ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Πρόταση νέας στρατηγικής μετά το Crans Montana

Της Γεωργίας Αντωνίου

Kathimerini.com.cy

info@kathimerini.com.cy

Μετά τις μαραθώνιες διασκέψεις για το Κυπριακό και τις άγονες προσπάθειες για λύση, το συμπέρασμα συνοψίζεται στο εξής: η Τουρκία μετέβηκε στην Ελβετία όχι για επίτευξη λύσης στο Κυπριακό πρόβλημα αλλά για να απαιτήσει περισσότερα απ'όσα παράνομα πήρε με την εισβολή και κατοχή. Η Τουρκία διεκδίκησε με πρωτοφανή θράσος και αποφασιστικότητα την παραμονή στρατού και εγγυήσεων, επιμένοντας στα επεμβατικά δικαιώματα για να μπορεί να επέμβει εκεί και όπου κρίνει. Αυτό μεταφράζεται ως διεκδίκηση μιας στρατιωτικής (και όχι μόνο) επέμβασης η οποία να επικυρώνεται μέσα απο την νομιμότητα μιας διεθνούς συμφωνίας.

Θα πρέπει σαν κράτος και ως πολίτες αυτού του τόπου να αντιληφθούμε πως με απλά λόγια αυτό σημαίνει πως η Τουρκία ζητά το διακαίωμα (το νόμιμο μάλιστα) για πόλεμο και πλήρη έλεγχο ολόκληρου του νησιού. Η απαίτηση της αυτή θα έπρεπε να είχε μια ανάλογη και αυστηρή απάντηση απο την Ευρωπαική Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία αρκέστηκαν σε μια παγερή σιωπή.

Κανένας διεθνής οργανισμός δεν επανέφερε την Τουρκία σε τάξη, υποδεικνύοντας με αυτό το τρόπο ότι η Τουρκία έχει το επάνω χέρι. Ο Νίκος Κοτζιάς, με την αιχμηρή κρίση που διαθέτει ήταν ο μόνος ο οποίος "έσπρωξε" την Τουρκία στην παραδοχή των προθέσεων της, παρόλο που η διεθνής κοινότητα δεν έδειξε διαθέσιμη να βάλει τα πράγματα στο σωστό πλαίσιο διαπραγμάτευσης. Επιπλέον, οι νέες γενναιόδωρες παραχωρήσεις του προέδρου Αναστασιάδη δημιουργούν καινούργια 'κεκτημένα' προς όφελος της Τουρκίας αφού σε κάθε διαπραγμάτευση η Τουρκία διεκδικεί όλο και περισσότερα θεωρώντας δεδομένα τα όσα έχουν έστω προφορικά παραχωρηθεί απο την Κυπριακή Δημοκρατία σε προηγούμενες διασκέψεις.

Και επειδή μέχρι εδώ είναι πάνω κάτω γνωστά τα γεγονότα, ο Ελληνοκύπριος πολίτης, ο πρόσφυγας, ο νέος που ονειρεύεται να ζήσει σε μια απελευθερωμένη χώρα αλλά και ο μεγαλύτερος ηλικιακά πολίτης ο οποίος επιθυμεί επιστροφή στα χωριά και στις πατρογωνικές του εστίες είναι εύλογο να διερωτάται τι μπορεί πλέον να περιμένει μετά απ'αυτό. Τι μπορεί πράγματι να περιμένει ο κάθε Κύπριος πολίτης με μια Τουρκία σκληρή και αδιάλλακτη και μια διεθνή κοινότητα που δεν είναι έτοιμη να υπερασπιστεί ούτε καν τα ανθρώπινα δικαιώματα που καταπατώνται εδώ και 43 χρόνια στο τόπο αυτό; Θα δώσω την απάντηση αν και δεν είναι εύκολη.

Οι επιλογές είναι δυο: Ημικατεχόμενη πατρίδα με εγγυήσεις και στρατεύματα ή ριζική αλλαγή πολιτικής και στρατηγικής στα εθνικά θέματα. Τον τελευταίο καιρό διαβάζω μελέτες, ενδιαφέρουσες θα έλεγα, για την ασφάλεια και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί αυτή να διασφαλιστεί μέσα στο πλαίσιο λύσης. Οι ερευνητές αυτοί, κάνουν όντως μια αξιοθαύμαστη δουλειά και μια σοβαρή έρευνα. Αυτό που έχω παρατηρήσει όμως ως ελλιπή είναι η παράβλεψη αναφοράς στον τρόπο με τον οποίο θα πεισθεί η Τουρκία να δεχθεί οποιοδήποτε σχέδιο ασφάλειας το οποίο για να λέμε και την αλήθεια δεν θα είναι προς το γεωπολιτικό και επεκτατικό της συμφέρον. Και εδώ είναι που πρέπει να γίνει το μεγάλο άλμα.

Ας κατανοήσουμε πως στην σκακιέρα των διεθνών σχέσεων το μικρό και αδύναμο οικονομικά και στρατιωτικά κράτος, δεν πρόκειται ποτέ να έχει το επάνω χέρι και τον πρώτο λόγο αν δεν κάνει τις σωστές συνεργασίες με μεγάλες δυνάμεις της διεθνούς σκηνής, όπως η Ρωσσία και η Αμερική. Θα πρέπει σιγά σιγά να αντιληφθούμε πως κανένα μικρό κράτος δεν μπορεί να είναι αδέσμευτο, αποστρατικοποιημένο, ανεξάρτητο απο διεθνής παρεμβάσεις και ελεύθερο να χαράξει την δική του πορεία χωρίς δυνατούς συμμάχους. Στις διεθνής σχέσεις γνωρίζουν πολύ καλά πως στην πολιτική ο μόνος όρος που κυριαρχεί είναι ο ο όρος της επιβολής του δυνατού πάνω στον αδύνατο για την εκπλήρωση των συμφερόντων του δυνατού (realism).

Η Τουρκία τον έχει αναγάγει σε τέχνη τον όρο αυτό καταπατώντας ακόμη και τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Θα πρέπει κι εμείς με τη σειρά μας να κατανοήσουμε πως στη διεθνή σκηνή αυτό είναι αποδεκτό έστω και αν υπάρχει αδικία σ'αυτή την πολιτική προσέγγιση. Γι'αυτό και η αλλαγή στρατηγικής σε θέματα εθνικών θεμάτων που να συνδέονται με την ασφάλεια και το Κυπριακό πρέπει να περάσουν μέσα απο συνεργασίες, κυρίως οικονομικές αλλά αν χρειαστεί και γεοπολιτικές, με μεγάλες και δυνατές χώρες, οι οποίες θα μπορούν με τη σειρά τους για να διασφαλίσουν τα δικά τους στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα να ασκήσουν πιέσεις και διπλωματικούς εκβιασμούς αν χρειαστεί στην Τουρκία. Μέση οδός δυστηχώς δεν υπάρχει. Η διεθνής πολιτική δεν θα δει τον πρόσφυγα, την αδικία, την εισβολή και κατοχή. Θα δει την ισχή του δυνατού. Αυτή είναι πανάρχαια πολιτική τακτική απο τον καιρό του Θουκιδίδη.

Σ'αυτή την πολιτική δεν χωράει κανένας συναισθηματισμός και καμία αίσθηση δικαίου. Όσο σκληρό και να ακούγεται, με αυτούς τους όρους πρέπει να παίξουμε. Η πολιτική της επιμονής (αλλά και υπομονής) σε μια αλλαγή στάσης και στρατηγικής εκ μέρους της Τουρκίας δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ. Αυτό είναι καιρός να το καταλάβουμε. Είτε θα παίξουμε στη διεθνή σκακιέρα με τους δικούς της όρους είτε θα συνεχίσουμε να χάνουμε στο διπλωματικό και στρατηγικό παιχνίδι. Και όσο η κατοχή συνεχίζεται, δυστηχώς δημιουργούνται καινούργια de facto δεδομένα τα οποία θα δώσουν μέσα στα επόμενα χρόνια άλλη διάσταση στην Κυπριακό πρόβλημα και θα αλλάξουν ακόμη και στο πως η διεθνής κοινότητα βλέπει το κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου.

Ήδη στην συνείδηση των Ηνωμένων Εθνών υπάρχουν και συνομιλούν δυο κοινότητες και μιλάνε για τους εκπροσώπους αυτών ως σαν να μην υπάρχει αναγνωρισμένος και νόμιμος πρόεδρος κράτους. Αντιμετωπίζεται ο κατοχικός ηγέτης και η Τουρκία σαν μέρος του Κυπριακού γίγνεσθαι, χωρίς να λαμβάνεται και τόσο υπόψη πως για να υπάρχει αυτή η κατάληξη προηγήθηκε εισβολή, βία, πόλεμος, αγνοούμενοι και προσφυγιά. Και ως κερασάκι στην τούρτα το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο αποφασίζει την αναβολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας για να πάρει απο αυτήν την εκκωφαντική και χωρίς προηγούμενο απάντηση πως θεωρούν άκυρη την απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου. Το αξιοθαύμαστο είναι πως οι Κύπριοι ευρωβουλευτές δεν ψήφισαν καν υπέρ του παγώματος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας. Κρατήσαν αποχή για να μην χαλάσουν το κλίμα των συνομιλιών. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ως έλλειψη στρατηγικής η οποία οδηγεί σε μια αποχή που μεταφράζεται ως φόβος αντίδρασης.

Η Κύπρος υποκύπτει γιατί φοβάται να σηκώσει το κεφάλι στο ίδιο ύψος με τον αντίπαλο της. Δεν τολμά να αλλάξει ριζικά στρατηγική και να ζητήσει άμεσα πολιτική και οικονομική συνεργασία απο μεγάλες δυνάμεις όπως η Ρωσσία και η Αμερική. Όσο ο Κύπριος πολιτικός δεν βάζει στο πολιτικό παιχνίδι τα συμφέροντα των δυνατών χωρών και περιμένει κάμψη της Τουρκικής αδιαλλαξίας θα έχει τα ίδια αποτελέσματα σε κάθε διάσκεψη.

Το νησί αυτό, όσο αδύναμο και να είναι, έχει δυνατά χαρτιά, όπως η γεωγραφική του θέση και ο φυσικός του πλούτος, τα οποία αν χρησιμοποιηθούν σωστά, τις πιέσεις στην Τουρκία θα τις ασκούν πλέον πολιτικοί και οικονομικοί εταίροι οι οποίοι δεν θα δεχθούν επ ουδενί λόγο να μπει η Τουρκία εμπόδιο σε συνεργασίες που θα τους εξασφαλίζουν πρόσβαση σε μέρος των φυσικών πόρων και έλεγχο των χωρών της Μέσης Ανατολής μέσω Κύπρου. Η ιδέα του αδέσμευτου και ανενόχλητου κράτους πρέπει να εγκαταλειφθεί. Τέτοιο δεν ήμασταν ποτέ και η επιμονή σ'αυτό μόνο σε αδιέξοδες πολιτικές μπορεί να οδηγήσει. Η στρατηγική μας χρήζει άμεσης αλλαγής αλλά και τολμηρών αποφάσεων οι οποίες δεν θα έπρεπε να φοβίζουν αλλά να επιδιώκονται. Ιδού λοιπόν η ρόδος, ιδού και το πήδημα.

Γεωργία Αντωνίου
Εκπαιδευτικός, διεθνολόγος

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Kathimerini.com.cy

Προσωπικότητες στην ''Κ'': Τελευταία Ενημέρωση

X