Τα διαχρονικά προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ), στοιχειώνουν για πολλοστή φορά την κυπριακή κοινωνία. Έναν χρόνο μετά τον άδικο χαμό του 14χρονου Στυλιανού, οι Υπηρεσίες βρίσκονται ξανά στο προσκήνιο σε σχέση με την υπόθεση ενός 19μηνου βρέφους, το οποίο φαίνεται ότι υπέφερε στα χέρια των γονέων του. Μάλιστα, οι Υπηρεσίες, όπως πληροφορείται η «Κ», είχαν εδώ και καιρό ενώπιόν τους αναφορές από την Αστυνομία για την περίπτωση της συγκεκριμένης οικογένειας, αλλά, όπως φαίνεται, δεν είχαν δράσει από την αρχή. Θέμα τίθεται και όσον αφορά στον τρόπο χειρισμού υποθέσεων παρόμοιας φύσεως, καθώς βρισκόμαστε κάθε τόσο ενώπιον σοβαρών υποθέσεων.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν και τίθενται για άλλη μια φορά, αλλά χωρίς να λαμβάνουν μέχρι στιγμής απαντήσεις, είναι πολλά. Αυτό που εκφράζεται έντονα από τους πολίτες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αφορά στο πόσες καταγγελίες πρέπει να δεχθούν οι ΥΚΕ για να δράσουν, προτού συμβεί ακόμα μια τραγωδία. Το ερώτημα είναι εύλογο, καθώς, όπως πληροφορείται η «Κ», την 1 Ιουνίου 2020 η Αστυνομία δέχθηκε καταγγελία ότι ο 26χρονος πατέρας του παιδιού κτύπησε την συμβία του και μητέρα του βρέφους. Την επόμενη μέρα η Αστυνομία έλαβε ένα μήνυμα από τον Σύνδεσμο για την Πρόληψη της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ) ότι μια γειτόνισσα του ζεύγους κατήγγειλε ότι η 24χρονη κακοποιείτο από τον 26χρονο. Την ίδια ημέρα, μετά την λήψη του μηνύματος, μέλη του ΤΑΕ Λεμεσού έφτασαν στο σπίτι του νεαρού ζεύγους για διερεύνηση της υπόθεσης, ωστόσο η κοπέλα δεν ήταν πρόθυμη να προβεί σε οποιαδήποτε καταγγελία. Τρεις μέρες αργότερα, στις 5 Ιουνίου 2020, ακολούθησε μια άλλη υπόθεση, ενώ στις 3 Ιουλίου 2020 στην Αστυνομία καταγγέλθηκε η άσκηση βίας από τον 26χρονο κατά της 24χρονης, ενώ θύμα του, αυτή την φορά ήταν και άλλο συγγενικό πρόσωπο.
Αν και η Αστυνομία, σε ό,τι αφορά υποθέσεις βίας στην οικογένεια και κακοποίησης παιδιών, αποτείνεται πάντοτε στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας για τον περαιτέρω χειρισμό της υπόθεσης, δεν είχε ποτέ προηγουμένως ενώπιόν της καταγγελία σε σχέση με την κακοποίηση του παιδιού. Το θέμα αυτό ήρθε στην επιφάνεια όταν η μητέρα με το παιδί της στις 3 Ιουλίου μετέβη στην Αστυνομία για να καταγγείλει, πια, την άσκηση βίας εις βάρος της από τον 26χρονο συμβίο της. Τα μέλη της Αστυνομίας διαπίστωσαν ότι το παιδί έφερε σημάδια κακοποίησης και τότε άρχισε η διερεύνηση, με την εξέταση του βρέφους από Ιατροδικαστές, ενώ κλήθηκε ξανά λειτουργός των ΥΚΕ. Παρ’ όλ’ αυτά, ενημέρωση των Υπηρεσιών εκ μέρους της Αστυνομίας έγινε και σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις, οι οποίες αφορούσαν βία στην οικογένεια, όπως ανέφεραν στην «Κ» πηγές με γνώση του θέματος. Το γεγονός αυτό προκαλεί εύλογα ερωτήματα ως προς τον τρόπο διαχείρισης παρόμοιων περιστατικών από τις ΥΚΕ, διαχρονικά.
Χρονίζοντα προβλήματα
Η αναδιάρθρωση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας θα έπρεπε να αποτελούσε προτεραιότητα για το κράτος και για το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ωστόσο φαίνεται πως έχει μείνει στον πάγο. Τον Δεκέμβριο του 2019 η Υπουργός, Ζέτα Αιμιλιανίδου, ανέφερε στην Επιτροπή Εργασίας της Βουλής ότι το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση η οποία και έχει ολοκληρωθεί και με σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου έχει αρχίσει η εφαρμογή του σύμφωνα με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. «Όλο το σχέδιο αναδιάρθρωσης των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, έχει εγκριθεί από ευρωπαϊκά κονδύλια, με συνολικό κονδύλι 7,3 εκατ., έτσι ώστε να υλοποιηθεί η αναδιάρθρωση», πρόσθεσε.
Ωστόσο επτά μήνες μετά, οι τελευταίες εξελίξεις δεν δίνουν την εντύπωση ότι οι διαδικασίες προς την κατεύθυνση αυτή προχωρούν. Οι ΥΚΕ, αναφέρουν στην «Κ» καλά πληροφορημένες πηγές, εξακολουθούν να μην έχουν σχέδιο αξιολόγησης και δομημένης επαγγελματικής εκτίμησης, κάτι που θα οδηγήσει εκ νέου σε ανεπιθύμητα περιστατικά. Μάλιστα, κάποια εργαλεία τα οποία θα βοηθούσαν στην καλύτερη και πιο σωστή αντιμετώπιση περιστατικών, όπως το «Εργαλείο Αξιολόγησης και Υλοποίησης Κοινωνικής Παρέμβασης» και το «Εργαλείο Αξιολόγησης και Υλοποίησης Προληπτικής Παρέμβασης για Οικογένειες με Παιδιά», τα οποία εισήχθησαν το 2017, χρησιμοποιήθηκαν πιλοτικά για ένα διάστημα, αλλά εγκαταλείφθηκαν νωρίς. Επίσης, για το εργαλείο «Αξιολόγηση επικινδυνότητας για βίαιη συμπεριφορά βάσει εργαλείων SAPROF και HCR-20» είχε γίνει εκπαίδευση προσωπικού.
Όσον αφορά τους γονείς, είχε εισαχθεί το «Εργαλείο Αξιολόγησης Γονικού Ρόλου και Ετοιμασίας Εκθέσεων Γονικής Μέριμνας» το οποίο θέτει το συμφέρον του παιδιού σε προτεραιότητα. Περιλαμβάνει επίσης έναν οδηγό συνέντευξης γονέων. Ωστόσο, φαίνεται ότι κανένα από τα πιο πάνω εργαλεία δεν βρίσκεται σε εφαρμογή.
Διατάχθηκε έρευνα
Η Υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, διέταξε έρευνα σε σχέση με την υπόθεση του 19μηνου βρέφους. Ωστόσο, η κοινή αντίληψη είναι ότι δεν υπάρχει χρόνος για αντιμετώπιση της κάθε μιας υπόθεσης – κι είναι χιλιάδες κάθε χρόνο – ξεχωριστά και αποσπασματικά. Εν αναμονή των ευρημάτων της διερεύνησης, εκ μέρους των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και του Υπουργείου Εργασίας δεν γίνονται δηλώσεις, με το σκηνικό να αναμένεται ότι θα ξεκαθαρίσει σύντομα.
