας και σε αυτές τις συνομιλίες, δεν πρόκειται να έχει τελειωμό και δεν πρόκειται να επέλθει η Ανάσταση στην πολύπαθη γη μας, αν δεν προηγηθεί η ‘επανάσταση’ ενάντια στα ηττημένα μυαλά και στις πολιτικές που μας κατάντησαν έρμαια των τουρκικών μεθοδεύσεων. Ως απάντηση στην ταυτοποίηση του κάθε υγειώς σκεπτόμενου πολίτη που εναντιώνεται στις συγκεκριμένες μορφές λύσης ως απορριπτικού και εθνικιστή θα παραθέσω ένα απόσπασμα απο την ομιλία του μακαριστού αγωνιστή Βάσσου Λυσσαρίδη στο Πολεμικό Μουσείο στην Αθήνα, τη 12 Νοεμβρίου 2008 : «Αν το ν’ αγωνίζεσαι για εθνική επιβίωση, για αξιοπρέπεια, για ελευθερία είναι εθνικισμός, δηλώνω ένοχος». Δηλώνουμε ένοχοι λοιπόν με ήσυχη την συνείδηση μας, γιατί δεν πρόκειται να είμαστε συνένοχοι στην διάλυση και την παράλυση της Κύπρου μας.
*Πτυχιούχος ιστορίας και πολιτικών επιστημών
