Kathimerini.gr
Έριδες στο εσωτερικό της Ε.Ε. έχει προκαλέσει η πρόταση των ΗΠΑ για άρση της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των εμβολίων, ώστε να γενικευθεί η παραγωγή των σκευασμάτων κατά του κορωνοϊού και να εμβολιαστούν το ταχύτερο δυνατό οι κάτοικοι του πλανήτη. Μία ημέρα μετά τη διαφωνία του Βερολίνου, η Μαδρίτη ένωσε τη φωνή της με εκείνες υπέρ της απελευθέρωσης των πνευματικών δικαιωμάτων, γεγονός που αυξάνει και το ενδιαφέρον για τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που άρχισε σήμερα στο Πόρτο.
«Τα πνευματικά δικαιώματα δεν μπορεί να συνιστούν εμπόδιο στον τερματισμό της Covid-19 και στην ίση και παγκόσμια πρόσβαση στα εμβόλια», ανέφερε ανεπίσημη ενημέρωση που διένειμε το βράδυ της Πέμπτης η ισπανική κυβέρνηση.
Πρόσθεσε μάλιστα ότι πρέπει «επειγόντως να βρεθεί κοινό έδαφος για μια προσωρινή αναστολή» της προστασίας των πατεντών των σκευασμάτων κατά του κορωνοϊού.
Η θέση της Ισπανίας ταυτίζεται με την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπως εκφράστηκε από την πρόεδρό της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αλλά είναι αντίθετη με εκείνη που εξέφρασε η Γερμανία, τόσο την Πέμπτη διά της καγκελαρίου Άγκελας Μέρκελ όσο και την Παρασκευή με τον υπουργό Υγείας της χώρας, Γενς Σπαν.
Ο κ. Σπαν, όπως και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, τόνισε ότι καλό θα ήταν οι ΗΠΑ να μην εμποδίζουν τις εξαγωγές εμβολίων.
Έκανε μάλιστα το καυστικό σχόλιο «θα ήμουν ευχαριστημένος αν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδείκνυαν την ίδια προθυμία να εξάγουν εμβόλια με αυτήν που δείχνουμε στη Γερμανία».
Το ζήτημα αναμένεται να κυριαρχήσει κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ που διεξάγεται σήμερα στην Πορτογαλία, χωρίς να αναμένεται η διαμόρφωση κάποιας κοινής στάσης των ηγετών κρατών και κυβερνήσεων μετά το πέρας της.
Την ίδια ώρα η Γενική Διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) Νγκόζι Οκόντζο-Ιγουεάλα είπε ότι η πρόταση Μπάιντεν θα εντείνει τις συζητήσεις στα πλαίσια του οργανισμού.
Μιλώντας την Παρασκευή σε συνέδριο μέσω Ίντερνετ η επικεφαλής του ΠΟΕ είπε ότι υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και κατά της άρσης της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των εμβολίων, αλλά «σίγουρα θα δώσει ώθηση» στις διαπραγματεύσεις.
Υπενθυμίζεται ότι το Βερολίνο τηρεί αρνητική στάση απέναντι στην πρόταση των ΗΠΑ με τον εκπρόσωπο της γερμανικής κυβέρνησης να δηλώνει χθες ότι η άρση της προστασίας των πατεντών θα προκαλούσε «σφοδρές επιπλοκές» στην παραγωγή των εμβολίων.
Αντιθέτως, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που έως πρόσφατα ήταν επιφυλακτικός, δήλωσε χθες ότι «οφείλουμε προφανώς να ενεργήσουμε έτσι ώστε το εμβόλιο αυτό να γίνει ένα παγκόσμιο δημόσιο αγαθό». Θετικός εμφανίστηκε και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν.
Οπως υπενθύμισε χθες η κ. Φον ντερ Λάιεν, οι εξαγωγές εμβολίων από την Ε.Ε. έχουν ξεπεράσει τα 200 εκατ. δόσεις – περίπου όσες έχουν παραδοθεί στα κράτη-μέλη. Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ, με τη χρήση του νόμου περί αμυντικής παραγωγής (Defense Production Act), που θεσπίστηκε εν καιρώ πολέμου, έχουν περιορίσει δραματικά όχι μόνο τις εξαγωγές εμβολίων, αλλά και των αναγκαίων εξαρτημάτων (βελονών, συρίγγων κ.ά.). Τη διαφωνία του μετά την πρόταση Μπάιντεν εξέφρασε επίσης ο επικεφαλής της Pfizer Αλμπερτ Μπουρλά, που υπογράμμισε ότι θα ήταν προτιμότερο να αυξηθεί η παραγωγή εμβολίων στις υπάρχουσες μονάδες. Παρέμβαση Μισέλ Λίγο αργότερα παρενέβη μέσω Twitter και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Ο κ. Μισέλ επανέλαβε την έμμεση κριτική προς τις ΗΠΑ, λέγοντας ότι «όλες οι χώρες πρέπει να επιτρέψουν τις εξαγωγές και να αποφύγουν τη διατάραξη των εφοδιαστικών αλυσίδων». Το θέμα της άρσης προστασίας των πατεντών και της ινδο-νοτιοαφρικανικής πρότασης «θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής στο Πόρτο», ανέφερε ο πρόεδρος του Συμβουλίου, προσθέτοντας ότι η Ε.Ε. «υποστηρίζει τον “τρίτο δρόμο” που προωθεί η γενική διευθύντρια του ΠΟΕ Νγκόζι Οκόνιο-Ιουιάλα για τη διάθεση των εμβολίων στην παγκόσμια κοινότητα».
Ο «τρίτος δρόμος» αφορά την εθελοντική μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας μέσω της COVID-19 Technology Access Pool του ΠΟΥ. Επικριτές της συγκεκριμένης προσέγγισης σημειώνουν ότι μέχρι σήμερα καμία φαρμακευτική εταιρεία δεν έχει χρησιμοποιήσει το εργαλείο αυτό για την παροχή προνομιακής τεχνολογίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Αξιωματούχος της Ε.Ε. θύμιζε χθες ότι η Ε.Ε. (ως μπλοκ αλλά και ως κράτη-μέλη) είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης, με 2,5 δισ. ευρώ, του μηχανισμού Covax. Ο μηχανισμός, ωστόσο, έχει διανείμει έως σήμερα μόλις 49 εκατ. δόσεις εμβολίων σε 120 χώρες
Με πληροφορίες από Bloomberg, Reuters
