Ε δώ και χρόνια, κάποιοι οδηγοί-καμικάζι μετέτρεψαν δρόμους της Λευκωσίας και άλλων πόλεων, σε μεταμεσονύκτιες πίστες ταχύτητας, με οχήματα τα οποία παράγουν βίαιο επιθετικό θόρυβο. Ο αριθμός των εμπλεκομένων δεν είναι γνωστός. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο ήχος παραπέμπει σε ομαδικό αγώνα ταχύτητας, σε άλλες περιπτώσεις σε δύο ή τρεις παράφρονες, ενώ σε κάποιες σε έναν μοναδικό ασυνείδητο παραβάτη με τεράστια επιμονή και θέληση να ενοχλήσει. Η αστυνομία δεν περιόρισε τους παραβάτες.
Γενικά, προηγούμενες ηγεσίες της είχαν την τάση να υποβαθμίζουν το ζήτημα, επιδεικνύοντας μια στάση που μπορεί να χαρακτηριστεί από συγκαταβατική έως νωχελική. Στις διαμαρτυρίες των κατοίκων μέλη της αστυνομίας αντέτειναν ότι έχει να κάνει με νεαρούς, ότι η καταδίωξή τους μπορεί να προκαλέσει δυστύχημα και πως λίγη ανοχή δεν πειράζει. Επιπλέον, η αστυνομία έχει την τάση να περιγράφει το τρομακτικό φαινόμενο ως «ηχητική ρύπανση», υποβαθμίζοντάς το. Ο όρος ηχητική ρύπανση παραπέμπει στο τυχαίο, ενώ οι παραβάτες στην προκείμενη περίπτωση στοχεύουν στην επιθετική ενόχληση. Τροποποιούν τα οχήματά τους για να παράγουν επικίνδυνα επίπεδα ντεσιμπέλ, ενώ η επιμονή τους δείχνει ότι στοχεύουν στο να βλάψουν.
Ο όρος εγκληματίας δεν θα ήταν υπερβολικός για τους οδηγούς αυτούς, ενόψει της ανακοίνωσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος κατάταξε την ηχητική ρύπανση ως τη δεύτερη αιτία επιβάρυνσης της υγείας του ανθρώπου μετά την περιβαλλοντική ρύπανση, ενώ η στέρηση ύπνου αποτελεί γνωστή μέθοδο βασανισμού. Παρόλα αυτά πρώην αρχηγός της αστυνομίας δήλωσε δημόσια ότι η ηχητική ρύπανση δεν αποτελεί θέμα της αστυνομίας. Υπάρχουν, εντούτοις, δεδομένα από άλλες χώρες που αποδεικνύουν ότι το πρόβλημα είναι σοβαρό και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Γαλλική έρευνα δείχνει ότι ένας παραβάτης οδηγός μπορεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να ενοχλήσει 11.000 πολίτες. Για τον λόγο αυτό οι γαλλικές αρχές έχουν αναπτύξει και εφαρμόσει τεχνολογία καταπολέμησης του εγκλήματος αυτού.
Η συσκευή καταμέτρησης και καταγραφής της κατεύθυνσης του ήχου που έχει στη διάθεσή της η γαλλική αστυνομία εντοπίζει και βιντεογραφεί για σκοπούς σύλληψης το επιθετικό όχημα. Η σύλληψη του οδηγού και κατάσχεση του οχήματος μπορεί να γίνει οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και όχι μόνο το βράδυ. Η δική μας αστυνομία δεν υιοθέτησε ούτε αυτό ούτε άλλους προσφερόμενους τρόπους για να εντοπίσει και να τιμωρήσει τους ένοχους (Ένας είναι να τους φωτογραφίσει και να τους συλλάβει την επόμενη μέρα. Άλλος είναι να εντοπίσει και να κλείσει τα συνεργεία που κάνουν την παράνομη τροποποίηση στα οχήματα με στόχο την παραγωγή εκκωφαντικού ήχου). Προς τιμή του, ο νέος αρχηγός φαίνεται ότι αντιλήφθηκε τη σοβαρότητα του προβλήματος. Υιοθέτησε έναν γενικό περιορισμό, απαγορεύοντας την κυκλοφορία μηχανών αργά τη νύκτα, σε καθορισμένες μέρες σε κάποιους δρόμους όπου αποδεδειγμένα υπάρχει πρόβλημα από τις κόντρες και τα νυκτερινά ράλι.
Το μέτρο ήταν αποτελεσματικό και ανακούφισε πολύ τους ταλαιπωρημένους ξάγρυπνους πολίτες των περιοχών αυτών. Εν τούτοις η οργάνωση μοτοσικλετιστών διαμαρτυρήθηκε για το μέτρο θεωρώντας ότι παραβιάζει τα δικαιώματα των μελών της. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη στον τόπο μας όπου γενικά κοινωνικά ή επαγγελματικά σύνολα έχουν την τάση να διεκδικούν μόνο τα δικαιώματά τους και σπάνια αναγνωρίζουν τις υποχρεώσεις τους. Για το θέμα αυτό οι οργανωμένοι μοτοσικλετιστές δεν είχαν ποτέ προηγουμένως επιδείξει οποιαδήποτε ευαισθησία ή επιθυμία για αυτορρύθμιση, αλλά ούτε και καταδίκασαν τους παραβάτες συναδέλφους τους. Αμέσως μετά τη διαμαρτυρία τους, οι αρχηγοί των μεγάλων κομμάτων κάλεσαν την αστυνομία να αναστείλει το απαγορευτικό μέτρο. Για την απαγόρευση διαμαρτυρήθηκαν και όσοι διαθέτουν μοτοσικλέτες προς ενοικίαση, διότι έχει περιοριστεί η δραστηριότητά τους λόγω πανδημίας. Ως αποτέλεσμα ο αρχηγός της αστυνομίας εξαίρεσε τις ενοικιασμένες μηχανές από την απαγόρευση, πράγμα που εγείρει κάποια ερωτήματα, αλλά τα πιο σημαντικά ερωτήματα είναι για τους πολιτικούς αρχηγούς. Αυτό διότι οι πολιτικοί αρχηγοί κατά τα χρόνια της απραξίας της αστυνομίας δεν ενδιαφέρθηκαν για το βασανιστήριο εναντίον των ανοργάνωτων αθώων πολιτών, ούτε για τις πιθανές επιπτώσεις της επιδεικνυόμενης από το κράτος συγκατάβασης και ανοχής, αλλά αμέσως έτειναν ευήκοον ους στους οργανωμένους μοτοσικλετιστές.
Ζύγισαν τα δικαιώματα των άγρυπνων έναντι του δικαιώματος της άνευ περιορισμού χρήσης της μηχανής, όταν το έκαναν αυτό; Υπολόγισαν ότι η ανοχή της παρανομίας από την αστυνομία στο παρελθόν πιθανό να εξέθρεψε γενική περιφρόνηση του νόμου που εκδηλώθηκε και με άλλους τρόπους; Άκουσαν ποτέ για την σωτήρια πολιτική της μηδενικής ανοχής ακόμη και για τις μικρές παραβάσεις; Έχουν υπόψη ότι η βεβαιότητα της τιμωρίας είναι πιο σημαντική από την αυστηρότητα της ποινής για την διασφάλιση της ευνομίας; Μήπως η ατιμώρητη παράβαση οδηγεί σε μεγαλύτερη ή και στο έγκλημα; Διερωτήθηκαν πόσο ακόμη θα άντεχαν τα τεντωμένα νεύρα των άγρυπνων πολιτών προτού ωθηθούν σε πράξεις απόγνωσης; Ποια είναι η λύση για τους άγρυπνους πολίτες; Κανένα από τα πιο πάνω δεν φαίνεται να τους απασχόλησε, παρά μόνο ότι είχαν κάποιους πιθανούς ψηφοφόρους να ικανοποιήσουν. Σημειώνεται ότι την νύκτα των δηλώσεων των αρχηγών κομμάτων ξανάρχισαν οι καμικάζι και συνεχίζουν απτόητοι.
Από όλα αυτά ίσως να διαφαίνεται και το πώς υποσκάπτεται η δυνατότητα της κυπριακής πολιτείας να καταπολεμεί την παρανομία και να λύνει προβλήματα. Σε πολλούς τομείς η παράβαση και η παρανομία γίνονται ανεκτές και νομιμοποιούνται σε βαθμό που οι νομοταγείς πολίτες αποδεικνύονται οι «βλάκες» της υπόθεσης. Η φοροδιαφυγή αμείβεται με αμνηστία. Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές διευκολύνονται. Οι πολεοδομικές παραβάσεις τακτοποιούνται. Η ιδιοποίηση δημόσιας γης και δημόσιων πόρων γενικά ευλογείται ή και οργανώνεται από το κράτος. Κατά το lockdown οι «έξυπνοι» έκαναν τον περίπατό τους ανενόχλητοι στο Γραμμικό Πάρκο. Φτάσαμε στην πώληση κυπριακών διαβατηρίων σε διεθνείς καταζητούμενους, και αυτό που κυρίως απασχολεί το κράτος είναι το πώς διέρρευσαν τα έγγραφα που μας το αποκαλύπτουν, και τα κίνητρα του Al Jazeera που τα δημοσίευσε. Σε σχέση με τα διαβατήρια, σοβαρές επαγγελματικές οργανώσεις, μέλη των οποίων είναι πιθανό να επωφελούνται, προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι κυπριακές πρακτικές πώλησης της ιδιότητας του πολίτη αποτελούν υπόδειγμα.
*Ο κ. Μιχάλης Ατταλίδης είναι ακαδημαϊκός και πρώην διπλωμάτης.
