ΑΜΠΕ
Το 1950, η Ευρώπη βρισκόταν σε κρίση, κατεστραμμένη ακόμα υλικά και οικονομικά από τις επιπτώσεις του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και αναζητώντας πολιτικά μια οδό που να διασφαλίζει ότι οι φρικαλεότητες του πολέμου δεν θα μπορούσαν να επαναληφθούν ποτέ. Σε αυτό το σκοτεινό σκηνικό, στις 9 Μαΐου, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Robert Schuman, παρουσίασε το όραμά του για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη θα μπορούσε να πετύχει αυτόν τον σκοπό, δημιουργώντας κοινούς θεσμούς που θα καθιστούσαν τον πόλεμο όχι μόνο αδιανόητο, αλλά και υλικά αδύνατο. Τα λόγια του άλλαξαν τον ρουν της Ιστορίας και έθεσαν τα θεμέλια πάνω στα οποία η δική του γενιά και οι επόμενες γενιές οικοδόμησαν τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η 70ή επέτειος της Διακήρυξης Schuman συμπίπτει με μία ακόμα περίοδο κρίσης για την Ευρώπη. Σε ολόκληρη την ήπειρό μας, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει εξαιτίας του κορωνοϊού. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αντιμετωπίσει πρωτόγνωρους περιορισμούς στην καθημερινότητά τους, προκειμένου να επιτευχθεί ο περιορισμός της εξάπλωσης του ιού.
Ως ηγέτες των τριών κύριων θεσμών της Ε.Ε., οι σκέψεις μας είναι πρώτα με όλους εκείνους που έχουν χάσει αγαπημένα τους πρόσωπα. Αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη για τους εργαζομένους σε νευραλγικές θέσεις, οι οποίοι δεν σταμάτησαν να εργάζονται κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, καθώς και για όσους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή στα νοσοκομεία και τους οίκους ευγηρίας. Αλλά ευγνωμονούμε και τους οδηγούς που παραδίδουν προϊόντα, τους υπαλλήλους σε εμπορικά καταστήματα, τους αστυνομικούς και όλους εκείνους που εργάζονται για να διασφαλίσουν ότι η καθημερινότητά μας μπορεί να συνεχιστεί. Είμαστε, επίσης, ευγνώμονες για το πνεύμα αλληλεγγύης και ευθύνης που έχουν επιδείξει οι Ευρωπαίοι πολίτες, καθώς και για τους εκατομμύρια εθελοντές που βοηθούν με κάθε τρόπο κατά τη διάρκεια της κρίσης, είτε κάνοντας αγορές για ηλικιωμένους γείτονες είτε ράβοντας μάσκες προσώπου, είτε συγκεντρώνοντας χρήματα για να τα δώσουν σε εκείνους που τα έχουν ανάγκη. Η Ευρώπη αναδεικνύει τα καλύτερα στοιχεία της, όταν επιδεικνύει ζεστασιά και αλληλεγγύη.
Η Ευρώπη ενήργησε αποφασιστικά, για να διασφαλίσει ότι η ενιαία αγορά θα εξακολουθούσε να λειτουργεί, ώστε τα ιατρικά εφόδια να φτάσουν στους γιατρούς και τους νοσηλευτές που τα είχαν ανάγκη, οι αναπνευστήρες να φτάσουν εκεί που θα μπορούσαν να σώσουν ζωές, αλλά και το φαγητό και τα βασικά αγαθά να φτάσουν στα ράφια των καταστημάτων μας. Λάβαμε πρωτοφανείς αποφάσεις για να διασφαλίσουμε ότι οι εθνικές κυβερνήσεις θα έχουν τη δημοσιονομική ικανότητα που χρειάζονται, ώστε να αντιμετωπίσουν την παρούσα κρίση. Μετατρέψαμε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας σε ένα εργαλείο για τη μάχη κατά της COVID-19. Διαθέσαμε 100 δισ. ευρώ για να διατηρήσουν οι Ευρωπαίοι τις θέσεις εργασίας τους, στηρίζοντας τα εθνικά συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρείχε πρωτοφανή στήριξη, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση του δανεισμού των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Πρέπει να κάνουμε πολλά ακόμα. Καθώς τα κράτη-μέλη διστακτικά και σταδιακά προχωρούν στην άρση των περιορισμών, πρωταρχική μας προτεραιότητα παραμένει να σώζουμε ζωές και να προστατεύουμε τα πλέον ευάλωτα μέλη της κοινωνίας μας. Πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να στηρίξουμε την έρευνα για ένα εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. Η επιτυχία της εκδήλωσης δωρητών της 4ης Μαΐου για την παγκόσμια αντίδραση στον κορωνοϊό, όπου συγκεντρώθηκαν 7,4 δισ. ευρώ και βρέθηκαν κάτω από την ίδια στέγη παγκόσμιοι οργανισμοί υγείας, ώστε να συνεργαστούν για την ανάπτυξη εμβολίων και θεραπευτικών και διαγνωστικών μέσων, καταδεικνύει πόσο γρήγορα μπορεί να συσπειρωθεί ο κόσμος γύρω από έναν κοινό σκοπό. Πρέπει να διατηρήσουμε αυτή την κινητοποίηση και να κρατήσουμε τον κόσμο ενωμένο ενάντια στον κορωνοϊό. Και εδώ, η Ευρώπη μπορεί να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο. Ταυτόχρονα, όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να διαθέτουν τη δημοσιονομική ικανότητα που απαιτείται για την αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης υγειονομικής έκτακτης ανάγκης.
Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για την ανάκαμψη. Μετά τον φόβο για τη ζωή τους, πολλοί Ευρωπαίοι φοβούνται πλέον για τις δουλειές τους. Πρέπει να επανεκκινήσουμε την οικονομική μηχανή της Ευρώπης. Ας θυμηθούμε το πνεύμα του Robert Schuman και των ομότιμών του, ένα πνεύμα εφευρετικό, τολμηρό και ρεαλιστικό. Εδειξαν ότι η έξοδος από στιγμές κρίσης απαιτεί νέα πολιτική σκέψη και ρήξη με το παρελθόν. Πρέπει να πράξουμε το ίδιο και να αναγνωρίσουμε ότι θα απαιτηθούν νέες ιδέες και εργαλεία, για να στηρίξουμε την ανάκαμψή μας. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η Ευρώπη που θα βγει από αυτήν την κρίση δεν μπορεί και δεν θα είναι η ίδια με πριν.
Κατ’ αρχάς, πρέπει να πράξουμε περισσότερα για να βελτιώσουμε τη ζωή των πιο φτωχών και ευάλωτων μελών της κοινωνίας μας. Πάρα πολλοί άνθρωποι στην Ευρώπη δυσκολεύονταν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην ακόμα και πριν από την έναρξη της παρούσας κρίσης. Τώρα πια, εκατομμύρια περισσότεροι αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον, έχοντας χάσει τις θέσεις εργασίας τους ή τις επιχειρήσεις τους. Οι νέοι και οι γυναίκες πλήττονται περισσότερο και χρειάζονται απτή και αποφασιστική στήριξη. Η Ευρώπη πρέπει με αποφασιστικότητα να κάνει ό,τι περνά από το χέρι της, για να προστατέψει τη ζωή και τα μέσα διαβίωσης.
Η Ενωσή μας πρέπει επίσης να είναι υγιής και βιώσιμη. Ενα δίδαγμα που αντλήσαμε από την κρίση αυτή είναι το πόσο σημαντικό είναι να ακούμε τις επιστημονικές συμβουλές και να αναλαμβάνουμε δράση πριν να είναι πολύ αργά. Δεν πρέπει να αναβάλουμε την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και οφείλουμε να οικοδομήσουμε την ανάκαμψή μας πάνω στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Πρέπει να σταθούμε πιο κοντά στους πολίτες, καθιστώντας την Ενωσή μας πιο διαφανή και πιο δημοκρατική. Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, που είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει σήμερα και καθυστέρησε μόνο λόγω της πανδημίας, θα είναι καίριας σημασίας για την ανάπτυξη αυτών των ιδεών.
Βρισκόμαστε σε μια περίοδο προσωρινής αστάθειας και μόνο μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να προστατέψει την κοινή μας κληρονομιά και τις οικονομίες των κρατών-μελών.
Χθες, γιορτάσαμε την 75η επέτειο της λήξης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε τις φρικαλεότητες και τη βαρβαρότητα του πολέμου, καθώς και τις θυσίες που απαιτήθηκαν για τον τερματισμό του. Σήμερα, αναλογιζόμαστε αυτά που ακολούθησαν. Ας θυμηθούμε τη γενιά του 1950, τη γενιά που πίστευε ότι πάνω στα ερείπια του πολέμου μπορούσε να οικοδομηθεί μια καλύτερη Ευρώπη και ένας καλύτερος κόσμος και στη συνέχεια προχώρησε στην οικοδόμησή τους. Αν αξιοποιήσουμε αυτά τα διδάγματα, αν παραμείνουμε ενωμένοι με αλληλεγγύη και σεβασμό στις αξίες μας, τότε η Ευρώπη μπορεί να βγει από αυτή την κρίση πιο δυνατή από πριν.
* Ο κ. David Sassoli είναι πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
** Ο κ. Charles Michel είναι πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
*** Η κ. Ursula von der Leyen είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
