ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το διακύβευμα των σημερινών τουρκοκυπριακών «εκλογών»

Οι εκλογές στην τουρκοκυπριακή κοινότητα πάνε πολύ πιο πέρα από την εκλογή ηγεσίας, έχουν να κάνουν με την ίδια την ψυχή και την ταυτότητα των Τουρκοκυπρίων.

Το πρώτο ζητούμενο, βέβαια, είναι η εκλογή ηγέτη. Γράφτηκαν αρκετά για τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου. Ορισμένα σημαντικά στοιχεία όμως φαίνεται να μην αξιολογήθηκαν. Για παράδειγμα, τονίστηκε το «ποσοστό – ρεκόρ» αποχής – 45%. Αυτό φαντάζει ως κομβικό συμπέρασμα, όμως μεθοδολογικά είναι ανακριβές. Από τους 200.000 περίπου εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους, Τουρκοκύπριους και άλλους, τουλάχιστον 40.000 πρέπει να εξαιρεθούν εξ αρχής: οι εκλογικοί κατάλογοι είναι ανενημέρωτοι, υπάρχουν κάτοικοι εξωτερικού που δεν έρχονται ποτέ, όπως και λ.χ. παιδιά από μικτούς γάμους στο εξωτερικό και ακόμα και νεκροί φιγουράρουν. Επίσης, λόγω της πανδημίας, πολλοί κάτοικοι εξωτερικού δεν μπόρεσαν να έρθουν για να ψηφίσουν, τουλάχιστον 2.500 ψηφοφόροι είναι σε καραντίνα, και αρκετοί ηλικιωμένοι ή ευπαθείς δίστασαν να προσέλθουν στην κάλπη.

Τα αποτελέσματα της πρώτης Κυριακής, πάντως, έδειξαν ότι η πόλωση δούλεψε υπέρ των δύο κύριων μονομάχων, με τα μικρά κόμματα σχεδόν να εκμηδενίζονται. Στην περίπτωση, μάλιστα, του κόμματος των εποίκων, είναι ενδιαφέρον ότι σε περιοχές όπου το κόμμα ανέμενε υψηλά ποσοστά λόγω της δημογραφικής σύνθεσης (λ.χ. χωριά της Καρπασίας), οι ψηφοφόροι επέλεξαν την αποχή, νιώθοντας ότι βρίσκονται μεταξύ σφύρας και άκμονος: αν ψήφιζαν Τουρκοκύπριο υποψήφιο θα προκαλούσαν τη μήνη της Άγκυρας και αν ψήφιζαν έποικο θα απομονωνόταν περισσότερο από τους ντόπιους. Έτσι, οι ψήφοι των μικρών κομμάτων αναμένεται να μοιραστούν σχεδόν ισότιμα μεταξύ των δύο υποψηφίων του δεύτερου γύρου, Τέλος, το σχετικά υψηλό ποσοστό του Τουφάν Έρχιουρμαν (περίπου 21,5%) που εύκολα θεωρήθηκε ότι θα πάει στον κ. Ακιντζί, πιθανότατα θα μοιραστεί επίσης μεταξύ των δύο κι αυτό γιατί πολλές από τις ψήφους του στον πρώτο γύρω (τουλάχιστον 8%) προήλθαν από μέρος του πολιτικού φάσματος ιδεολογικά ξένου προς εκείνον. Κατά συνέπεια, το τελικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά αβέβαιο, ο αγώνας θα είναι στήθος με στήθος ώς το τέλος και η διαφορά αναμένεται πολύ μικρή.

Το δεύτερο ζητούμενο είναι το μέλλον των Τουρκοκυπρίων και οι επιπτώσεις των εκλογών στο Κυπριακό. Επ’ αυτού, οι υποψήφιοι έχουν ξεκάθαρες και διαμετρικά αντίθετες, θέσεις. Ο κ. Τατάρ δήλωσε ότι θα προωθήσει λύση δύο κρατών, ενώ ο κ. Ακιντζί θα εργαστεί για λύση στη βάση της ΔΔΟ. Σε μεγάλο ποσοστό, κύριο πολιτικό διακύβευμα αυτών των εκλογών είναι το μέλλον της τουρκοκυπριακής κοινότητας, μέσα από την πορεία για τη λύση του Κυπριακού. Ο κ. Γκουτιέρες ίσως και να βιάστηκε κάπως να εξαγγείλει την ανάληψη πρωτοβουλίας για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων αμέσως μετά τις εκλογές. Αν εκλεγεί ο κ. Τατάρ, δεν είναι σίγουρο αν θα υπάρχει καν βάση διαπραγμάτευσης, Κι αν εκλεγεί ο κ. Ακιντζί, με οριακή πλειοψηφία ενός ήδη κουτσουρεμένου εκλογικού σώματος και με διαφαινόμενη αποξένωσή του, αν όχι περιθωριοποίησή του, από την Τουρκία, δεν είναι σαφές αν θα έχει τη δύναμη, ακόμα και τη νομιμοποίηση, να διαπραγματευτεί αποτελεσματικά.

Από την πλευρά μας, για την Τουρκία, την πολιτική και τη συμπεριφορά της, αναφορικά και με τους Τουρκοκύπριους, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά. Μπορούμε όμως να κάνουμε αρκετά για το δικό μας καλό και για τη δική μας συνεισφορά στη λύση του Κυπριακού και το μέλλον του τόπου μας. Ίσως, ως ένα πρώτο βήμα, να ήταν χρήσιμο να σκεφτούμε αν είναι καλό να αντιμετωπίζουμε όλους τους Τουρκοκύπριους ηγέτες το ίδιο, επειδή βέβαια δεν είναι ίδιοι. Ηγέτες σαν τον κ. Ακιντζί, ας πούμε, μπορεί να μην είναι τέλειοι, ίσως ούτε καν πολύ καλοί. Όμως, έστω και για δικούς τους λόγους, αντιμάχονται, κάπως, την ανάμιξη της Τουρκίας στο νησί. Η συνεχής αποδόμηση κι απαξίωσή τους συλλήβδην αφ’ ενός δεν ανταποκρίνεται πάντα στα πραγματικά δεδομένα και αφ’ ετέρου τους εξισώνει μ’ άλλους, που ίσως έχουν διαφορετική ατζέντα και τελικά τους αποδυναμώνει περαιτέρω.

Από την άλλη μεριά, η συνεχής άκριτη επανάληψη πως είναι η Τουρκία που αποφασίζει για όλα και οι Τουρκοκύπριοι δεν έχουν λόγο σε τίποτε, αν και ακούγεται πραγματιστική, είναι, νομίζω, επίσης προβληματική μα, κυρίως, δεν είναι ευεργετική για μας. Με τον τρόπο αυτό, τραβάμε όσο, τέλος πάντων, χαλί έχει μείνει κάτω από τα πόδια των Τουρκοκυπρίων και οικειοθελώς καθιστούμε την Τουρκία συνομιλητή μας στο τραπέζι, αυτομάτως δυσχεραίνοντας τη θέση μας. Αντί, λοιπόν, να στηρίζουμε τους Τουρκοκύπριους στον αγώνα τους για διατήρηση της ταυτότητάς τους και της απαλλαγμένης από την Τουρκία ύπαρξής τους και συνεπώς ύπαρξής μας, τους αποδυναμώνουμε ακόμα περισσότερο. Αν τους απωθούμε, τους στέλνουμε στην ανοιχτή αγκαλιά της Τουρκίας κι ανοίγουμε την πόρτα του νησιού στην Άγκυρα. Αν οι ίδιοι ή έστω ορισμένοι απ’ αυτούς προσπαθούν να απαγκιστρωθούν από την κατοχική δύναμη, τότε ίσως να είναι όχι μόνο ηθική υποχρέωση αλλά και έξυπνη στρατηγική κίνηση να υποστηριχθούν.

Είναι αλήθεια ότι για να υπάρξει λύση στο Κυπριακό χρειάζεται η Τουρκία. Για τους Τουρκοκύπριους όμως είναι επίσης αλήθεια ότι, με τις σημερινές συνθήκες, αν δεν υπάρξει λύση του Κυπριακού, τότε χρειάζονται την Τουρκία. Είναι και στο χέρι μας να στηρίξουμε εκείνους που θέλουν το κοινό καλό της κοινής πατρίδας κι αγωνίζονται γι’ αυτό. Διαφορετικά, σύντομα ίσως να μην υπάρχει πια ούτε λόγος διαπραγμάτευσης, ούτε συμπατριώτες για να διαπραγματευτούμε.

Ο κ. Χάρη Τζήμητρας είναι αν. καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, διευθυντής Κυπριακού Κέντρου, Ινστιτούτο του Όσλο για την Ειρήνη (PRIO), Senior Fellow, Atlantic Council, Ουάσιγκτον. Οι απόψεις που εκφράζονται εδώ είναι προσωπικές.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Προσωπικότητες στην ''Κ'': Τελευταία Ενημέρωση

X