ΚΥΠΕ
Σε εισηγήσεις για μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να διασφαλιστεί η προσβασιμότητα και η ασφάλεια των μαθητών και μαθητριών που είναι άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ) προβαίνει η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού - Λοττίδη, διαπιστώνοντας ότι εξακολουθούν να υφίστανται εμπόδια προσβασιμότητας που πλήττουν με μεγαλύτερη δριμύτητα τα παιδιά με αναπηρίες.
Τις εισηγήσεις αυτές περιλαμβάνει η κ. Στυλιανού-Λοττίδη σε έκθεσή της που ετοιμάστηκε έπειτα από παράπονο πατέρα στο Γραφείο της σε σχέση με προβλήματα προσβασιμότητας και ασφάλειας του παιδιού του που προέκυψαν σε δύο σχολικές εκδρομές, κατά την ίδια σχολική χρονιά.
Συγκεκριμένα ως Ανεξάρτητος Μηχανισμός για την προώθηση, προστασία και παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αφού διαπιστώνει πως εξακολουθούν να υφίστανται εμπόδια προσβασιμότητας που πλήττουν με μεγαλύτερη δριμύτητα τα παιδιά με αναπηρίες, η Επίτροπος αναφέρει πως θα πρέπει το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ) να συνεργαστεί άμεσα, τόσο με το Υπουργείο Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων (ΥΜΕΕ) , όσο και με το Υφυπουργείο Τουρισμού, ώστε να καταρτιστούν κατάλογοι, στους οποίους θα περιληφθούν τα εγκεκριμένα, μετά από ελέγχους, λεωφορεία για μεταφορά ατόμων με αναπηρίες καθώς επίσης και οι χώροι εστίασης οι οποίοι πιστοποιημένα, μετά από σχετικούς ελέγχους, μπορούν να εξυπηρετήσουν άτομα με αναπηρίες.
Ακομη, αναφέρει πως οι εν λόγω κατάλογοι θα πρέπει να γνωστοποιηθούν σε όλες τις σχολικές μονάδες, για αξιοποίησή τους κατά τις σχολικές εκδρομές και πως επιπρόσθετα, το ΥΜΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι εταιρίες ενοικίασης λεωφορείων περιλαμβάνουν στο δυναμικό τους λεωφορεία που μπορούν να εξυπηρετούν περισσότερα από ένα άτομα με αναπηρία.
Όπως σημειώνεται στην έκθεση, με βάση το παράπονο που υποβλήθηκε στην πρώτη εκδρομή του σχολείου, το τροχοκάθισμα του παιδιού δέθηκε μόνο με μία ζώνη σε θέση που δεν προνοείται, δίπλα σε άλλο τροχοκάθισμα. Μετά από απότομο φρενάρισμα, το τροχοκάθισμα γύρισε με φόρα προς τα δεξιά καθίσματα, αφού δεν υπήρχε οποιοδήποτε προστατευτικό μπροστά του. Επιπλέον, δεν είχε ληφθεί οποιαδήποτε πρόνοια για προστασία του αυχένα του παιδιού.
Εξάλλου, πριν τη διεξαγωγή της δεύτερης εκδρομής, που ήταν προγραμματισμένη για τις 10 Μαΐου 2023, ο παραπονούμενος επικοινώνησε με το σχολείο, ζητώντας όπως γίνουν διευθετήσεις, ώστε το λεωφορείο να είναι κατάλληλο για τη μεταφορά ατόμων σε τροχοκαθίσματα σύμφωνα με τις πρόνοιες του Κανονισμού ΕΕ.181/2011.
Ωστόσο, κατά την ημέρα της εκδρομής, ο παραπονούμενος διαπίστωσε ότι και πάλι στο λεωφορείο υπήρχε θέση μόνο για ένα τροχοκάθισμα, ενώ τα παιδιά της Β΄3 σε τροχοκάθισμα είναι δύο. Εντούτοις, ο οδηγός του λεωφορείου επέμενε πως το λεωφορείο πληρούσε τις προδιαγραφές για τη μεταφορά δύο τροχοκαθισμάτων. Τελικά, ο παραπονούμενος μετέφερε ο ίδιος με το αυτοκίνητό του το παιδί του στον χώρο της εκδρομής, όπως αναφέρεται.
Σημειώνεται εξάλλου πως στο εστιατόριο, όπου επρόκειτο να φιλοξενηθούν οι μαθητές και μαθήτριες που συμμετείχαν στη σχολική εκδρομή, ο παραπονούμενος διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε τουαλέτα για άτομα με αναπηρίες.
Στην έκθεση παρατίθενται τα όσα αναφέρει σε απάντησή του προς το Γραφείο της Επιτρόπου ο Γενικός Διευθυντής ΥΠΑΝ, ο οποίος διαβίβασε ενημερωτική επιστολή από το σχολείο του μαθητή, η οποία λήφθηκε από το Γραφείο Ειδικής Αγωγής Μέσης Εκπαίδευσης του ΥΠΑΝ, στα πλαίσια διερεύνησης του παραπόνου.
Όπως σημειώνεται, ο Γενικός Διευθυντής ΥΠΑΝ ανέφερε στην επιστολή του προς το Γραφείο πως από τα γεγονότα διαφαίνεται ότι το σχολείο προέβη στις δέουσες ενέργειες για εξασφάλιση κατάλληλου μεταφορικού μέσου για άτομα σε τροχοκάθισμα και χώρου εστίασης με κατάλληλες υποδομές για ΑμεΑ. Εντούτοις, όπως σημείωσε, υπήρξαν προβλήματα τα οποία χρήζουν χειρισμού από το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων (ΥΜΕΕ), καθώς και το Υφυπουργείο Τουρισμού.
«Ως εκ τούτου και λόγω του ότι το αρμόδιο τμήμα δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα του σχολείου για επιτόπιο έλεγχο του λεωφορείου, το ΥΠΑΝ θα ζητήσει γραπτή ενημέρωση από το Υπουργείο Μεταφορών, σχετικά με τα λεωφορεία που είναι πιστοποιημένα για καταλληλότητα μεταφοράς ατόμων σε τροχοκάθισμα. Επιπρόσθετα, θα επικοινωνήσει γραπτώς και με το Υφυπουργείο Τουρισμού, ώστε να ενημερώσει για τις παραπλανητικές διαφημίσεις του χώρου εστίασης που επιλέχθηκε από το σχολείο για την εκδρομή του», προστίθεται.
Η Επίτροπος επισημαίνει πως «από τα όσα έχουν τεθεί υπόψη μου, αλλά και από όσα έχουν διαμειφθεί πρόσφατα ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για το συγκεκριμένο θέμα, προκύπτει ότι παρόλες τις καλές προθέσεις που έχουν οι διευθύνσεις και οι εκπαιδευτικοί σχολείων όπου φοιτούν παιδιά με αναπηρίες, να διασφαλίσουν στα παιδιά αυτά κατά τις σχολικές εκδρομές, τόσο ασφάλεια στη διακίνηση και μεταφορά, όσο και προσβασιμότητα στους χώρους ψυχαγωγίας, χωρίς διακρίσεις, αυτό καθίσταται πολλές φορές πρακτικά αδύνατο, εξαιτίας των ευρύτερων εμποδίων που συνεχίζουν να παρεμβάλλονται στην καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρίες».
Συγκεκριμένα, σημειώνει, «διαπιστώνουμε την χρήση λεωφορείων τα οποία μπορούν να μεταφέρουν μόνο, από ένα έως κανένα άτομο σε τροχοκάθισμα και εστιατόρια, που παρόλο που διαφημίζουν ότι μπορούν να εξυπηρετήσουν άτομα με αναπηρίες, εντούτοις δεν διαθέτουν τουαλέτες για άτομα με αναπηρίες».
Όπως αναφέρει, «τα εν λόγω εμπόδια θα έπρεπε, σύμφωνα και με τις υποχρεώσεις που ανέλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία υπογράφοντας και κυρώνοντας τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, να είχαν ήδη αρθεί σε κάθε τομέα της ζωής και της κοινωνικής δραστηριοποίησης, ώστε οποιοδήποτε άτομο με αναπηρία, να μπορεί να απολαμβάνει πλήρως τα δικαιώματά του, υπό συνθήκες ανεξαρτησίας και σεβασμού, και να μπορεί να έχει, ανάμεσα σε άλλα, προσβασιμότητα σε όλα τα μέσα και τους χώρους κοινωνικής συνύπαρξης».
«Ωστόσο, εμπόδια προσβασιμότητας εξακολουθούν να υφίστανται όπως αναδεικνύεται μέσα από το υπό εξέταση παράπονο και πλήττουν με μεγαλύτερη δριμύτητα τα παιδιά με αναπηρίες, αφού τους στερούν τη δυνατότητα να χαρούν με τον ίδιο τρόπο, όπως οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριές τους, σημαντικές στιγμές της σχολικής τους ζωής», επισημαίνει.
Σημείωνεται πως η εν λόγω έκθεση υποβάλλεται στη Γενική Διευθύντρια ΥΠΑΝ και τους Γενικούς Διευθυντές ΥΜΕΕ και Υφυπουργείου Τουρισμού για τις ενέργειές τους και κοινοποιείται στην Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων, καθώς και στον ΟΠΑΚ.
