Kathimerini.gr
Όλα ξεκίνησαν στις 19 Μαρτίου 2020 καθώς η Covid-19 σάρωνε στο πέρασμά της πολλές περιοχές σε όλο τον κόσμο. Ο διευθύνων σύμβουλος της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, αναφέρει σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε σήμερα στους New York Times ότι είδε την πανδημία ως μια πρόκληση για όλους στην Pfizer για να «κάνουν τα αδύνατα δυνατά».
Όπως αναφέρει, η πρόκληση ήταν να αναπτύξουν ένα εμβόλιο πιο γρήγορα από οποιονδήποτε άλλον στο παρελθόν, ιδανικά εντός έξι μηνών και σίγουρα πριν από το τέλος του έτους. Ο Ουγκούρ Σαχίν, διευθύνων σύμβουλος της γερμανικής εταιρείας BioNTech, με την οποία ανέπτυξαν το εμβόλιο από κοινού, υιοθέτησε την ίδια ακριβώς προσέγγιση και με τη δική του ομάδα.
Περίπου οκτώ μήνες αργότερα, στις 8 Νοεμβρίου, ο Μπουρλά μαζί με κάποιους ανώτατους αξιωματούχους της Pfizer, συγκεντρώθηκαν προκειμένου να μάθουν εάν οι ερευνητές, οι επιστήμονες, οι συντονιστές των κλινικών μελετών, οι κατασκευαστές και άλλοι ειδικοί της εταιρείας κατάφεραν να επιτύχουν αυτό τον στόχο.
Τέσσερις ανεξάρτητοι αξιολογητές δεδομένων συναντήθηκαν προκειμένου να εξετάσουν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από τη μελέτη του υποψήφιου εμβολίου που ανέπτυσσαν οι δύο εταιρείες. Αφότου διαπίστωσαν ότι το σκεύασμα παρέχει προστασία 95,6% κατά της Covid, η ανεξάρτητη επιτροπή συνέστησε ανεπιφύλακτα να αιτηθούν οι εταιρείες έγκριση για τη χρήση του.
Όπως αναφέρει ο CEO της Pfizer, επρόκειτο για μια τεράστια πρόκληση, καθώς χρειάστηκε ένας καινοτόμος σχεδιασμός, η συνεργασία μεταξύ δύο εταιρειών, η απαλλαγή από τη γραφειοκρατία και πάνω από όλα, σκληρή δουλειά από όλους στην Pfizer και τη BioNTech προκειμένου να επιτύχουν τον στόχο τους το 2020.
«Οι οργανισμοί κάθε κλίμακας – και σε κάθε τομέα της βιομηχανίας – μπορούν να αξιοποιήσουν αυτές τις στρατηγικές προκειμένου να λύσουν τα δικά τους προβλήματα και να παράγουν σημαντικό έργο από το οποίο να επωφελείται η κοινωνία», αναφέρει ο Άλμπερτ Μπουρλά.
Προτεραιότητα στον ασθενή
Ο κ. Μπουρλά αναφέρει ότι από τα 27 χρόνια που εργάζεται στην Pfizer, τόσο η οικογένειά του όσο και ο ίδιος έχουν μείνει σε οκτώ πόλεις και πέντε χώρες. Όπως εξηγεί, η έκθεση σε τόσες διαφορετικές κουλτούρες, το επιστημονικό του υπόβαθρο και η ποικιλομορφία των ρόλων που κλήθηκε να αναλάβει εντός της Pfizer όπως και το γεγονός ότι μεγάλωσε στην Ελλάδα και σε μια εβραϊκή οικογένεια, τον προετοίμασαν για την ανάληψη νέων ευθυνών.
«Το γεγονός ότι προέρχομαι από μια χώρα που ο ρόλος της είναι πιο περιορισμένος σε παγκόσμιο επίπεδο και ότι ανήκω σε μια θρησκευτική μειονότητα, μου έμαθαν να παλεύω για αυτό που πιστεύω ότι είναι σωστό και να μην τα παρατάω ποτέ», τονίζει ο ίδιος.
«Όταν έγινα διευθύνων σύμβουλος της Pfizer, ήθελα να επεκτείνω την επιτυχία της εταιρείας, εστιάζοντας στην επιστήμη και τους ασθενείς», προσθέτει, υπογραμμίζοντας ότι έπρεπε η εταιρεία να λαμβάνει υπόψη όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και όχι μόνο τους παράγοντες του κέρδους, για να καταφέρει να παράγει έργο με μακροχρόνια αξία.
Το ξέσπασμα της πανδημίας
Η Covid-19 ξεκίνησε να εισβάλλει ουσιαστικά στις ζωές μας από τον Ιανουάριο του 2020, όταν ξεκίνησαν να ακούγονται αναφορές περιστατικών μιας σοβαρής αναπνευστικής νόσου, η οποία προκαλούσε και θανάτους στη Γουχάν της Κίνας.
Όπως αναφέρει ο Άλμπερτ Μπουρλά, δεδομένου ότι η εταιρεία επενδύει σε μεγάλο βαθμό στον τομέα τον μολυσματικών ασθενειών και της έρευνας για τα εμβόλια, έδωσε ιδιαίτερη προσοχή και στην περίπτωση του νέου κορωνοϊού.
«Από πέρυσι τον Φεβρουάριο, ήταν ξεκάθαρο ότι αυτός ο ιός θα εξαπλωνόταν σε πολλές περιοχές του πλανήτη, και ξέραμε πως η Pfizer όφειλε να παίξει κομβικό ρόλο στην αντιμετώπισή του», εξηγεί ο CEO της Pfizer.
Σημειώνεται ότι η Pfizer συνεργαζόταν ήδη με τη BioNTech για την εφαρμογή της πρωτογενούς τεχνολογίας αγγελιαφόρο RNA (ή mRNA) σε εμβόλια κατά της γρίπης.
«Παραδοσιακά, η ανάπτυξη ενός εμβολίου ξεκινά με τη δημιουργία αποδυναμωμένων μορφών του ιού, κάτι που μπορεί να διαρκέσει μήνες», αναφέρει. «Αλλά τα εμβόλια mRNA αναπτύσσονται συνθετικά, χρησιμοποιώντας μόνο τον γενετικό κώδικα του παθογόνου, κάτι που μπορεί να γίνει πολύ πιο γρήγορα».
Η Pfizer ξεκίνησε λοιπόν να συνεργάζεται με τη BioNTech προκειμένου να μελετήσουν σε ποιον βαθμό μπορούσε να εφαρμοστεί η τεχνολογία mRNA σε ένα εμβόλιο κατά της Covid-19.
Στις 11 Μαρτίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακήρυξε πανδημία. Στις 16 Μαρτίου, ανώτατα στελέχη της Pfizer συμφώνησαν ότι ήταν η στιγμή να «πατήσουν γκάζι» σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του εμβολίου μαζί με τη BioNTech – και παράλληλα με την ανάπτυξη άλλων θεραπειών κατά της Covid – ακόμη και αν αυτό σήμαινε έξοδα που να φτάνουν μέχρι και τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια, λέει ο Άλμπερτ Μπουρλά.
«Ζήτησα να έχουμε έτοιμο το εμβόλιο μέχρι το φθινόπωρο του 2020, που αναμενόταν νέα αύξηση των κρουσμάτων. Όλοι ξέραμε ότι θα ήταν μια πολύ δύσκολη, ίσως και ακατόρθωτη, δοκιμασία, αλλά ξέραμε επίσης ότι ήμασταν αναγκασμένοι να την αναλάβουμε», εξηγεί.
Η δουλειά ξεκινά…
Ο χρόνος έπαιζε πολύ ουσιαστικό ρόλο, σύμφωνα με τον Άλμπερτ Μπουρλά. Η Pfizer υπέγραψε συμφωνία με τη BioNTech και αποφάσισαν να εργαστούν παράλληλα πάνω σε διάφορα υποψήφια εμβόλια αντί να εξετάσουν μόνο τα πολλά – υποσχόμενα σκευάσματα σε ακολουθία, όπως γίνεται συνήθως. Αυτό ήταν ρίσκο από οικονομικής απόψεως αλλά θα έδινε αποτελέσματα πολύ πιο γρήγορα.
«Επίσης, αρνηθήκαμε να δεχθούμε κυβερνητική χρηματοδότηση προκειμένου να απαλλάξουμε τους επιστήμονές μας από τη γραφειοκρατία και τις περιττές καθυστερήσεις», επισημαίνει ο Μπουρλά.
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα ήταν θετικά, και φάνηκε ότι το κάθε υποψήφιο σκεύασμα θα έπρεπε να χορηγηθεί σε δύο δόσεις με διαφορά τριών εβδομάδων, αλλά δεν ήταν ακόμη ξεκάθαρο ποιο από αυτά θα ήταν το καλύτερο. Ώσπου στις 23 Ιουλίου, η εταιρεία έμαθε ότι παρόλο και τα δύο υποψήφια εμβόλια προκαλούσαν ισχυρή ανοσολογική απόκριση, το ένα προκαλούσε σημαντικά λιγότερες παρενέργειες.
«Παρόλο που οι επιστήμονές μας και οι ομάδες κατασκευαστών εργάζονταν πιο σκληρά από ποτέ για να συμβαδίζουν με το απαιτητικό χρονοδιάγραμμα, και ενώ όλοι μας δεχόμασταν πολιτικές αλλά και προσωπικές πιέσεις, παραμείναμε ξεκάθαροι σε ένα πράγμα: Θα προχωρούσαμε όσο γρήγορα μας επέτρεπε η επιστήμη», τονίζει ο CEO της Pfizer.
Μέχρι τον Νοέμβριο, μόνο οι 94 από τους συνολικά 43.538 συμμετέχοντες που τους είχε χορηγηθεί το εμβόλιο, είχαν νοσήσει, κάτι που οδήγησε και στην ανεξάρτητη γνωμάτευση που άνοιξε τον δρόμο για να μαθευτούν τα «καλά νέα» στις 8 Νοεμβρίου του 2020.
Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη που νόσησαν από Covid-19 ανήκαν στην ομάδα που έλαβε το πλασίμπο (ή ψευδοεμβόλιο). Σχεδόν όλοι όσοι ανήκαν στην ομάδα που έλαβε το κανονικό εμβόλιο είχαν πλέον προστασία κατά της νόσησης από Covid, ανεξάρτητα από το αν έχουν εκτεθεί σε αυτήν.
Μόλις τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν σε ρυθμιστικές αρχές και το εμβόλιο εγκρίθηκε, ξεκίνησε επιτέλους και η διάθεσή του.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η πρώτη χώρα που ενέκρινε τη χρήση του σκευάσματος, και η πρώτη δόση χορηγήθηκε στη Βρετανίδα Μάργκαρετ Κίναν στις 8 Δεκεμβρίου του 2020.
«Υπήρξαν ορισμένα εμπόδια – όπως η πρόκληση της εξασφάλισης πρώτων υλών – αλλά καταφέραμε να παράγουμε 74 εκατομμύρια δόσεις και από αυτές, τα 45 εκατ. είχαν διατεθεί μέχρι το τέλος του 2020. Επίσης, προχωρούμε προς την παραγωγή 2 δισεκατομμυρίων εμβολίων εντός του 2021», εξηγεί ο Άλμπερτ Μπουρλά.
Τα μαθήματα μιας χαοτικής χρονιάς
Όπως σημειώνει ο CEO της Pfizer, τα μαθήματα που αποκόμισε τόσο ο ίδιος όσο και η εταιρεία από το 2020, ήταν τα εξής:
- Το να δίνεις προτεραιότητα στους στόχους σου είναι μια μέθοδος που αποδίδει
- Οι δύσκολες προκλήσεις που ευθυγραμμίζονται με την επίτευξη ενός ηθικού σκοπού, είναι συναρπαστικές
- Όταν θέτεις έναν τεράστιο στόχο, οφείλεις να προωθείς έναν καινοτόμο τρόπο σκέψης για να τον επιτύχεις
- Οφείλουμε να αγκαλιάζουμε τη συνεργασία, ειδικά σε καιρούς κρίσης.
Ένα λαμπρό μέλλον
Ο Άλμπερτ Μπουρλά περιγράφει την πανδημία ως την απόλυτη δοκιμασία για την αξιοπιστία και την ετοιμότητα της φαρμακευτικής βιομηχανίας και, σύμφωνα με τον ίδιο, η βιομηχανία πέτυχε τη δοκιμασία με μεγάλη επιτυχία.
«Δεκάδες εταιρείες ανέπτυξαν αποτελεσματικές θεραπείες και εμβόλια, και έπεται και συνέχεια. Τώρα συνεργαζόμαστε προκειμένου να προετοιμαστούμε για τον επόμενο ιό ή ασθένεια που μπορεί να αντιμετωπίσουμε», τονίζει.
«Καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας μου στην Pfizer, έχω δει τους συνεργάτες μου να καταφέρνουν εξαιρετικά πράγματα όταν έχουν κίνητρο. Η δουλειά μας το 2020 ήταν το πιο πρόσφατο αλλά και το πιο σπουδαίο παράδειγμα», εξηγεί.
«Την επόμενη φορά που ένας συνάδελφος πει ότι κάτι είναι ακατόρθωτο, περιμένω από τους υπόλοιπους γύρω του να πουν: “Κοίτα πόσα κατάφερε η ομάδα που ανέπτυξε το εμβόλιο κατά της Covid. Αν τα κατάφεραν εκείνοι τότε, μπορούμε κι εμείς τώρα!”».
Πηγή: The New York Times
