Kathimerini.gr
«Αλλη μία μέρα που όλοι νόμιζαν ότι είναι αδύνατο να έρθει, ήρθε». Ο Αμερικανός πρόεδρος περιέγραψε ως «ιστορικές» τις δεσμεύσεις για ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων που ανέλαβαν, με αμερικανική διαμεσολάβηση, ο πρόεδρος της Σερβίας και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου στις 4 Σεπτεμβρίου στην Ουάσιγκτον. Στην πραγματικότητα, τα κείμενα που υπέγραψαν οι Αλεξάνταρ Βούτσιτς και Αμπντουλάχ Χότι δεν απέχουν πολύ από την πρώτη συμφωνία για την ομαλοποίηση των σχέσεων Βελιγραδίου και Πρίστινας, που συνήφθη πριν από επτά χρόνια στις Βρυξέλλες.
Από όλα όσα αναγράφονται στα κείμενα για τα οποία θριαμβολογούσε ο Τραμπ (που δεν συνιστούν συμφωνία, παρά μόνον δηλώσεις προθέσεων) το μοναδικό δεσμευτικό είναι η… ημερομηνία μεταφοράς της πρεσβείας της Σερβίας στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, για την οποία ο ίδιος ο Σέρβος πρόεδρος έδειξε να εκπλήσσεται, κοιτάζοντας αποσβολωμένος μια τα χαρτιά του και μια τους συμβούλους του, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε τη σχετική ανακοίνωση. Επίσης υπέγραψαν ότι καταδικάζουν τη Χεζμπολάχ «σε όλες της τις εκφάνσεις» ως τρομοκρατική οργάνωση και ότι δεν θα προμηθευθούν κινεζική τεχνολογία για τα δίκτυα 5G, προτεραιότητες της αμερικανικής πολιτικής που ελάχιστη σχέση έχουν με τη Σερβία και το Κόσοβο. (Η εκπρόσωπος Τύπου του Ρώσου προέδρου, Μαρία Ζαχάροβα, εικονογράφησε την εκτίμηση για τις νέες πολιτικές ισορροπίες με σκηνές από την ταινία «Βασικό ένστικτο», ανάρτηση που προξένησε σάλο και για την οποία ο Βλαντιμίρ Πούτιν την Παρασκευή ζήτησε συγγνώμη.)
Το Κόσοβο κατοικείται κατά πλειοψηφία από μουσουλμάνους και επιδιώκει στενές σχέσεις με τον υπερασπιστή των παλαιστινιακών δικαιωμάτων στην Ιερουσαλήμ, Ταγίπ Ερντογάν, παρ’ όλα αυτά δεν μπόρεσε να αποτρέψει τη μετατροπή του, έστω στα χαρτιά, στην πρώτη μουσουλμανική οντότητα που προτίθεται να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Η δε Σερβία είχε ποντάρει πολλά στις εμπορικές σχέσεις της με την Κίνα, αλλά ούτε και αυτή μπόρεσε να αποτρέψει μια υπογραφή που φαίνεται να θέτει σημαντικά εμπόδια στις σχέσεις αυτές. Την εντύπωση πως οι δύο κυβερνήσεις δεν στέκονται ακριβώς στα πόδια τους συμπλήρωσε η δήλωση του Σέρβου υπουργού Αμυνας Αλεξάνταρ Βούλιν, ότι η συμμετοχή της Σερβίας στην κοινή στρατιωτική άσκηση «σλαβική αδελφότητα» που είχε προγραμματισθεί με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία στο έδαφος της τελευταίας ακυρώνεται «κατόπιν τρομερών και αδόκητων πιέσεων από την Ε.Ε.». «Την ακυρώσαμε γιατί κινδύνευε η ευρωπαϊκή μας προοπτική», είπε ο Βούλιν. Με τον τρόπο αυτό, η Ε.Ε. έδειξε ότι παραμένει στο παιχνίδι ως παράγων με μεγάλη επιρροή στα Δυτικά Βαλκάνια και ότι στις χώρες της περιοχής, η ενταξιακή προοπτική εξακολουθεί να λειτουργεί ως μοχλός για να παραχθούν πολιτικά αποτελέσματα. Φυσικά, η δέσμευση Βελιγραδίου και Πρίστινας να ανοίξουν πρεσβείες στην Ιερουσαλήμ είναι εντελώς αντίθετη με την πολιτική της Ε.Ε., αν και μένει να φανεί κατά πόσο θα υλοποιηθεί, αφού η Σερβία ξεκαθάρισε στο Ισραήλ ότι σε περίπτωση που αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος, η σερβική πρεσβεία θα μείνει στο Τελ Αβίβ.
Εν τω μεταξύ, στο γειτονικό Μαυροβούνιο, οι εκλογές της 30ής Αυγούστου σήμαναν το τέλος της πολυετούς εξουσίας του Μίλο Τζουγκάνοβιτς, του πολιτικού που έβγαλε το Μαυροβούνιο από την ένωση με τη Σερβία και το ενέταξε στο ΝΑΤΟ. Η νίκη του ετερόκλητου συνασπισμού της αντιπολίτευσης πανηγυρίστηκε δεόντως στο Βελιγράδι, το οποίο προσβλέπει τώρα στην κατάργηση του νόμου που στρεφόταν κατά της περιουσίας της σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και στη Μόσχα, καθώς μεταξύ των δυνάμεων της αντιπολίτευσης περιλαμβάνονται και φιλορωσικά στοιχεία. Πάντως, η νέα κυβέρνηση, της οποίας θα ηγείται τεχνοκράτης, έχει ισχνή πλειοψηφία και δεν σκοπεύει να αναθεωρήσει την εξωτερική πολιτική της χώρας ούτε να αντιστρέψει τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ.
Ο Λουκασένκο
Από τα επτά μέλη του συντονιστικού συμβουλίου της αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία, ελεύθερη και εντός της χώρας έχει απομείνει μόνον η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς – και αυτό επειδή η Αλεξίεβιτς, συγγραφέας του βιβλίου «Τσερνόμπιλ», είναι παγκοσμίως διάσημη και έξω από την πόρτα της υπάρχει ένας μόνιμος προστατευτικός κλοιός από εκπροσώπους ξένων διπλωματικών αποστολών και δημοσιογράφους. Μιλώντας στη ρωσική τηλεόραση, την εβδομάδα που πέρασε, ο επί 26 χρόνια πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο αναγνώρισε ότι ίσως έχει παραμείνει στην εξουσία «λίγο παραπάνω». Αλλά υπερασπίστηκε το καθεστώς του, ταυτίζοντάς το όχι μόνο με τη χώρα αλλά και με τη Ρωσία. «Αν η Λευκορωσία πέσει, πέφτει και η Ρωσία», είπε. Οι συλλήψεις, η αστυνομική βία, οι φυλακίσεις και οι εξαφανίσεις αντιπολιτευομένων έχουν στόχο να κάμψουν το μεγάλο κίνημα αμφισβήτησης των εκλογικών αποτελεσμάτων της 9ης Αυγούστου. Η Ευρωπαϊκή Ενωση παραμένει διχασμένη ως προς την επιβολή κυρώσεων εις βάρος της Λευκορωσίας.
