Δεν είναι καιρός όλοι να αναγνωρίσουν το προφανές, ότι οι γυναίκες ανήκουν σε όλα τα μέρη όπου λαμβάνονται αποφάσεις;
Η Κύπρος και το Ισραήλ είναι δύο δημοκρατικές χώρες της Μέσης Ανατολής, με κοινές αξίες και με διμερή και περιφερειακά συμφέροντα. Αν και το εθνικό και πολιτιστικό πλαίσιο μπορεί να διαφέρει, οι γυναίκες και οι κοινότητες στις δύο χώρες έχουν πολλά κοινά και μπορούν να επωφεληθούν από μια συνεργασία. Ένα κοινό δίκτυο ενδυνάμωσης Κυπρίων και Ισραηλινών γυναικών για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πλατφόρμα για ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών. Μέσω συμπράξεων μπορούμε να επικεντρωθούμε σε θέματα ισότητας των φύλων και της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου. Μαζί με γυναίκες από άλλες ομονοούσες χώρες στην περιοχή, μπορούμε να καταφέρουμε αλλαγές.
Από την ίδρυσή του το 1948, το Ισραήλ θεωρεί τις γυναίκες ως αναπόσπαστο κομμάτι των δομών ασφάλειας και πολιτικής του. Το Ισραήλ είναι από τις λίγες χώρες στον κόσμο, όπου η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική για άνδρες και γυναίκες. Στα τελευταία χρόνια αυξήθηκε κατά 20% ο αριθμός των γυναικών υψηλόβαθμων αξιωματικών που υπηρετούν στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF). Σε 7 από τα 32 σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας υπάρχουν γυναίκες διοικητές. Έχει αυξηθεί επίσης ο αριθμός των γυναικών στο αστυνομικό σώμα. Επιπλέον το 51% του δικαστικού σώματος της χώρας είναι γυναίκες.
Η συμμετοχή και συμβολή του Ισραήλ διεθνώς στο θέμα της προστασίας των γυναικών αποτελεί πηγή περηφάνειας. Το Ισραήλ προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα σε αναπτυσσόμενες χώρες για την ενδυνάμωση των γυναικών. To 2017, ηγήθηκε μιας πρωτοποριακής πρότασης για την πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή του ΟΗΕ για το Καθεστώς των Γυναικών (CSW).
Η ισραηλινή νομοθεσία περιέχει διατάξεις για την προστασία των δικαιώματων των γυναικών, για την παροχή ίσων ευκαιριών και για την καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης και της ενδοοικογενειακής βίας (δυστυχώς, τα περιστατικά βίας στην οικογένεια αυξήθηκαν δραματικά σε πολλές χώρες κατά την περίοδο του COVID-19).
Ωστόσο, σε επίπεδο συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική και δημόσια σφαίρα στην χώρα, μια κριτική επισκόπηση αποκαλύπτει μια μικτή εικόνα. Μπορούμε να είμαστε περήφανοι για το γεγονός ότι οι γυναίκες στο Ισραήλ κατείχαν και ακόμα έχουν υψηλά αξιώματα – μια πρωθυπουργός (Γκόλντα Μείρ, 1969-74), γυναίκες υπουργοί, αρχηγοί κομμάτων, πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου, υποστρατηγός, κάτοχος βραβείου Νόμπελ κ.λπ. Με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, ορίστηκε όπως το 50% των δημοσίων υπαλλήλων σε ψηλές θέσεις θα πρέπει να είναι γυναίκες (επί του παρόντος το ποσοστό ανέρχεται μόνο σε 11%). Από την άλλη πλευρά όμως, το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ εξακολουθεί να απαρτίζεται κατά κύριο λόγο από άντρες. Ανάμεσα στα 120 μέλη του κοινοβουλίου της χώρας (Κνεσέτ), που συστάθηκε τον Μάρτιο του 2020, υπάρχουν 30 γυναίκες. Και στο διπλωματικό σώμα, από σύνολο 103 αρχηγούς διπλωματικών αποστολών μόνο 18 είναι γυναίκες.
Υπάρχουν ακόμη πολλά να πρέπει να γίνουν.
Λίγο πριν από το τέλος του 2020, το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου ενέκρινε το πρώτο πενταετές Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Εφαρμογή της Απόφασης 1325 «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια» του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που εγκρίθηκε πριν από 20 χρόνια. Το ψήφισμα προτρέπει τα κράτη- μέλη να αυξήσουν τη συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων – εθνικά και διεθνή - στον τομέα της ειρήνης και της ασφάλειας. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου στοχεύει, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση στην «ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών και την προώθηση της ισότητας των φύλων μέσα από την άσκηση εξωτερικής πολιτικής και την εγκαθίδρυση σχετικών συνεργασιών και συνεργείων με άλλα Κράτη.»
Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα επιδείξει τη δέσμευση του στην ατζέντα «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια» σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, και ήταν η πρώτη χώρα που εφάρμοσε μέρος των προνοιών του ψηφίσματος 1325 στην εθνική της νομοθεσία.
Η προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών είναι σημαντική, αλλά δεν πρέπει να σταματήσουμε εκεί. Είκοσι χρόνια μετά το Ψήφισμα 1325, είναι πλέον ώρα να δοθεί έμφαση στη συμμετοχή των γυναικών. Με τα λόγια της κορυφαίας Αμερικανοεβραίας δικαστoύ Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ που απεβίωσε πρόσφατα: «οι γυναίκες ανήκουν σε όλα τα μέρη που λαμβάνονται αποφάσεις». Ας είναι αυτό ο εθνικός και ο συλλογικός μας στόχος για τα επόμενα χρόνια.
Ως γυναίκα-μητέρα-διπλωμάτης, μα κυρίως ως σκεπτόμενη πολίτης, προσβλέπω σε μια μελλοντική πραγματικότητα με ίσα δικαιώματα και ίσες υποχρεώσεις για όλους/ες. Ένα κόσμο όπου το φύλο δεν θα αποτελεί πλέον ζήτημα. Θα πρέπει να αποδεχόμαστε τους ανθρώπους με τη διαφορετικότητα τους, όπως είναι, χωρίς στίγματα και ετικέτες. Οι καίριες αποφάσεις πρέπει να εμπεριέχουν σεβασμό σε κάθε πτυχή της ζωής και στα χαρακτηριστικά των ατόμων.
Η κα Νόγκα Κάσπι είναι αναπληρώτρια αρχηγός Αποστολής, Πρεσβεία του Ισραήλ στην Κύπρο
* Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ, Αμερικανίδα μέλος Ανώτατου Δικαστηρίου ΗΠΑ.
