Kathimerini.gr
Σάκης Ιωαννίδης , Γιούλη Επτακοίλη
Τις τελευταίες μέρες ολοένα και περισσότεροι Αθηναίοι έβγαιναν σε μπαλκόνια και ταράτσες που έχουν προσανατολισμό στην Ακρόπολη. Η θέα του Ιερού Βράχου είναι ούτως ή άλλως εντυπωσιακή, αλλά οι δοκιμές του νέου φωτισμού έκαναν τις νύχτες να λάμπουν από περιέργεια και προσμονή.
Τελικά, το βράδυ της Τετάρτης (30/09), αποκαλύφθηκε ο νέος φωτισμός της Ακρόπολης παρουσία της Ελληνίδας Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου. «Η Δημοκρατία και οι αρχές της κλασικής Αθήνας χρειάζονται περισσότερο φως στις μέρες μας, καθώς κάποιοι αμφισβητούν το πολίτευμα του μέτρου και την ικανότητά του να φέρει ισότητα και δίκαιη συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία», σημείωσε στην ομιλία του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ αναφέρθηκε και στην επέτειο των 2.500 ετών από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, κάνοντας λόγο για την τότε αποτροπή των «εξ ανατολών επιδρομέων». «Ξαναφωτίζοντας το οχυρό της Ακρόπολης στέλνουμε ένα σήμα διαχρονικής άμυνας σε ό,τι θέτει σε κίνδυνο την πορεία μας προς την πρόοδο», σημείωσε.
Ο νέος φωτισμός της Ακρόπολης είναι ένα από τα έργα αναβάθμισης του μνημείου που πραγματοποιεί το υπουργείο Πολιτισμού με δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση. Η σχεδιάστρια φωτισμού Ελευθερία Ντεκώ ανέλαβε τη μελέτη του έργου και φώτισε το μνημείο με μια διαφορετική προσέγγιση, διακρίνοντας τα τείχη από τα μνημεία του Ιερού Βράχου.
Ο νέος φωτισμός, όπως καθετί που αλλάζει στον δημόσιο χώρο, δημιούργησε και νέες συζητήσεις. «Η κυριαρχία του λευκού», σχολιάζει ο Στέφανος Καβαλλιεράκης, «αναδεικνύει το βάθος, τις διαστάσεις και τη λιτή μεγαλοπρέπεια του μνημείου». Σε επίπεδο συμβολισμού, ο διευθυντής του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών εκτιμά ότι εκπέμπεται ένα μήνυμα με οικουμενική σημασία. «Σε συνδυασμό με την τοποθέτηση νέου ανελκυστήρα για τα άτομα με αναπηρία επιτυγχάνεται η προσβασιμότητα και το μνημείο γίνεται έτσι πιο επισκέψιμο και πιο ορατό. Είναι ένα φωτεινό αντιπαράδειγμα, στους σκοτεινούς καιρούς που ζούμε», σημειώνει.
Αντίθετος με την άποψη ότι τα μνημεία πρέπει να αφήνονται στην ησυχία τους και να μη φωτίζονται είναι ο αρχαιολόγος και διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Νίκος Σταμπολίδης και μας θυμίζει ότι ο φωτισμός ναών και μνημείων είναι επινόηση των αρχαίων. «Στην “Κοιλάδα των ναών” στον Ακράγαντα άναβαν φωτιές για να φαίνονται τα μνημεία φωτισμένα από τη θάλασσα», σημειώνει και τονίζει ότι ένας φωτισμός που έγινε πριν από κάποια χρόνια δεν πρέπει να δεσμεύει τις επόμενες γενιές ως «νόμος». «Κάθε γενιά μπορεί να δημιουργήσει κάτι δικό της. Οσον αφορά το ίδιο το αποτέλεσμα, πρέπει να το δούμε, να το ξαναδούμε, να το συνηθίσουμε και, κυρίως, να το κρίνουμε με όλες τις διαβαθμίσεις του στον χώρο αλλά και στον χρόνο», μας λέει και πιστεύει ότι με την πανσέληνο τα φώτα θα πρέπει να κλείνουν και το μνημείο να ξεκουράζεται.
Ο σκηνογράφος και ενδυματολόγος Γιάννης Μετζικώφ ήταν από εκείνους που παρακολουθούσαν τις φωτιστικές πρόβες από το μπαλκόνι τους και επισημαίνει ότι ο φωτισμός του Παρθενώνα «είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο». «Ολα αυτά τα βράχια, τα τείχη, τα μνημεία, δημιουργούν οπτικές σκαλωσιές και πρέπει να έχει κανείς πανοραμική αντίληψη», σημειώνει. Εκτιμά ότι ο φωτισμός που σχεδιάστηκε με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες είχε άλλη λογική. «Βασιζόταν στο έντονο, ζεστό φως που ξεπηδούσε από το εσωτερικό των κτισμάτων. Τώρα βλέπουμε από την Ελευθερία Ντεκώ μια διαφορετική προσέγγιση. Εχει επιλέξει να φωτίσει κάθε λεπτομέρεια, να τονίσει τη λευκότητα του μνημείου, να παρουσιάσει ένα μνημείο απαστράπτον και λαμπερό. Ολες αυτές τις μέρες κάθομαι στο μπαλκόνι μου και παρακολουθώ τα φώτα, τον τρόπο που ανάβουν και σβήνουν, και έχω την αίσθηση ότι βρίσκομαι σε ένα θεατρικό έργο».
Για μια «αισθητική και τεχνολογική» αναβάθμιση κάνει λόγο η ομάδα εικαστικού φωτισμού Beforelight, την οποία, όπως επισημαίνει το μέλος της Βασίλης Ντόβρος, θα χρειαστεί χρόνος αλλά και παρατήρηση για να την αντιληφθούμε σε βάθος. Ο κ. Ντόβρος επισημαίνει την αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού με προβολείς ακριβείας, χαμηλής κατανάλωσης και δυναμικό σύστημα ελέγχου που δίνει νέες δυνατότητες φωτιστικού σχεδιασμού. «Με αυτά τα τεχνικά μέσα η ανάδειξη της Ακρόπολης και του Ιερού Βράχου με τα συνοδά μνημεία γίνεται συνολικότερα, με κύρια χαρακτηριστικά την κατεύθυνση, τη θερμοκρασία και την ένταση του φωτός», μας λέει. Η ειδοποιός διαφορά, προσθέτει, είναι ότι πριν βλέπαμε «μόνο το δίπολο λευκός βράχος – κίτρινο Ακρόπολη», ενώ τώρα ο χώρος ενοποιείται και αναδεικνύεται με διαφορετικές ποιότητες και εντάσεις. «Παράλληλα είναι σημαντικό ότι ο τωρινός σχεδιασμός προτείνει μια βαθμιαία ανάδειξη του μνημείου με διαφορετική ένταση και θερμοκρασία του φωτός στα διαφορετικά επίπεδα της Ακρόπολης, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει μια ενιαία υψηλή αισθητική», σημειώνει και εκτιμά πως στον σχεδιασμό έχει προβλεφθεί η δυνατότητα εφαρμογής διαφορετικών σεναρίων φωτισμού ανάλογα με τις συνθήκες.
