Με αφορμή τις πυκνές εξελίξεις των ημερών και τη σχετική ειδησεογραφία, τα μέσα ενημέρωσης σε Ελλάδα και Κύπρο, βρίθουν αναλύσεων, με αντικείμενο τις σχέσεις του Ελληνισμού με την Τουρκία. Κεντρικό στοιχείο της πλειονότητας των εκτιμήσεων που τις συνοδεύουν, αποτελεί ο ρόλος της προσωπικότητας και των προτεραιοτήτων του Τούρκου προέδρου, σε συσχέτιση πάντα με την ευρύτερη γεωπολιτική κατάσταση, τους ανταγωνισμούς και τις ισορροπίες στο πεδίο της παγκόσμιας κατανομής ισχύος και επιρροής.
Οι σχετικές επισημάνσεις είναι συνήθως εύστοχες: Ο Ερντογάν ασκεί ηγεσία αυταρχική και αντιδημοκρατική. Ο τίτλος του ¨εκλεγμένου δικτάτορα¨ δεν απέχει από την πραγματικότητα. Οι αιρετικές συνταγές του στο πεδίο της οικονομίας εξάντλησαν τα όριά τους, αποτυγχάνουν και οδηγούν σε αδιέξοδα. Το νόμισμα υποτιμάται συνεχώς. Η αγοραστική δύναμη των μεσαίων και λαϊκών στρωμάτων ελαττώνεται με ταχείς ρυθμούς και η ανεργία εκτινάσσεται. Τα τεχνάσματα στα οποία καταφεύγει απλώς καθυστερούν την αναπόφευκτη προσφυγή σε σκληρά και αντιλαϊκά μέτρα , που θα επιταχύνουν ραγδαία την πολιτική του φθορά, η οποία ήδη καταγράφεται διογκούμενη. Η διαφαινόμενη απώλεια της εξουσίας - πέραν της πολιτικής της διάστασης – καθιστά πιθανές και άλλες σε βάρος του συνέπειες, δεδομένης τόσο της εκτεταμένης διαφθοράς στο σύστημα εξουσίας που ελέγχει ο ίδιος και μέλη της οικογένειάς του, όσο και του κύματος βάναυσης καταστολής που εξαπέλυσε εναντίον κάθε φωνής αμφισβήτησής του, ειδικά μετά το πραξικόπημα του 2016.
Η ανάγκη εξαγωγής των εσωτερικών προβλημάτων και αποπροσανατολισμού της Τουρκικής κοινής γνώμης, συμπίπτει χρονικά με τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς που εντείνονται, κυρίως, από την εκπεφρασμένη πρόθεση σταδιακής απόσυρσης του Αμερικανικού παράγοντα από την ευρύτερη περιοχή. Η μεγαλομανία και οι φαντασιώσεις του Ερντογάν, είναι επίσης παράγοντες διαμόρφωσης της στάσης της Τουρκίας , όπως και η δημοσίως ομολογημένη συμπάθεια και εκτίμηση του Προέδρου Τράμπ στο πρόσωπό του. Συμπάθεια που εκπορεύεται προφανώς από όσα χαρακτηρίζουν κραυγαλέα αμφότερους.
Οι διαπιστώσεις όμως αυτές, δεν αρκούν για να ερμηνεύσουν πλήρως την συμπεριφορά της Τουρκίας. Και θα ήταν σφάλμα να αγνοούνται, ή να λησμονούνται –μεταξύ άλλων – η εμπειρία και τα ηχηρά διδάγματα της νεώτερης ιστορίας. Διότι η μετά την συνθήκη της Λωζάννης τουρκική συνεισφορά στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, αποτελεί σειρά συνεχών προκλήσεων, δόλιων και προβοκατόρικων μεθοδεύσεων, απροκάλυπτης εχθρότητας, εξόφθαλμα παράνομων και παράλογων διεκδικήσεων. Μία σύντομη περιήγηση στον χρόνο είναι αποκαλυπτική:
- Αμέσως μετά τις συμφωνίες του 1930 με τις οποίες αίρονται όλα τα εκκρεμή ζητήματα και υποτίθεται ότι θεμελιώνεται η Ε/Τ φιλία, η Τουρκία απαγορεύει με νόμο του 1932 στους Έλληνες ομογενείς, την άσκηση μεγάλου αριθμού επαγγελμάτων, αναγκάζοντας έτσι χιλιάδες απ αυτούς να εγκαταλείψουν τη γη των πατέρων τους.
- Τα 1938 οι δύο χώρες υπογράφουν σύμφωνο για την από κοινού αντιμετώπιση τυχόν επίθεσης τρίτης χώρας. Όταν, όμως, η Ελλάδα δέχεται την επίθεση του Άξονα, η Τουρκία όχι μόνον δεν προσφέρει την παραμικρή βοήθεια, αλλά καιροσκοπώντας υπογράφει σύμφωνα φιλίας τον Φεβρουάριο και τον Ιούνιο του ΄41 με την Βουλγαρία και την Γερμανία, αντίστοιχα. Κατά τη διάρκεια του πολέμου βυσσοδομεί, προτείνοντας παρασκηνιακά, άλλοτε στους Συμμάχους και άλλοτε στους Γερμανούς, την κατάληψη των νησιών του Αιγαίου και των Δωδεκανήσων.
- Το 1942, όταν ο Ελληνισμός μάχεται εναντίον του ναζισμού στα ελληνικά βουνά και στη μέση Ανατολή και βιώνει την φρικτή τραγωδία της κατοχής, η Τουρκία επιβάλει έκτακτο φόρο ακίνητης περιουσίας, (τον λεγόμενο varlik) και τον εφαρμόζει επιλεκτικά και εξοντωτικά εναντίον των Ελλήνων ομογενών. Όσοι αδυνατούν να καταβάλουν τα υπέρογκα ποσά, εκποιούν τις περιουσίες τους ή οδηγούνται στην εξορία .
- Τον Σεπτέμβριο του 1955 μία έκρηξη στο Τουρκικό προξενείο της Θεσσαλονίκης ,(που αποδεικνύεται Τουρκική προβοκάτσια), δίνει το σύνθημα για το φοβερό πογκρόμ εναντίον του Ελληνισμού της Πόλης. Οργανωμένα Τουρκικά στίφη, καταστρέφουν και λεηλατούν χιλιάδες περιουσίες, βεβηλώνουν και πυρπολούν εκκλησίες, ανοίγουν τους τάφους των Πατριαρχών και διασκορπίζουν τα οστά τους. Δεκάδες οι νεκροί και τα θύματα βιασμών. Το ύψος των υλικών ζημιών ανυπολόγιστο. Τρομακτικό. Ο κύριος οργανωτής των επεισοδίων, θα αποκαλύψει σε Τουρκική εφημερίδα, 25 χρόνια αργότερα, ότι τα σχέδια των βανδαλισμών καταστρώθηκαν σε συναντήσεις του με τον τότε Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας και τον Πρωθυπουργό.
- Το 1964 με δικαιολογία τις εντάσεις στην Κύπρο, νέο κλίμα τρομοκράτησης και μαζικές απελάσεις των Ελλήνων της Πόλης, αλλά και απειλές της Τουρκίας για απόβαση, που θα πραγματοποιηθούν τελικά με αφορμή το πραξικόπημα του ΄74, αφήνοντας άναυδη τη διεθνή κοινή γνώμη με τις βαρβαρότητές της , οι οποίες βαφτίστηκαν σαρδόνια και προκλητικά, ¨ειρηνευτική επιχείρηση¨.
- Από τη δεκαετία του ΄70 η εχθρότητα, η επιθετικότητα και η επιβουλή, αναβαθμίζονται ποιοτικά και βρίσκουν νέες διεξόδους, πέραν της Κύπρου και της Ελληνικής ομογένειας στην Τουρκία, η οποία έχει πλέον ήδη αποδεκατισθεί, μέχρις αφανισμού. Αρχίζει ο χορός της ευθείας και έμπρακτης αμφισβήτησης των Ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων σε στεριά θάλασσα και αέρα, που έχει την μορφή ενός καθημερινού ακήρυκτου πολέμου και σκοπό την εξάντληση του Ελληνισμού και την σταδιακή κάμψη της θέλησης του έθνους να υπερασπισθεί τα δίκαιά του.
Η σύντομη ιστορική αναδρομή σε βάθος ενός αιώνα (από τότε που η Τουρκία γίνεται εθνικό κράτος), καταδεικνύει ότι ο Νεοσουλτάνος Ερντογάν δεν είναι ο πρώτος διδάξας του bullying σε βάρος του Ελληνισμού. Είναι ο επιμελής και άξιος συνεχιστής μιας συνεπούς παράδοσης και μιας διαχρονικά σταθερής στόχευσης της Τουρκικής πολιτικής. Το αν βέβαια, οι ρίζες αυτής της παράδοσης, ανιχνεύονται σε μια κουλτούρα κατάκτησης και αρπαγής και μία ιστορική αδυναμία ισότιμης και ειρηνικής συνύπαρξης, είναι αντικείμενο μιας άλλης συζήτησης, με μάλλον προβλέψιμο συμπέρασμα.
*Ο Γιάννης Σιδηρόπουλος είναι δικηγόρος στη δικηγορική εταιρεία Ηλίας Νεοκλέους και ΣΙΑ ΔΕΠΕ
Σημείωση: To παρόν άρθρο εκφράζει αποκλειστικά τις προσωπικές απόψεις του συγγραφέα
