Kathimerini.gr
ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΜΠΕΡΣΗ
Ηταν ξημερώματα Σαββάτου 29 Ιουνίου όταν η 31χρονη πλοίαρχος του σκάφους «Sea Watch ΙΙΙ», Καρόλα Ρακέτε, αποφάσισε ότι 17 ημέρες υπομονής ήταν αρκετές. Από τις 12 Ιουνίου, οπότε το πλήρωμά της διέσωσε 53 ναυαγούς στα ανοικτά της Λιβύης, οι ιταλικές αρχές είχαν δεχθεί μόνον όσοι έχρηζαν άμεσης ιατρικής φροντίδας, αφήνοντας 42 ανθρώπους να βασανίζονται στα κύματα.
Είχαν συμπληρωθεί 60 ώρες από τη στιγμή που η Ρακέτε είχε κηρύξει έκτακτη ανθρωπιστική ανάγκη στο σκάφος της και οι ιταλικές αρχές εξακολουθούσαν να απαγορεύουν την αποβίβαση. Τότε τόλμησε. Μπήκε στο λιμάνι της Λαμπεντούζα, αγνόησε τις εντολές να σταματήσει, ξεπέρασε με έναν ελιγμό το σκάφος της ακτοφυλακής που επιχείρησε να παρεμβληθεί ανάμεσα στην προβλήτα και στο «Sea Watch III» και έδεσε κανονικά.
Η ιαχή της χαράς των εγκλωβισμένων επιβατών και των βουλευτών που είχαν ανεβεί τις τελευταίες ημέρες στο σκάφος, προκειμένου να καταγράψουν την κατάσταση, αντήχησε σε όλη την Ευρώπη. Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα, στη Γερμανία και στην Ιταλία συγκεντρώθηκε 1,4 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη της Γερμανίδας Ρακέτε, ποσό πολλαπλάσιο από τα πιθανά πρόστιμα και ικανό να προμηθεύσει στην οργάνωση ένα καινούργιο σκάφος εάν οι ιταλικές αρχές δεσμεύσουν το «Sea Watch III», όπως έχουν κάνει με άλλα σκάφη ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Ο βομβαρδισμός
Η συνήθης παραίνεση του Ιταλού υπουργού Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι προς τις οργανώσεις να επιστρέφουν τους διασωθέντες στη Λιβύη ακούστηκε ακόμη πιο εξωφρενική την Τρίτη, μετά τον βομβαρδισμό κέντρου κράτησης προσφύγων και μεταναστών στα περίχωρα της Τρίπολης, με τουλάχιστον 53 νεκρούς. Η Ευρωπαϊκή Ενωση εξακολουθεί να μην διαθέτει νόμιμες οδούς μετανάστευσης στο έδαφός της, εξακολουθεί να χρηματοδοτεί και να ενισχύει τη λιβυκή ακτοφυλακή για να σταματάει τις βάρκες και να ξαναφέρνει τους πρόσφυγες και μετανάστες στα εμπόλεμα εδάφη της Λιβύης και εξακολουθεί να μη διαθέτει κανένα εφαρμόσιμο σχέδιο για να αποτρέψει το χάος της λιβυκής σύγκρουσης, που γίνεται όλο και σφοδρότερη καθώς οι χώρες της περιοχής (και οι ευρωπαϊκές) υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα.
Αποδομώντας μία ακόμη πτυχή της επιχειρηματολογίας του Σαλβίνι, ο εισαγγελέας του Ακράγαντα δεν βρήκε ενδείξεις συνεννόησης ανάμεσα στην οργάνωση και στους διακινητές – ενώ τα στοιχεία λένε ότι το πρώτο εξάμηνο του 2019, μόλις ένα στα έξι σκάφη που απέπλευσαν από τη Λιβύη είχε την τύχη να συναντήσει έγκαιρα σκάφος ανθρωπιστικής οργάνωσης. Ενα ακόμη ναυάγιο, την Πέμπτη, με 80 νεκρούς και 5 επιζώντες, ήρθε με τραγικό τρόπο να θυμίσει του λόγου το ασφαλές.
Ο Σαλβίνι περιέλουσε τον εισαγγελέα με ύβρεις, αλλά εκεί που πραγματικά κόντεψε να πάθει αποπληξία ήταν όταν η έμπειρη δικαστής Αλεξάντρα Βέλα αποφάσισε ότι η Ρακέτε πρέπει να αφεθεί ελεύθερη. Η δικαστής βάσισε την απόφασή της στο βίντεο της εισόδου στο λιμάνι, που έδειξε ότι η Ρακέτε δεν επιχείρησε να εμβολίσει το σκάφος της ακτοφυλακής, όπως ισχυριζόταν ο Σαλβίνι.
Κυρίως, όμως, βασίστηκε στον νόμο που αφορά τις διασώσεις στη θάλασσα. Η δικαστής ερμήνευσε τον νόμο με τον ίδιο τρόπο που τον ερμηνεύουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, σημειώνοντας ότι η πλοίαρχος ήταν νομικά υποχρεωμένη, εφόσον διέσωσε ανθρώπους στη θάλασσα, να τους μεταφέρει στο κοντινότερο ασφαλές λιμάνι και η Ιταλία, για τον ίδιο λόγο, ήταν υποχρεωμένη να τους δεχθεί.
Η απόφαση αποτελεί την πρώτη έμπρακτη αμφισβήτηση του νέου διατάγματος του Σαλβίνι, με το οποίο ουσιαστικά ποινικοποιείται η λειτουργία των ανθρωπιστικών οργανώσεων στο ιταλικό έδαφος. Σύμφωνα με την απόφαση, το διάταγμα δεν μπορεί να εφαρμοστεί όταν πρόκειται για διασώσεις ανθρώπων.
Ισως η σημαντικότερη ένδειξη ότι ο Σαλβίνι όχι μόνο απέτυχε να εμποδίσει το συγκεκριμένο σκάφος, αλλά και έχασε το παιχνίδι της κοινής γνώμης ήταν η εμφάνισή του στο ιταλικό Κοινοβούλιο. Αφού «στόλιζε» μέρα-νύχτα τη Ρακέτε ως «εγκληματία» και τη Βέλα ως «ντροπή του δικαστικού κλάδου», ο υπουργός Εσωτερικών ανέβηκε στο βήμα της Βουλής και ισχυρίστηκε ότι η πλοίαρχος δεν είχε κανένα λόγο να αυτενεργήσει, γιατί επρόκειτο να πάρει έτσι κι αλλιώς άδεια να δέσει στη Λαμπεντούζα.
