Kathimerini.gr
Οταν ο κορωνοϊός υποχωρήσει, η αντίληψή μας για την εθνική ασφάλεια θα πρέπει να εξελιχθεί και να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, μεταξύ των οποίων και οι προσδοκίες της κοινής γνώμης. Η εθνική ισχύς δεν μπορεί πλέον να μετρηθεί μόνο με βάση τη στρατηγική, στρατιωτική ή οικονομική δύναμη ούτε από την κοινωνική συνοχή και ακεραιότητα. Χρειαζόμαστε μια νέα προσέγγιση, μια νέα αντίληψη των απειλών ώστε να αντιμετωπιστούν καλύτερα, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και προνόμια.
Οι φυσικές απειλές, παγκόσμιες και περιφερειακές, το περιβάλλον, οι φυσικές καταστροφές, οι απειλές για την υγεία, ο άγνωστος «μαύρος κύκνος» απαιτούν διαφορετική απάντηση. Αν στο παρελθόν οι πανδημίες είχαν μεγάλο τίμημα και φαίνονταν να είναι αναπόφευκτες, θέλημα Θεού, στον σημερινό κόσμο η πρόσβαση στη γνώση και στην πληροφόρηση δεν το επιτρέπουν. Αμφιβάλλω εάν η κοινή γνώμη, όσο άμορφη και καθοδηγούμενη μπορεί να είναι, θα αποδεχόταν μια προσέγγιση του τύπου συνεχίζουμε όπως παλιά.
Στις ημέρες μετά τον κορωνοϊό, η κοινή και αναμενόμενη αντίδραση θα είναι μια γρήγορη επιστροφή στη γνωστή ρουτίνα, σε ένα είδος κανονικότητας. Θα είναι εφικτό; Τι επιπτώσεις θα έχουν πάνω μας οι τελευταίοι μήνες; Τι προσδοκίες θα έχουμε από τον άμεσο περίγυρό μας και πέρα απ’ αυτόν; Αυτές τις μέρες καθώς ο χώρος μας και η ελευθερία κίνησής μας είναι κάπως περιορισμένες, αόρατα νέα σύνορα έχουν δημιουργηθεί. Θέλουμε να επεκτείνουμε τα σύνορα αυτά, τους σημερινούς περιορισμούς και να επανακτήσουμε, έστω προσωρινά, τις ζωές μας. Στις ημέρες μετά τον κορωνοϊό, θα πρέπει να απαιτήσουμε στον δημόσιο διάλογο απαντήσεις όχι μόνο για την ανάπτυξη του αναγκαίου εμβολίου, αλλά για το πώς εμείς ως παγκόσμια κοινότητα θα αντεπεξέλθουμε καλύτερα στο μέλλον για να διαφυλάξουμε τον τρόπο ζωής μας.
Τώρα είναι η ώρα για ένα νέο παγκόσμιο διάλογο, ένα καθαρό ηγετικό μήνυμα. Πολλά έχουν ειπωθεί για την παγκόσμια τάξη και τον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων. Τολμώ να σκεφτώ, ίσως να ονειρευτώ, την ημέρα όπου θα υπάρχει όραμα και ηγεσία στην άσκηση της εξουσίας. Σε αυτό τον κόσμο, που ίσως κάποιοι θεωρούν ουτοπικό, καθώς συνεχίζουμε να σεβόμαστε και να διατηρούμε τα εθνικά χαρακτηριστικά μας, η πολυμέρεια θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί ουσιαστικά για να ανταποκριθεί τις προκλήσεις, αντί να προωθεί πολιτικά συμφέροντα. Η βοήθεια κάποιων χωρών με εξοπλισμό και τεχνογνωσία είναι φυσικά καλοδεχούμενη, όμως η ώρα για έναν μηχανισμό άμεσης δράσης, ώστε να υπάρχει προετοιμασία για την επόμενη φορά, είναι τώρα και όχι σε κάποιο απώτερο μέλλον.
Υπάρχουν πολλές προβλέψεις για ένα νέο κύμα του ιού το φθινόπωρο. Θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι; Θα πρέπει να περιμένουμε; Η εθνική ισχύς έχει επικεντρωθεί σε ορισμένες αμυντικές δυνατότητες που έχουν τη σημασία τους, αλλά δεν μπορούμε να περιορίσουμε πλέον το πεδίο της μάχης σε στρατιωτικές εκστρατείες ή στον οικονομικό πόλεμο. Πρέπει να υπάρξει μια νέα ερμηνεία των απειλών και να καταλάβουμε ότι οι άμεσοι κίνδυνοι δεν είναι πλέον εθνικοί αλλά παγκόσμιοι και, κατά συνέπεια, έτσι θα πρέπει να είναι και η στρατηγική της αντιμετώπισής τους.
Πιστεύω ότι η πρόσφατη πανδημία πρέπει να θεωρηθεί κάλεσμα αφύπνισης σχετικά με τις αντιλήψεις μας για την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, για μια νέα διάσταση της παγκοσμιοποίησης. Μιας παγκοσμιοποίησης που δεν έχει ως στόχο την αντικατάσταση των εθνικών δομών εξουσίας, αλλά την ενδυνάμωσή τους.
Τις τελευταίες εβδομάδες είδαμε την ανάδειξη διαφορετικών προτεραιοτήτων, τη μετατόπιση του κέντρου προσοχής στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στην κοινή γνώμη, ανησυχίες του χθες να χάνουν τη σημασία τους, είδαμε διεθνή αλληλεγγύη και συνεργασία σε θέματα τεχνογνωσίας. Ολα αυτά είναι αναγκαία και αξιέπαινα. Στις ημέρες μετά τον κορωνοϊό, αμφιβάλλω ότι η κοινή γνώμη θα αρκεστεί σε αυτά, όταν η απειλή εναντίον της ζωής είναι τόσο άμεση, όταν το άγχος κυριαρχεί στην ιδιωτική και δημόσια ζωή. Θα περιμένουμε περισσότερα, ώστε να ανακτήσουμε ένα σχετικό αίσθημα ασφάλειας.
Δεν ισχυρίζομαι ότι έχω τις απαντήσεις. Αυτή τη στιγμή η προσοχή μας είναι στραμμένη αλλού, αλλά αυτά τα ερωτήματα βρίσκονται στο πίσω μέρος του μυαλού μας. Είναι κρίσιμο οι ηγέτες, οι σπουδαίοι διανοούμενοι και οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης να αρχίσουν αυτή τη συζήτηση και να περιγράψουν όχι μόνο τον κόσμο του μέλλοντος, αλλά και το πώς θα προφυλαχθούν η σωματική μας υγεία, οι ελευθερίες και τα δικαιώματά μας, ανεξάρτητα από εθνικά σύνορα και βραχυπρόθεσμα πολιτικά συμφέροντα.
Ανταποκρινόμενοι σε αυτές τις ανάγκες μπορεί να προσφύγουμε σε ορισμένες γνωστές πανάκειες πολυμερών οργανισμών και διεθνών συνθηκών. Στη νέα παγκόσμια τάξη, οι πολυμερείς οργανισμοί θα πρέπει να ανακαλύψουν ξανά και να επαναπροσδιορίσουν την αποστολή τους, να επιστρέψουν στα κύρια καθήκοντά τους, και να ξεκινήσουν μια ενεργή πολιτική πρόληψης απειλών και κινδύνων, παρέχοντας τα κατάλληλα εργαλεία σε κυβερνήσεις, μέσω πληροφόρησης, επαγγελματικής καθοδήγησης, αποθεμάτων ιατρικού εξοπλισμού για την αντιμετώπιση της επόμενης πανδημίας, όχι με σκοπό την αντικατάσταση των δομών της εθνικής πολιτικής κυριαρχίας, αλλά τη συμπλήρωσή τους.
Η νέα ετοιμότητα στον παγκόσμιο στίβο θα οικοδομηθεί πάνω στην εγχώρια εθνική προσπάθεια. Οι χώρες που θα κινηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση, θα αποκτήσουν την απαιτούμενη ήπια ισχύ για να επηρεάσουν και να έχουν λόγο στις παγκόσμιες εξελίξεις.
* Ο κ. Γιόσι Αμράνι είναι πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα.
