Τουρκία και Ηνωμένες Πολιτείες συμφώνησαν για τη διακοπή της τουρκικής εισβολής στη βορειοανατολική Συρία για 120 ώρες. Αυτό ανακοίνωσε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς σε δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην κατάπαυση του πυρός για να επιτρέψουν στις κουρδικές ομάδες να αποσυρθούν από μια ασφαλή ζώνη 32 χιλιομέτρων νότια των συνόρων της Τουρκίας.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του αντιπροέδρου και υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ και του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, οι συριακές δημοκρατικές δυνάμεις (SDF) και άλλες κουρδικές ομάδες, τις οποίες χαρακτηρίζει η Άγκυρα ως απειλή για την ασφάλειά της, θα αποσυρθούν από μια ασφαλή ζώνη 32 χιλιομέτρων νότια των συνόρων της Τουρκίας κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός.
Αναφερόμενος στη συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι «εκατομμύρια ζωές θα σωθούν» χάρη στο αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης.
Το αμερικανικό κείμενο της συμφωνίας
Σύμφωνα με κείμενο που εξασφάλισε η «Κ» από τους κύκλους της αμερικανικής πρεσβείας στην Άγκυρα, η νέα συμφωνία της Τουρκίας με τις ΗΠΑ βασίζεται στα εξής σημεία:
1. Οι ΗΠΑ και η Τουρκία επιβεβαιώνουν τη σχέση τους ως εταίροι υπό τη σκέπη του ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ λαμβάνουν υπόψη τους τις νόμιμες ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλειά της στα νότια σύνορα της χώρας.
2. Η Τουρκία και οι ΗΠΑ συμφωνούν ότι τα ζητήματα της βορειοανατολικής Συρίας απαιτούν στενότερο συντονισμό βάσει κοινών συμφερόντων.
3. Η Τουρκία και οι ΗΠΑ εξακολουθούν να δεσμεύονται για την προστασία των εδαφών του ΝΑΤΟ και των πληθυσμών του ΝΑΤΟ ενώπιον κάθε είδους απειλή.
4. Οι δύο χώρες επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους να υποστηρίξουν την ασφάλεια για ζωή, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των θρησκευτικών και εθνοτικών κοινοτήτων.
5. Η Τουρκία και οι ΗΠΑ δεσμεύονται για αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους στη βορειοανατολική Συρία. Η συμφωνία συμπεριλαμβάνει όλους τους τόπους κράτησης των μαχητών της οργάνωσης.
6. Η Τουρκία και οι ΗΠΑ συμφωνούν ότι οι αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις πρέπει να στοχεύουν μόνο τους τρομοκράτες και τα καταφύγιά τους, τα όπλα, τα οχήματα και τον εξοπλισμό.
7. Η τουρκική πλευρά εξέφρασε τη δέσμευσή της να εξασφαλίσει την ασφάλεια και την ευημερία των κατοίκων όλων των πληθυσμιακών κέντρων στην ασφαλή ζώνη που θα ελέγχεται από τις τουρκικές δυνάμεις και επανέλαβε ότι θα ασκείται η μέγιστη μέριμνα ώστε να μην προκαλείται βλάβη στους πολίτες, αλλά στην στρατιωτική υποδομή.
8. Και οι δύο χώρες επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους για την πολιτική ενότητα και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και την πολιτική διαδικασία υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, η οποία στοχεύει στον τερματισμό της συριακής σύγκρουσης σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
9. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν για την αντιμετώπιση των ανησυχιών της Τουρκίας για την εθνική ασφάλεια, την περισυλλογή των βαρέων όπλων και την κατεδάφιση των οχυρών του κουρδικού κινήματος.
10. Η ζώνη ασφαλείας θα επιβληθεί κατά κύριο λόγο από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και οι δύο πλευρές θα αυξήσουν τη συνεργασία τους σε όλες τις διαστάσεις της εφαρμογής του.
11. Η τουρκική πλευρά θα θέσει σε καθεστώς παύσης την επιχείρηση Πηγή Ειρήνης για να επιτρέψει την απόσυρση του YPG από την ασφαλή ζώνη μέσα σε 120 ώρες. Η Πηγή Ειρήνης θα σταματήσει μετά την ολοκλήρωση αυτής της απόσυρσης.
12. Μετά την παύση της Πηγής Ειρήνης, οι ΗΠΑ συμφωνούν να μην επιδιώξουν περαιτέρω επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με την εκτελεστική εντολή της 14ης Οκτωβρίου 2019.
13. Και τα δύο μέρη δεσμεύονται να συνεργαστούν για την υλοποίηση όλων των στόχων που περιγράφονται στην παρούσα δήλωση.
Το κλίμα στην Ουάσιγκτον
Στην αμερικανική πρωτεύουσα ο πρόεδρος των ΗΠΑ «πανηγύρισε» τη νέα συμφωνία της χώρας του με την Τουρκία. Ωστόσο, στο αμερικανικό Κογκρέσο το κλίμα ήταν πολύ πιο διαφορετικό. Συγκεκριμένα, την ώρα που Άγκυρα και Ουάσιγκτον ανακοίνωναν τη νέα συμφωνία οι γερουσιαστές Λίντσεϊ Γκράχαμ των Ρεπουμπικανών και Κρις Βαν Χόλεν των Δημοκρατικών εισήγαγαν από κοινού πρόταση για κυρώσεις κατά της Τουρκίας στην αμερικανική Γερουσία.
Ο κ. Γκράχαμ σε σχετική δήλωσή του ανέφερε ότι οι κυρώσεις που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση Τραμπ τη Δευτέρα είναι μόνο η αρχή ενός «καταστροφικού ταξιδιού», εκτός αν η Τουρκία σταματήσει την επίθεσή της εναντίον των αμερικανικών συμμαχικών δυνάμεων της Βόρειας Συρίας και αποσυρθεί σε περιοχές όπου ο στρατός της αναπτύχθηκε πριν από την έναρξη της νέας εισβολής.
Ρωσία και Δαμασκός μετρούν κέρδη
Η νέα αμερικανοτουρκική συμφωνία προκαλεί ικανοποίηση στηΔαμασκό και στη Μόσχα, η οποία αναμένει το νέο ταξίδι του Τούρκου Προέδρου στο Σότσι, την ερχόμενη Δευτέρα. Μέσα σε λίγες ημέρες, η Δαμασκός κατάφερε να επωφεληθεί από την τουρκική εισβολή και να αναπτύξει τις δυνάμεις της σε σημαντικά αστικά κέντρα, όπως το Καμίσλι, το Μάνμπιτς και το Κομπάνι. Την ίδια στιγμή, η νέα συμφωνία με τους Κούρδους, παρέχει την δυνατότητα στην κυβέρνηση του Μπασάρ Αλ Ασάντ για ανάπτυξη των κυβερνητικών δυνάμεων και σε άλλες περιοχές όπως η Ράκκα.
Την ίδια στιγμή, μετά τη στρατιωτική απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συρία, η Ρωσία γίνεται η μοναδική μεγάλη δύναμη που διατηρεί στρατεύματα στα εδάφη της Συρίας και έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει την τροπή των εξελίξεων σε όλα τα μέτωπα.
Με τη νέα συμφωνία η Τουρκία εξασφαλίζει μια νέα ζώνη κατοχής στο βορειοανατολικό κομμάτι της Συρίας, , με το βάθος που επιθυμούσε εξαρχής, ωστόσο, σε λίγα εικοσιτετράωρα υποχρεώνεται να αντιμετωπίσει και να συμβιβαστεί με τα νέα τετελεσμένα του «διδύμου» Δαμασκού-Μόσχας. Η Άγκυρα βέβαια υποχρεώνεται σιωπηλά να αποδεχθεί την εκ νέου σταθεροποίηση του καθεστώτος Ασάντ σε σημαντικά κέντρα της Συρίας και αυτή της η σιωπηλή συγκατάθεση αποτελεί ουσιαστικά το αντίτιμο του απώτερου στόχου της Άγκυρας, τδηλαδή του διαμελισμού και συρρίκνωσης του Ροζάβα, της κουρδικής επικράτειας στη Συρία κατά τα προηγούμενα έξι χρόνια. Με τη νέα συμφωνία η Τουρκία φτάνει πιο κοντά στην υλοποίηση αυτού του στόχου.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, τρέχουν να προλάβουν τις εξελίξεις και κυρίως να αντισταθούν στις πιέσεις και επικρίσεις που δέχεται ο Ντ. Τραμπ με τη νέα συμφωνία και με την ελπίδα ότι η απόσυρση των κουρδικών δυνάμεων θα γίνει σύμφωνα με το προαναφερόμενο κείμενο-συμφωνία, δίχως την παρεμβολή παραγόντων όπως η Δαμασκός και η Μόσχα.
