ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Η αμερικανική πτυχή του νέου πολιτικού αναβρασμού στην Τουρκία

Οι λόγοι σύλληψης πρώην στρατιωτικών

Οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν το πρωί της Δευτέρας 10 απόστρατους ναυάρχους οι οποίοι υπέγραψαν ανακοινωθέν που τασσόταν υπέρ της Σύμβασης Μοντρέ, η οποία αποσκοπεί στην αποτροπή της στρατιωτικοποίησης της Μαύρης Θάλασσας και εξωτερίκευε προβληματισμό για την επισκίαση της αρχής του κοσμικού κράτους στους κόλπους των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Η δήλωση, η οποία υπεγράφη από 104 πρώην ναυάρχους, προκάλεσε αντιδράσεις από κυβερνητικούς αξιωματούχους και κύκλους που στις πρώτες δημόσιες τοποθετήσεις τους πραγματοποίησαν αναφορές στο ενδεχόμενο νέου στρατιωτικού πραξικοπήματος. Διάφοροι αξιωματούχοι του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) κατηγόρησαν τους πρώην στρατιωτικούς ότι επιχείρησαν να ανοίξουν τον δρόμο για ένα νέο πραξικόπημα.

Ο Εργκούν Μενγκί, ο Ατίλλα Κέζεκ, ο Αλαετίν Σεβίμ, ο Ραμαζάν Τζεμ Γκούρντενιζ, ο Ναντίρ Χακάν Έραϊντιν, ο Μπουλέντ Ολτζάϊ, ο Καντίρ Σάγντιτς, ο Τουρκέρ Ερτούρκ, ο Τουργκάι Ερντογάν και ο Αλί Σαντί Ουνσάλ συνελήφθησαν στο πλαίσιο της έρευνας που ξεκίνησε για τους ναυάρχους με την κατηγορία της “συνωμοσίας” κατά της συνταγματικής τάξης». Ο Ενγκίν Μπαϊκάλ, ο Τζεμίλ Σουκρού Μπόζογλου, ο Μουσταφά Οζμπέι και ο Ατίλλα Κιγιάτ κλήθηκαν να παρουσιαστούν στην αστυνομία εντός τριών ημερών.

Το νέο σχέδιο του Ερντογάν

«Το γεγονός ότι η αποχώρηση από τη Σύμβαση Μοντρέ τέθηκε προς συζήτηση στο πλαίσιο διαβουλεύσεων για την νέα Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης προκαλεί ανησυχία», ανέφεραν οι ναύαρχοι στο ανακοινωθέν που έφερε πολιτική θύελλα στην Τουρκία.

Το έργο «Kanal Istanbul», ένα έργο τεχνητής διώρυγας που αποσκοπεί στη σύνδεση της Μαύρης Θάλασσας βόρεια της Κωνσταντινούπολης με τη Θάλασσα του Μαρμαρά στο νότο, προβάλλεται από την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν ως ένα σχέδιο που θα διευκολύνει τη ναυτιλιακή κυκλοφορία στο Στενό του Βοσπόρου, ένα από τα πιο πολυσύχναστα θαλάσσια περάσματα στον κόσμο, και θα αποτρέψει ατυχήματα.

Το επίμαχο πρόγραμμα πυροδότησε συζήτηση για την αναθεώρηση της Σύμβασης Μοντρέ του 1936, με 126 πρώην Τούρκους διπλωμάτες να δημοσιεύουν ανακοινωθέν την 1η Απριλίου για να προειδοποιήσουν την κυβέρνηση για τις επιπτώσεις της πιθανής απόσυρσης από την σύμβαση.

Η αντίδραση της αντιπολίτευσης

Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης επέκρινε τις κρατήσεις, με τον αναπληρωτή Ενγκίν Οζκότς να αναφέρει ότι η ημέρα είναι επαίσχυντη για την Τουρκία.

«Ο απόστρατος ναύαρχος Τζεμ Γκούρντενιζ συνελήφθη από το σπίτι του. Αυτή είναι μια επαίσχυντη μέρα για την Τουρκία. Έχουμε ξαναδεί αυτά τα παιχνίδια να παίζονται», δήλωσε ο Οζκότς στο twitter.

Το όνομα του Γκούρντενιζ ξεχωρίζει στην λίστα των συλληφθέντων ναυάρχων. Το μέχρι πρόσφατα αστέρι των φιλοκυβερνητικών μέσων της Τουρκίας, είναι ένας από τους εμπνευστές του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», το οποίο το Καλοκαίρι του 2020 έφερε την Τουρκία και Ελλάδας στα πρόθυρα θερμού επεισοδίου και προκάλεσε ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο και στα περίχωρα της Κύπρου.

Με το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», η Τουρκία διεκδικεί περιοχές της Α. Μεσογείου, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται μέσα στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου.

Η «ψυχροπολεμική πτυχή» των εξελίξεων

Εκτός από το ζήτημα της «Γαλάζιας Πατρίδας», στην νέα εξέλιξη ξεχωρίζουν δυο άλλες, σημαντικές πτυχές. Πρώτον, οι εν αποστρατεία ναύαρχοι με την νέα κίνηση τους εντατικοποίησαν την πολιτική κόντρα στο εσωτερικό της Τουρκίας σχετικά με το μέλλον του κοσμικού καθεστώτος.

Σε μια περίοδο που η κυβέρνηση Ερντογάν ξεκινά την προσπάθεια για την δημιουργία ενός νέου συντάγματος, πληροφορίες που θέλουν διάφορα θρησκευτικά τάγματα να έχουν εισβάλλει στους κόλπους του τουρκικού στρατού προκαλούν πολιτικούς κλυδωνισμούς στην Τουρκία.

Την ίδια στιγμή, η όλη εξέλιξη φέρει και μια «ψυχροπολεμική» πτυχή, η οποία σχετίζεται με τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ για την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Οι εν αποστρατεία Τούρκοι στρατιωτικοί υπερασπίζονται την Συνθήκη Μοντρέ με το σκεπτικό ότι προφυλάγει το καθεστώς της αποστρατικοποίησης των Στενών.

Η παραπάνω εισήγηση έρχεται σε αντίθεση με την προσπάθεια επίδειξης ισχύος από το ΝΑΤΟ στην Μαύρη Θάλασσα, σε μια περίοδο μάλιστα που η ένταση στις σχέσεις Ουκρανίας-Ρωσίας λαμβάνει επικίνδυνες διαστάσεις και οι ΗΠΑ στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης στο Κίεβο.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο ναύαρχος Γκιούρντενιζ, το προηγούμενο διάστημα γειτνίασε ιδεολογικά με τους αντι-νατοϊκούς κύκλους της Τουρκίας και πρόβαλλε την άποψη ότι η χώρα του πρέπει να προσεγγίσει το μπλοκ της Ευρασίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Κόσμος: Τελευταία Ενημέρωση

X