Την προηγούμενη Τρίτη, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έδωσε στην δημοσιότητα ένα νέο σχέδιο λύσης για το Παλαιστινιακό Πρόβλημα. Πριν την δημοσιοποίηση του σχεδίου, ο Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε με τους αρχηγούς των δυο μεγαλύτερων κομμάτων του Ισραήλ. Από το event της παρουσίασης του «σχεδίου του αιώνα» απουσίασε η παλαιστινιακή πλευρά, η οποία απέρριψε το σχέδιο αμέσως μετά το άκουσμα της δημοσιοποίησής του.Σε γενικές γραμμές, το αμερικανικό σχέδιο ικανοποιεί τις θέσεις του Ισραήλ σε πολλά πεδία και παρέχει οικονομικά κίνητρα στους Παλαιστινίους για να αποδεχθούν μια ώρα αρχύτερα τετελεσμένα γεγονότα στην γενέτειρα γη τους.
Η πλειοψηφία των αναλυτών διεθνώς επισημαίνει ότι η δημοσιοποίηση του αμερικανικού σχεδίου σχετίζεται περισσότερο με την προεκλογική εκστρατεία Τραμπ και με τις επικείμενες ισραηλινές προεδρικές εκλογές καθώς σπεύδει να ενισχύσει τον Νετανιάχου και ο ίδιος να εξασφαλίσει πολύτιμες ψήφους στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές από το φιλοϊσραηλινό λόμπι και τους ευαγγελιστές. Συναφώς οι αντιδράσεις στο αμερικανικό σχέδιο, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην κρίσητης Λιβύης, ξεκαθάρισαν και τους συσχετισμούς δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το μέτωπο ΗΠΑ-Ισραήλ
Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Αίγυπτος υπήρξαν οι πρώτες χώρες της Μέσης Ανατολής που χαιρέτισαν την πρόταση των ΗΠΑ για το Παλαιστινιακό. Και οι τρεις κυβερνήσεις θεωρούν ότι οι εμπλεκόμενες πλευρές μπορούν να διαπραγματευτούν με βάση τα νέα δεδομένα που φέρνει στο προσκήνιο το Σχέδιο, το οικονομικό σκέλος του οποίου επιμελήθηκε ο γαμπρός και σύμβουλος του Αμερικανού Προέδρου, ΤζάραντΚουσνέρ, και στο οποίο αναμένεται να συμβάλουν μακροπρόθεσμα διάφορα αραβικά κράτη.Για ποιο λόγο οι αραβικές μοναρχίες και το Κάιρο «ποντάρουν» στο σχέδιο Τραμπ;
Οι ειδικοί θεωρούν ότι ο ιρανικός παράγοντας, οι απειλές και οι τελευταίες κινήσεις της Τεχεράνης δεν αφήνουν άλλη επιλογή για χώρες όπως η Σ. Αραβία, το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Εμιράτα παρά να ενώσουν δυνάμεις με ΗΠΑ καιΙσραήλ ώστε να αντιμετωπίσουν τις κοινές προκλήσεις. Όλες οι προαναφερόμενες χώρες το τελευταίο διάστημα έχουν εντατικο ποιήσει το διάλογό τους με το Τελ Αβίβ. Εκτός από την «ιρανική απειλή», υπάρχουν κοινά συμφέροντα που έλκουν τις αραβικές μοναρχίες και την Αίγυπτο στο στρατόπεδο ΗΠΑ-Ισραήλ. Οικονομία και ενέργεια είναι δυο πεδίαπου οι συγκεκριμένες χώρες προχωρούν με εντατικούς ρυθμούς σε νέες συνεργασίες. Την ίδια στιγμή, το μπλοκ που ηγείται η Ουάσιγκτον δεν βλέπει με καλό μάτι την προσπάθεια αναζήτησης ανεξάρτητης γραμμής ή ουδέτερης στάσης από άλλες χώρες της περιοχής.
Οι «ενδιάμεσοι»
Σε αντίθεση με πολλές χώρες του Αραβικού Κόλπου και την Αίγυπτο, την προηγούμενη εβδομάδα τρεις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου εξέφρασαν σοβαρό προβληματισμό για το νέο σχέδιο των ΗΠΑ για το Παλαιστινιακό. Το Κατάρ, παρά το γεγονός ότι δεν απέρριψε απευθείας τοΣχέδιο, σε σχετική τοποθέτησή του ξεκαθάρισε ότι οποιαδήποτε αναζήτηση λύσης στο Παλαιστινιακό θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τους προβληματισμούς των Παλαιστινίων. Πρόκειται για κλασικό διπλωματικό ελιγμό του Κατάρ, τον οποίο συναντάμε και σε άλλα ζητήματα, όπως λ.χ. σε θέματα που αφορούν το Ιράν ή τα ενεργειακά αποθέματα της Α. Μεσογείου, καθώς δεν κλείνει την πόρτα στο διάλογο με καμία χώρα της περιοχής ενώ διεκδικεί εξισορροπητικό ρόλο σε σειρά ζητημάτων.Με προσεκτικές τοποθετήσεις προσέγγισε το Σχέδιο, υπογραμμίζοντας τη σημασία των διεκδικήσεων των Παλαιστινίων.
Η αναζήτηση «ενδιάμεσης οδού» εκ μέρους του Αμμάν σχετίζεται με την επιδείνωση των σχέσεων του το τελευταίο διάστημα με το Ισραήλ και την αποφυγή της ρήξης με δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Σ. Αραβία, εξαιτίας του κλίματος πολιτικής και κοινωνικοοικονομικής αστάθειας στη χώρα. Ενώ Κατάρ και Ιορδανία επιστράτευσαν διπλωματικούς ελιγμούς έναντι του «Σχεδίουτου αιώνα», το ίδιο δεν συνέβη στην περίπτωση της Άγκυρας, η οποία το απέρριψε. Στην Τουρκία, οι σοβαροί αναλυτές θεωρούν ότι το άμεσο βέτο της Άγκυρας έχει πλέον αλλάξει στρατόπεδο στο Παλαιστινιακό και ότι είναι έτοιμη για τελική ρήξη με ΗΠΑ και Ισραήλ. Όπως σε πολλά άλλα ζητήματα, έτσι και στο Παλαιστινιακό, η τουρκική διπλωματία επιχειρεί να αναδείξει τον ηγετικό ρόλο της χώρας στην περιοχή μέσα από την αναζήτηση μιας «ανεξάρτητης» γραμμής.
Παρόμοια στάση τηρεί και η νέα διακυβέρνηση της Αλγερίας, η οποία επέλεξε στάση προβληματισμού και καχυποψίας απέναντι στις νέες κινήσεις της αμερικανικής διπλωματίας, ενώ από την άλλη έκανε πιο αισθητή την παρουσία της στην κρίση της Λιβύης. Μέσα από εντατικές διαβουλεύσεις τόσο με την Τουρκία όσο και με το στρατόπεδο που υποστηρίζει τις δυνάμεις της ανατολικής Λιβύης, το Αλγέρι ξεκαθάρισε ότι η ασφάλεια της Τρίπολης, η παραμονή στην εξουσία της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Λιβύης αποτελεί κόκκινη γραμμή για την ίδια, ενώ προειδοποιεί ότι η εμπλοκή ξένων δυνάμεων στη λιβυκή κρίση έρχεται να επιδεινώσει την συνολική κατάσταση.
Οι αντίπαλοι
Στο Παλαιστινιακό και σε σειρά άλλων ζητημάτων που απασχολούν την Α. Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή, οι αντίπαλες δυνάμεις των ΗΠΑ και των συμμαχικών δυνάμεων, είναι πλέον γνωστές σε όλους. Το αντίπαλο στρατόπεδο έκανε αισθητή την παρουσία του στο διπλωματικό πεδίο της περιοχής, την προηγούμενη εβδομάδα με αφορμή την δημοσιοποίηση του αμερικανικού σχεδίου. Στη Μόσχα, πριν ακόμη την ανακοίνωση του αμερικανικού σχεδίου, ο ρωσικός τύπος διακήρυξε ότι ο νέος τυχοδιωκτισμός της Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να επιλύσει το Παλαιστινιακό.
Απεναντίας, μονομερή βήματα και πρωτοβουλίες έρχονται να περιπλέξουν τις εξελίξεις. Η Τεχεράνη δε και οι σύμμαχοίτης απέρριψαν το αμερικανικό σχέδιο, εκδίδοντας και επιθετικού τύπου ανακοινωθέντα για την υπεράσπιση των συμφερόντων των Παλαιστινίων. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι για τη Μόσχα δεν είναι όλα άσπρο-μαύρο καθώς τη στιγμή που ανακοινωνόταν το αμερικανικό σχέδιο για το Παλαιστινιακό, το Κρεμλίνο από την μια προετοιμαζόταν για νέο γύρο συνομιλιών με το Ισραήλ και από την άλλη μελετούσε διάφορα σενάρια σχετικά με την συνεργασία με την Άγκυρα στις κρίσεις της Συρίας και της Λιβύης.
Του
