H πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2020, εντάσσεται σε μία σφοδρή μάχη καθώς ξεκινά ο αγώνας για την υλοποίηση της «Πράσινης Συμφωνίας». Η προσπάθεια θα αποτελέσει ένα μαραθώνιο τριακονταετίας, από την οποία η Ενωμένη Ευρώπη αναμένεται να αναβαθμίσει σχεδόν κάθε τομέα πολιτικής της, ούτως ώστε να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το έτος 2050.
«Αυτή είναι η στιγμή της Ευρώπης να τοποθετήσει τον άνθρωπο στη σελήνη» δήλωσε η πρόεδρος καθώς παρουσίαζε την ναυαρχίδα της πολιτικής της ατζέντας στο κατάμεστο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συνέχισε λέγοντας πως «Ο στόχος μας ως Ευρώπη είναι να συμφιλιώσουμε την οικονομία με τον πλανήτη, να συμβιβάσουμε τους τρόπους παραγωγής και κατανάλωσης με τον πλανήτη και να βρούμε τη χρυσή τομή μεταξύ αυτού και του λαού μας».
Η πολιτική αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων της συμφωνίας των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή και αναγνωρίζει την αυξανόμενη σημασία της αλλαγής του κλίματος για την ευρωπαϊκή πολιτική, τη βιομηχανία, εμπόριο. Παράλληλα, η ισχύς των «πράσινων» ψηφοφόρων αποδείχθηκε έμπρακτα από την προσέλευση τους, στις ευρωεκλογές του 2019, με την κοινοβουλευτική τους ομάδα στο ΕΚ να αποτελείται πλέον από 74 άτομα.
«Ο κόσμος της Ευρώπης μας ζήτησε να υλοποιήσουμε αυτή την αποφασιστική πολιτική, για την καταπολέμηση κλιματικής αλλαγής και για αυτούς είμαστε εδώ σήμερα, γι 'αυτούς χτίζουμε ένα φιλόδοξο πράσινο μέλλον για την Ευρώπη», πρόσθεσε η πρόεδρος της Επιτροπής φον ντερ Λάιεν.
Η Συμφωνία εν Συντομία
Η «Πράσινη Συμφωνία», όπως αναγράφεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, «είναι μια αναπτυξιακή στρατηγική, που στοχεύει στη μετατροπή της ΕΕ σε μια δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία, με μια σύγχρονη, αποδοτική και ανταγωνιστική οικονομία, στην οποία οι θα υπάρχουν μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το έτος 2050, και όπου η οικονομική ανάπτυξη θα αποσυνδεθεί από την παράλληλη χρήση πόρων».
Παράλληλα στο παράρτημα της ανακοίνωσης περιγράφονται τα χρονοδιαγράμματα για όλα τα στάδια της πολιτικής, όπως αυτά θα ληφθούν και όπως αυτά διαχωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων των οποίων οι εργασίες έρχονται να αρχίσουν από τον Ιανουάριο του 2020. Παραδείγματα των πιο πάνω είναι το «Just Transition Mechanism» και το «Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Πλάνο Αειφόρου Ανάπτυξης».
Το «Just Transition Mechanism» έχει ως στόχο να συμβάλει στη χρηματοδότηση της πράσινης αλλαγής σε θέματα ενέργειας στις περιοχές που εξαρτώνται από τον άνθρακα. Αποτελεί ένα από τα κύρια σημεία του «Green Deal» και είναι ζωτικής σημασίας, ούτως ώστε να κερδηθεί η στήριξη των κρατών-μελών και να επιτευχθεί ο στόχος του 2050.
Η εμβληματική πρωτοβουλία είναι ένας νόμος που αφορά τη κλιματική αλλαγή, ο οποίος θα υποβληθεί από την Επιτροπή μέχρι τον Μάρτιο του 2020. Στόχος είναι να δεσμεύσει το μπλοκ στη μείωση των ρύπων του στο μηδέν μέχρι το 2050. Ακόμη προβλέπει στην ένταξη πλάνου, για την αύξηση του στόχου μείωσης των ρύπων του σε τουλάχιστον 50%, έως το 2030 και την τελική μείωση στον τελικό στόχο των εκπομπών ποσοστού τάξης του 40%, οποίος είναι και ο τωρινός στόχος της ΕΕ. Ο ακριβής στόχος για το 2030, θα εισαχθεί μετά από μια αξιολόγηση που αναμένεται να ολοκληρωθεί και να παρουσιαστεί μέχρι το καλοκαίρι του 2020.
Οι ηγέτες της ΕΕ που θα συναντηθούν αργότερα αυτή την εβδομάδα, στοχεύουν να υιοθετήσουν αυτόν τον στόχο, αλλά Τσεχία, Ουγγαρία και Πολωνία αδιαφορούν να συμμετέχουν στο εν λόγω εγχείρημα αν δεν λάβουν οικονομική βοήθεια από τις Βρυξέλλες.
Σε δηλώσεις του σε διάφορα μέσα ενημέρωσης, ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και Υπεύθυνος της «Πράσινης Διαπραγμάτευσης», Φρανς Τίμμερμανς, ανέφερε πως είναι αισιόδοξος ότι το Συμβούλιο θα μπορούσε να καταλήξει σε συμφωνία.
Τέλος, σύμφωνα πάντα με το χρονοδιάγραμμα της Επιτροπής, σχεδιάζεται η παρουσίαση σχεδίου κυκλικής οικονομίας για την Ευρωπαϊκή αγορά, και την νέα στρατηγική για τη βιομηχανία της Ένωσης, τον Μάρτιο του 2020.
Η Κύπρος της «Πράσινης Συμφωνίας»
Ως Κράτος-Μέλος, η Κυπριακή Δημοκρατία αναμένεται να λάβει μέρος στο πρόγραμμα για την υλοποίηση της «Πράσινης Συμφωνίας», της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η σταδιακή εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των ηλεκτρικών αυτοκινήτων αποτελεί μόνο την αρχή, σε ένα πράσινο μέλλον, που η Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί με τη χώρα μας, επιχειρεί να εντάξει στη ζωή μας μέχρι το 2050.
Το σύνολο βοήθειας που η τριακονταετής πολιτική περιλαμβάνει για την Κύπρο, φτάνει τα 518 εκατομμύρια Ευρώ, ποσό στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα προνομιακά δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Ακόμη σύμφωνα με το έγγραφο που παρουσίασε η Πρόεδρος της Κομισιόν, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης της Ένωσης θα μεταφέρει περί στα 36 εκατομμύρια Ευρώ στη Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ αυτά συμπληρώνονται από άλλα 163 εκατομμύρια μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.
Οι δυσκολίες της υλοποίησης
Ωστόσο, η στρατηγική που περιλαμβάνει 50 συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής τα οποία θα πρέπει να υιοθετηθούν, δεν θα είναι εύκολο να υλοποιηθεί και να περάσει από όλα τα Ευρωπαϊκά Όργανα και τα διάφορα Κράτη-Μέλη που την αποτελούν. Πολλοί αναλυτές και Ευρωπαίοι πολιτικοί εξέφρασαν τις ανησυχίες τους πως το αισιόδοξο σχέδιο μπορεί να επιδεινώσει τις εντάσεις ανάμεσα στο «πράσινα-σκεπτόμενο» δυτικό μέρος της Ένωσης και την ανατολή, η οποία βασίζεται κυρίως στον άνθρακα για τη βιομηχανία της και την παραγωγή ενέργειας.
Το κοινωνικό όφελος όμως το οποίο θα πηγάζει από αυτή την «Πράσινη Ευρώπη» που προωθεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αδυνατεί να πείσει και να κατευνάσει τις μεγάλες ομάδες Ευρωπαίων οι οποίοι συχνά νιώθουν παραγκωνισμένοι από το Κέντρο αποφάσεων των Βρυξελλών και θεωρούν τις χώρες προέλευσης τους ως τα κράτη-μέλη δευτερεύων σημασίας, διευρύνοντας με αυτό τον τρόπο τον διάλογο περί «δημοκρατικού ελλείμματος» στην Ένωση.
Ακόμη, επικρητές σε Ευρώπη και στο εξωτερικό, τονίζουν πως ο διαχωρισμός που συχνά γίνεται μεταξύ του πλούσιου «Βορρά» και του «φτωχού Νότου» της ΕΕ, αναμένεται να συνεχίσει, με χώρες οι οποίες επλήγησαν από την οικονομική κρίση του 2009, να ενδέχεται να μην μπορέσουν να εφαρμόσουν μέτρα τα οποία μπορεί να αποδειχθούν οικονομικά δυσβάσταχτα στο μέλλον.
Ιδιαίτερο ρόλο στην τροπολογία και υιοθέτηση των μέτρων αναμένεται να έχουν οι ΜΚΟ, που για χρόνια οι Βρυξέλλες συνεργάζονται και εμπορικοί εταίροι της ενωμένης Ευρώπης, όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η ΕΕ δεσμεύεται να σέβεται τη Συμφωνία των Παρισίων και αυτή να αποτελεί το «ουσιαστικό στοιχείο για όλες τις μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες» της Ένωσης στο μέλλον.
Το κείμενο αυτό που από πολλούς χαρακτηρίζεται αμφιλεγόμενο, είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει εντάσεις με τις ΗΠΑ στην περίπτωση έναρξης νέων εμπορικών συνομιλιών, μετά την απόφαση του προέδρου Τραμπ να αποσυρθεί από το παγκόσμιο Σύμφωνο.
Αναγνωρίζεται επίσης ότι η «στροφή» θα δημιουργήσει νικητές και ηττημένους στους κύκλους της πολιτικής σκηνής της ευρωπαϊκής οικογένειας, τόσο σε Βρυξέλλες, όσο και στις πρωτεύουσες των κρατών-μελών της, αφού ουκ ολίγοι είναι αυτοί που τάσσονται κατά μιας «πράσινης στροφής» στην ευρωπαϊκή ήπειρο, κυρίως για οικονομικούς λόγους και όπως είναι επόμενο, πολιτικούς σκοπούς.
Πηγές από: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ΚΥ.Π.Ε, ΑΠΕ-ΜΠΕ, The Guardian, New York Times, Reuters, Politico
