Kathimerini.gr
Πραγματοποιούν καθημερινά βιντεοκλήσεις με τα κεντρικά γραφεία της Facebook στο Σαν Φρανσίσκο αλλά και με τους συναδέλφους τους στον κάτω όροφο, εδώ, στα γραφεία του Λονδίνου. Οταν θέλουν να κάνουν ένα διάλειμμα, μπορούν να παίξουν μπιλιάρδο ή να κάνουν πρόβα το αγαπημένο τους κομμάτι στην ηλεκτρική κιθάρα. Μόλις πεινάσουν, κατευθύνονται στην τραπεζαρία όπου επιλέγουν κατά περίπτωση ανάμεσα σε βιετναμέζικο, κότσι με ξινολάχανο ή ένα vegan πιάτο. Οσο τρώνε, μπορούν να ενημερωθούν από το video wall, ποιος από τους συναδέλφους τους έχει work anniversary, ολοκληρώνει δηλαδή έναν κύκλο επιτυχούς πορείας στην εταιρεία- κολοσσό. Η καθημερινότητα των 2.500 εργαζομένων, ως επί το πλείστον μηχανικών, στο μεγαλύτερο ήδη από το 2007 παράρτημα της εταιρείας εκτός ΗΠΑ, άλλοτε παραπέμπει σε χολιγουντιανή ταινία και άλλοτε σε εικονική πραγματικότητα, βγαλμένη από video game.
Το επταώροφο κτίριο σε industrial στυλ είναι έτσι δομημένο, ώστε οι εργαζόμενοι να νιώθουν άνετα, ενθαρρύνοντας τις μοναχικές και τις ομαδικές δραστηριότητες. Γι’ αυτό έχουν δημιουργηθεί ειδικές ατομικές καμπίνες, στις οποίες ο κάθε εργαζόμενος μιλά ιδιωτικά στο τηλέφωνο ή στο skype, διαβάζει ένα βιβλίο ή e-book. Παράλληλα, σε όλους τους ορόφους έχουν σχεδιαστεί καλαίσθητοι κοινόχρηστοι χώροι, ζεστές «γωνιές» με άνετους καναπέδες, όπου μπορούν συνάδελφοι που τις προηγούμενες μέρες έχουν έρθει σε αντιπαράθεση να συμφιλιωθούν πάνω από δύο ζεστά φλιτζάνια τσάι.
Ευφάνταστες ονομασίες
Σε κομβικό σημείο κάθε ορόφου, χάρη σε μια δική τους τεχνολογική εφαρμογή, ένας ηλεκτρονικός πίνακας (θυμίζει πίνακα αναχωρήσεων-αφίξεων σε αεροδρόμιο) με γράμματα και χρώματα που συνεχώς αναβοσβήνουν ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους, πού βρίσκεται κάθε εργαζόμενος τη δεδομένη στιγμή, όπως και ποιες αίθουσες είναι διαθέσιμες. Και αν αυτό σας ηχεί τρομακτικό, σίγουρα οι ονομασίες των χώρων αποζημιώνουν τους παρευρισκομένους· γιατί στη Facebook δεν αρκούνται σε τετριμμένες επωνυμίες, όπως «γραφείο διευθυντή» ή «αίθουσα συσκέψεως». Εδώ το brainstorming μπορεί να διεξαχθεί στην αίθουσα «sweet home Alabama» τη Δευτέρα και στο «house of the rising sun» την Τρίτη. Ακόμα και μια επίπληξη από τον προϊστάμενο προς τον υφιστάμενο μπορεί να λάβει χώρα στο… «alright mate», μειώνοντας κατά τι την ένταση της στιγμής. «Αποφασίζουμε κατόπιν συζήτησης και ψηφοφορίας, πώς θα “βαφτίσουμε” τους χώρους εργασίας ή ξεκούρασης», εξηγεί στην «Κ» ο ξεναγός, «έτσι έχουμε αξιοποιήσει ήρωες από το Game of Thrones, τίτλους και στίχους ροκ τραγουδιών, ονόματα διασήμων, ονομασίες οδών στο Λονδίνο αλλά και πράγματα από την καθημερινότητα στη βρετανική μητρόπολη που δεν μας αρέσουν». Εξ ου και μια αίθουσα λέγεται «μην φοράς την τσάντα στον ώμο στο μετρό». Η κριτική είναι εύλογη, καθώς οι μη Bρετανοί εργαζόμενοι είναι πολλοί. «Η πολυπολιτισμικότητα και η διαφορετικότητα του εργατικού δυναμικού αποτελούν κλειδί για την επιτυχία της εταιρείας», διευκρινίζει υψηλόβαθμο στέλεχος στην ετήσια έκθεση του ομίλου, «ανταποκρινόμαστε καλύτερα στις ανάγκες ενός διεθνούς κοινού, όταν το προϊόν παράγεται από εργαζομένους που κατάγονται από όλο τον κόσμο». Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται η διοίκηση ειδικά από το 2014 και έπειτα. Στο πλαίσιο αυτό, αυξήθηκαν και οι γυναίκες- μηχανικοί από 15% σε 22%, όπως και οι γυναίκες εργαζόμενες στις πωλήσεις από 47% σε 57% και σε διευθυντικές θέσεις από 23% σε 30%.
Κλίμα αρμονίας
Κολάζ και πόστερ, διάσπαρτα στο κτίριο, «διαλαλούν» σιωπηλά μηνύματα ανοχής σε κάθε είδους διαφορετικότητα, θρησκευτική, εθνοτική ή σεξουαλικού προσανατολισμού, προτροπές και ρητά για την καταπολέμηση του άγχους και την απόλαυση της ζωής. «You belong to the universe» (ανήκεις στο σύμπαν), «even busy bees stop to smell the roses» (ακόμα και οι πολυάσχολες μέλισσες σταματούν για να μυρίσουν τα τριαντάφυλλα), «slow down, you move too fast» (κατέβασε τους ρυθμούς, κινείσαι πολύ γρήγορα) διαβάζουν οι εργαζόμενοι, ενώ ανεβαίνουν τις σκάλες ή πηγαίνουν στην τουαλέτα του ορόφου τους. Κάπως έτσι καλλιεργείται ένα κλίμα αρμονίας, που συνεπικουρείται από άπειρους γλυκούς πειρασμούς, που ξεπροβάλλουν συνεχώς – ένα λεωφορείο με χρωματιστές καραμέλες, ένα σταντ με πολύχρωμα ντόνατς και άλλες λιχουδιές, διαθέσιμες ανά πάσα ώρα και στιγμή, δωρεάν, σε όσους κοπιάζουν για το καλύτερο τεχνολογικό αποτέλεσμα της δημοφιλούς πλατφόρμας.
Οι παραπάνω συνθήκες δεν αναιρούν το γεγονός ότι πρόκειται για έναν εξαιρετικά απαιτητικό και ανταγωνιστικό χώρο, όπου εισέρχονται και, εντέλει, επιβιώνουν μόνο οι καλύτεροι. Ωστόσο, η φιλοσοφία που διέπει τη δομή του κτιρίου εκπέμπει μια νέα προσέγγιση στο εργασιακό γίγνεσθαι, που προάγει τη συνεργασία, σέβεται την ιδιωτικότητα και τη διαφορετικότητα, ενθαρρύνει τη δημιουργία. Ισως γι’ αυτό οι νεαροί ως επί το πλείστον εργαζόμενοι δουλεύουν προς δύο κατευθύνσεις – την τελειοποίηση της λειτουργίας της πλατφόρμας και την κατασκευή νέων, πρόσθετων, υπηρεσιών και προϊόντων.
Οι εκλογές, τα fake news και τα τρολ
«To Facebook είναι ένα μέρος όπου οι άνθρωποι συζητούν θέματα που τους απασχολούν, όπως οι εκλογές», λέει ο Richard Allan, υπεύθυνος διεθνών πολιτικών της εταιρείας- κολοσσού, «αυτό είναι υγιές, γι’ αυτό θέλουμε να το ενθαρρύνουμε θέτοντας όρους προστασίας για όλους». Η ομάδα του Allan, έχοντας συλλέξει πολύτιμη εμπειρία από τις τελευταίες εκλογές στις ΗΠΑ αλλά και τα πρόσφατα δημοψηφίσματα σε Μ. Βρετανία και Ιρλανδία, αποφάσισε να εξελίξει τα τεχνολογικά μέσα της πλατφόρμας αλλά και να θέσει νέους απαράβατους κανόνες για τις πολιτικές διαφημίσεις, ενόψει των ιδιαίτερα κρίσιμων ευρωεκλογών του Μαΐου. Προτεραιότητά τους αποτελεί η παρεμπόδιση των κεκαλυμμένων εξωτερικών παρεμβάσεων στη δημόσια προεκλογική συζήτηση, των επονομαζόμενων τρολ που επηρεάζουν υπογείως πολιτικές συνειδήσεις, διαβάλλουν προσωπικότητες ή διαδίδουν fake news.
H διαδικασία, λοιπόν, που οφείλουν να ακολουθήσουν οι υποψήφιοι πολιτικοί ανά την Ευρώπη από σήμερα μέχρι και τις κάλπες, προκειμένου να αξιοποιήσουν την αδιαμφισβήτητη δύναμη επιρροής του δημοφιλούς μέσου κοινωνικής δικτύωσης, έχει πλέον παγιωθεί. «Για να δώσουμε τη σχετική αδειοδότηση θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να μας δίνει όνομα, τηλέφωνο, τοποθεσία και domaine, ώστε να εξασφαλίζεται ότι βρίσκεται στη χώρα, στους κατοίκους της οποίας απευθύνεται η καμπάνια του», αναφέρει ο Rob Leathern, υπεύθυνος product manager. Οσα κόμματα ή υποψήφιοι λάβουν το πράσινο φως, θα έχουν στην καταχώρισή τους σχετική ένδειξη που θα υποδηλώνει ότι πρόκειται για προεκλογική διαφημιστική καταχώριση. «Παράλληλα, θα προσφέρουμε πλήρη διαφάνεια σχετικά με την ταυτότητα του υποψηφίου, του προφίλ όσων παρακολουθούν τις αναρτήσεις του, των χρημάτων που δίνονται στην καμπάνια του, αρκεί κάποιος να πατήσει στο σημείο που θα αναγράφεται “δείτε λεπτομέρειες”».
Ταυτόχρονα, συστήνεται μια «βιβλιοθήκη», όπου θα περιλαμβάνονται όλες οι αδειοδοτημένες εκλογικές σελίδες στο facebook διεθνώς και στην οποία θα μπορούν να αναζητούν πληροφορίες όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Οι χρήστες θα έχουν τη δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να καταγγέλλουν (report) τα κακώς κείμενα, αν διαπιστώσουν ότι συμβατικοί λογαριασμοί λειτουργούν ως προεκλογικοί ή αν ακόμα και οι αδειοδοτημένοι παραβαίνουν τους ισχύοντες κανόνες. «Ενθαρρύνουμε μάλιστα τους χρήστες, πολίτες, ακτιβιστές, δημοσιογράφους, policy makers, να μας δίνουν εικόνα για το πώς λειτουργούν οι εν λόγω σελίδες», τονίζει ο Allan, «θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι θα δώσουμε βήμα σε ένα ευρύ φάσμα διαφημίσεων που δύνανται να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα, είτε πρόκειται για διαφημίσεις που υποστηρίζουν έναν υποψήφιο είτε προβάλλουν θέματα, έντονα πολιτικοποιημένα, όπως η μετανάστευση».
Το τοπίο δεν είναι σαφές, καθώς μέχρι τελευταία στιγμή πολλά κόμματα δεν έχουν καταρτίσει επίσημες λίστες υποψηφίων. Δεν αποκλείεται, επομένως, να διαφύγει κάτι από το «ραντάρ» του facebook.
Ξενοφοβική ρητορική
Τι θα ισχύσει για κόμματα με ακραίες πολιτικές θέσεις και ξενοφοβική ρητορική; «Οσα κόμματα συμμετέχουν νόμιμα στις εκλογές και αντιστοίχως νόμιμα στα εθνικά Κοινοβούλια έχουν εν πρώτοις δικαίωμα να ξεκινήσουν τη διαδικασία αδειοδότησης για διαφήμιση», απαντά ο Allan, «όμως, όσοι με τις αναρτήσεις τους προάγουν τη ρητορική μίσους και εκφέρουν ρατσιστικές απόψεις αποβάλλονται αυτόματα από το facebook».
Συστήματα προστασίας χρηστών και μάσκες για γλαφυρά μηνύματα
Το Facebook έχει προ πολλού πάψει να αποτελεί ένα σημείο εικονικής συνάντησης και επικοινωνίας παλαιών συμφοιτητών. Η ανερχόμενη εταιρεία τεχνολογίας, πέρα από την εξαγορά άλλων τεχνολογικών εφαρμογών (WhatsApp κ.ά.) εξελίσσει συνεχώς τις παρεχόμενες υπηρεσίες της και αναπτύσσει νέα προϊόντα. Ενα εξ αυτών είναι το περίφημο «workplace», μια εφαρμογή που δίνει τη δυνατότητα σε μεγάλες αλυσίδες με διασκορπισμένους εργαζομένους να δουλεύουν ομαδικά σε μια ασφαλή εικονική αίθουσα συσκέψεων. «Για παράδειγμα, η αλυσίδα Starbucks έχει χιλιάδες καταστήματα ανά τον κόσμο, μια μέρα ένας πελάτης ανέβασε ενθουσιασμένος στο Ιnstagram ένα ρόφημα που ήπιε σε κάποιο κατάστημα, προκαλώντας έτσι ένα “κύμα” καταναλωτών που ζητούσαν επιτακτικά να δοκιμάσουν το ίδιο», διηγείται ένα συμβάν η υπεύθυνη μηχανολόγος της ομάδας, που παρουσίασε το προϊόν σε δημοσιογράφους από όλο τον κόσμο στο πλαίσιο της Facebook engineering fair. «Μέσω του “workplace” η μυστική συνταγή του καφέ (που δεν περιλαμβανόταν στο μενού) μοιράστηκε σε όλους τους». Σήμερα, το «workplace» χρησιμοποιούν περισσότερες από 30.000 επιχειρήσεις και οργανισμοί ανά τον κόσμο.
Οι ενεργοί χρήστες του Facebook μηνιαίως αριθμούν 2,32 δισεκατομμύρια, ενώ καθημερινά «σκρολάρουν» στο κινητό ή στον υπολογιστή τους 1,52 δισ. άνθρωποι. Συνεπώς, η πλατφόρμα αποτελεί ένα ισχυρό μέσο και διαφήμισης· εξ ου και ήδη 90 εκατ. εταιρείες, κάθε βεληνεκούς, ανά τον κόσμο «επιστρατεύουν» το Facebook για να πουλήσουν τα είδη τους και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. «Εξ αυτών 7 εκατ. διαφημίζονται συστηματικά μέσω της πλατφόρμας μας», σημειώνει ο υπεύθυνος της ομάδας Ads Engineering, «δίνουμε πλέον τη δυνατότητα στους χρήστες να επικοινωνούν απευθείας με την επιχείρηση, άπαξ και δουν την καταχώριση, στέλνοντας μήνυμα μέσω του WhatsApp». Εχουν καταγραφεί μηνιαίως ένα δισεκατομμύριο μηνύματα μεταξύ καταναλωτών και εταιρειών, καθώς οι ενδιαφερόμενοι προτιμούν να προσεγγίσουν τους πωλητές γραπτά, παρά να σχηματίσουν τον αριθμό του τηλεφώνου τους στη συσκευή τους.
Ασφάλεια
«Θέλουμε οι χρήστες να έχουν θετική εμπειρία από το Facebook», εξηγεί ο επικεφαλής της ομάδας μηχανικών για το community intergrity. «Εξελίσσουμε συνεχώς νέα εργαλεία, για να αποτρέψουμε τη διαδικτυακή παρενόχληση, τον εκφοβισμό και την υποκλοπή των κωδικών πρόσβασης του εκάστοτε χρήστη» διευκρίνισε ο ίδιος, «όπως ακριβώς στην ιατρική η πρόληψη είναι προτιμότερη από τη θεραπεία». Η ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου αποτελεί μέριμνα των μηχανολόγων του Λονδίνου, που καλούνται συνεχώς να ανταποκριθούν σε νέες προκλήσεις διακινούμενες από κακόβουλα λογισμικά, τρολ αλλά και απολυταρχικές κυβερνήσεις. Ο ίδιος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ως προς την επιλογή του password, καθώς κατά κανόνα χρησιμοποιούμε τον ίδιο συνδυασμό αριθμών για κάθε τύπου λογαριασμό μας, μια επικίνδυνη συνήθεια. Ως αντίδοτο στους ασθενείς κωδικούς, προτείνουν το «two-factor Authenticator», ένα σύστημα ασφάλισης του λογαριασμού και το Οsquery, εργαλείο ασφαλείας ανοιχτού κώδικα.
Μεγαλύτερη φαντασία, πάντως, επιδεικνύουν οι μηχανολόγοι της ομάδας επαυξημένης πραγματικότητας που έχουν δημιουργήσει πλήθος νέων φίλτρων και μασκών. Με το μότο «μην λες μια ιστορία, γίνε εσύ η ιστορία» προσφέρουν μεταξύ άλλων τη δυνατότητα σε χιλιάδες παππούδες και γιαγιάδες που βιώνουν εξ αποστάσεως τον ρόλο τους να διηγηθούν... την «κοκκινοσκουφίτσα» φορώντας το προσωπείο του λύκου, σκορπώντας τον «τρόμο» στα εγγόνια τους μίλια μακριά.
