Του Βασίλη Νέδου
Ευκαιρία ανίχνευσης των προθέσεων της Αγκυρας είναι ο σημερινός, νέος γύρος πολιτικών διαβουλεύσεων μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, ο οποίος διεξάγεται σε μια περίοδο κατά την οποία το τουρκολιβυκό σύμφωνο έχει περιπλέξει έτι περαιτέρω τις σχέσεις των δύο χωρών. Υπενθυμίζεται ότι την επανάληψη των πολιτικών διαβουλεύσεων προανήγγειλε στη συνέντευξή του προς την «Κ» της περασμένης Κυριακής ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ζητώντας από την Τουρκία να αξιοποιήσει τον δίαυλο του διαλόγου. Συγκεκριμένα, σήμερα, ο γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών, Θεμιστοκλής Δεμίρης, θα συναντηθεί στην Αγκυρα με την τουρκική αντιπροσωπεία, της οποίας θα προΐσταται ο μόνιμος υφυπουργός Εξωτερικών, Σεντάτ Ενάλ. Ο τελευταίος γύρος πολιτικών διαβουλεύσεων είχε γίνει πέρυσι τον Απρίλιο στην Αθήνα.
Την Πέμπτη η Αγκυρα αντέδρασε επισήμως και για το κοινό ανακοινωθέν των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Γαλλίας, Κύπρου και Αιγύπτου, μετά την τετραμερή συνάντηση του Καΐρου, στην οποία συμμετείχε ως παρατηρητής και η Ιταλία. Υπενθυμίζεται ότι οι τέσσερις υπουργοί καταδίκασαν ως παράνομα τα μνημόνια Αγκυρας - Τρίπολης. Κατά το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, τα συγκεκριμένα μνημόνια «είναι νόμιμα και πλήρως συμβατά με το διεθνές δίκαιο» και, όπως τονίζεται, «αποτελούν απάντηση σε εκείνους που αποσκοπούν στην παραβίαση της παρουσίας της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο». Λίγο αργότερα, ο πολιτικός διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, Τσαγατάι Ερτσιγές, ανήρτησε έναν χάρτη ο οποίος απεικονίζει το Καστελλόριζο και την αντικείμενη τουρκική ακτή και σχολίασε ότι «το να πιστεύεις ότι ένα μικρό νησί 10 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που βρίσκεται δύο χιλιόμετρα μακριά από την Τουρκία και 570 χιλιόμετρα μακριά από την Ελλάδα, μπορεί να δημιουργήσει θαλάσσια ζώνη 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι γελοίο».
Η κυβέρνηση Σαράζ έστειλε επιστολή και προς τον ΟΗΕ, προκειμένου να υπερασπιστεί το μνημόνιο οριοθέτησης των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Ανατολική Μεσόγειο με την Τουρκία. Ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Λιβύης στον ΟΗΕ, Ελμαχντί Ελματζερμπί, αφενός τονίζει ότι το μνημόνιο με την Τουρκία είναι νόμιμο και συμβατό με το διεθνές δίκαιο, αφετέρου κατηγορεί την Ελλάδα ότι προσπάθησε στο παρελθόν να διεκδικήσει επήρεια που δεν της ανήκει. Στην επιστολή αναφέρεται, συγκεκριμένα, ότι «από το 2004, η Λιβύη διεξήγαγε τέσσερις γύρους διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων και από τις δύο χώρες. Οι διαπραγματεύσεις αυτές δεν επέφεραν κανένα αποτέλεσμα, διότι η Ελλάδα επέμενε να καθορίσει τη θαλάσσια δικαιοδοσία της έναντι της Λιβύης με βάση τα εξαιρετικά μικρά ακατοίκητα νησιά χωρίς νομική σημασία. Η Ελλάδα επέμενε να σχεδιάσει μια διάμεση γραμμή βασιζόμενη σε αυτές τις υπερβολές των νησιών και αρνήθηκε να εφαρμόσει την αρχή της αναλογικότητας που χρησιμοποιείται διεθνώς σε τέτοιες καταστάσεις. Η αλληλογραφία μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίστηκε μέχρι το 2014. Δυστυχώς, η Ελλάδα αγνόησε εντελώς τα δικαιώματα της Λιβύης και έσπευσε με τους συμμάχους της στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου να συνάψει συμφωνίες και να εκμεταλλευτεί τις περιφερειακές εντάσεις για να επιβάλει de facto μονοπώλιο στην παραγωγή, υγροποίηση και μεταφορά αερίου».
