«Καθημερινά στα ιατρεία μας οι ασθενείς μας εκφράζουν τη δυσπιστία τους στον προτεινόμενο σχεδιασμό», αναφέρει στη συνέντευξή της στην «Κ» η γραμματέας του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου δρ Αναστασία Συμεού. Σημειώνει δε ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια παρουσιάζουν και θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν αισθητή επιδείνωση, παρά την έναρξη της αυτονόμησης, εξηγώντας ότι αυτό συμβαίνει διότι στόχος είναι κυρίως η διοικητική αυτονόμηση και όχι η οικονομική.
–Την 1η Ιουνίου θα τεθεί σε εφαρμογή το Γενικό Σύστημα Υγείας. Θεωρείτε πως θα βελτιωθεί το πλαίσιο προσβασιμότητας των ασθενών στην υγεία σε σχέση με σήμερα;
–Η προσβασιμότητα του Κύπριου ασθενή θα βελτιωθεί σημαντικά, αν με το ΓεΣΥ συμβληθεί ικανός αριθμός ιδιωτών. Αν τελικά το ΓεΣΥ απαρτίζεται κατά το μεγαλύτερο αριθμό των γιατρών του από γιατρούς του Δημοσίου και δεν συμβληθούν τα μεγάλα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, τότε η πρόσβαση θα χειροτερέψει, επειδή θα γίνουμε όλοι δικαιούχοι των δημοσίων νοσηλευτηρίων. Θα επαληθευθεί πλήρως δηλαδή η πρόβλεψη του Διεθνούς Νομισματικού ταμείου, το οποίο πολύ πριν από την ψήφιση του Νόμου για το ΓεΣΥ σε σχόλιά του για τους σχεδιασμούς της κυπριακής κυβέρνησης είχε γράψει πως θα ωφεληθούν τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα, τα οποία τώρα δεν έχουν πρόσβαση στα δημόσια νοσηλευτήρια και πως τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα θα πληρώνουν για υπηρεσίες που μέχρι τώρα λάμβαναν εντελώς δωρεάν. Η έκθεση αυτή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η οποία λέει και άλλα πράγματα, δεν έφτασε ποτέ στη δημοσιότητα, γιατί θα χαλούσε την εικόνα του τέλειου σχεδιασμού την οποία μέχρι τώρα πλασάρουν διάφοροι στον κυπριακό λαό. Η διαφορετική άποψη για το συγκεκριμένο σχέδιο έχει δαιμονοποιηθεί χωρίς ποτέ να εξεταστεί. Άραγε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει και αυτό συμφέροντα για να μην εφαρμοστεί το ΓεΣΥ όπως κατηγορούνται οι γιατροί;
–Τον περασμένο Οκτώβριο θέσατε πέντε αιτήματα - προϋποθέσεις προς τον ΟΑΥ για να κάνετε αποδεκτό το προτεινόμενο Σύστημα Υγείας. Ποια από αυτά έχουν ικανοποιηθεί;
–Η μόνη βελτίωση που έγινε μετά τη Γενική Συνέλευση του Οκτωβρίου είναι στις αμοιβές των προσωπικών γιατρών (ΠΙ) και στην εγγύηση της μονάδας για τους ειδικούς γιατρούς. Η αύξηση αυτή, καθώς και η εγγύηση της μονάδας, όμως, είναι πάντοτε υπό την αίρεση του νόμου, ο οποίος λέει καθαρά ότι τα έσοδα του ταμείου του ΓεΣΥ πρέπει να είναι πάντοτε τουλάχιστον ίσα με τα έξοδα. Όταν ακόμα δεν γνωρίζουν τα έσοδά τους, αφού ουδείς γνωρίζει την εισπραξιμότητα του εν λόγω ταμείου και σίγουρα δεν γνωρίζουν τα έξοδά τους με ποιο τρόπο εγγυώνται την κατά κεφαλήν αμοιβή και την τιμή μονάδας για τους ειδικούς; Θα επικαλεστώ και πάλι το ΔΝΤ, το οποίο, τόσο στην παλαιότερη όσο και στην πρόσφατη έκθεσή του, προειδοποίησε για τον κίνδυνο της κατακόρυφης αύξησης των εξόδων λόγω της αυξημένης χρησιμοποίησης των υπηρεσιών Υγείας από τον κυπριακό πληθυσμό μετά την εφαρμογή του συστήματος, καθώς και τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο προερχόμενο από τη γήρανση του πληθυσμού. Οι διορθώσεις, λοιπόν, που έγιναν θα ήταν ικανοποιητικές, αν οι υπολογισμοί του Οργανισμού για τα έσοδα και τα έξοδα είναι σωστοί. Ο ΠΙΣ με τη μελέτη του, αλλά και άλλοι, όπως το ΔΝΤ, αμφισβητούν αυτούς τους υπολογισμούς. Τα πιο πάνω λοιπόν (αύξηση κατά κεφαλήν και εγγύηση τιμής μονάδας) αποτελούν κενού περιεχομένου υποσχέσεις, οι οποίες δεν κατοχυρώνονται με οποιοδήποτε νομικό τρόπο.
–Υπολογίζεται ότι μέχρι στιγμής έχουν εγγραφεί πέραν των 350 προσωπικών και πέραν των 100 ειδικών ιατρών, ενώ εκκρεμεί και η εγγραφή των γιατρών του Δημοσίου. Είναι ικανοποιητικός αυτός ο αριθμός για την ομαλή λειτουργία του ΓεΣΥ;
–Αν τα 2/3 των γιατρών που θα συμβληθούν με το ΓεΣΥ είναι οι γιατροί του Δημοσίου και εφόσον θα εξυπηρετείται το 100% του πληθυσμού είναι φανερό ότι δεν θα λειτουργήσει ομαλά το ΓεΣΥ. Για παράδειγμα, αν ο αριθμός των ειδικών ιατρών, που θα είναι τελικά εγγεγραμμένοι, είναι μικρός πώς θα μικρύνουν οι αναμονές για ραντεβού; Μπορεί, μάλιστα, και να αυξηθούν αφού πρόσβαση στους γιατρούς του Δημοσίου θα έχουν και ασθενείς που μέχρι τώρα δεν είχαν, αφού όλοι είμαστε πια δικαιούχοι. Πιθανόν δηλαδή να γίνει το αντίθετο. Αντί να αποσυμφορηθούν τα δημόσια νοσηλευτήρια να φορτωθούν περισσότερους ασθενείς.
–Αν ο αριθμός των συμβεβλημένων παιδιάτρων δεν είναι επαρκής θα έχει τη δυνατότητα κάποιος προσωπικός γιατρός για ενήλικες να εξετάσει ένα παιδί;
–Έχει αναφερθεί σαν λύση από τον ΟΑΥ, αν δεν επαρκεί ο αριθμός των παιδιάτρων να εγγράφουν παιδιά οι ΠΙ ενηλίκων. Αυτό θα ήταν μια οπισθοδρόμηση στην ιατρική φροντίδα του παιδιατρικού πληθυσμού κατά πενήντα χρόνια. Η Κύπρος έχει ένα επαρκή αριθμό ειδικών παιδιάτρων, οι οποίοι έχουν φέρει την Κύπρο σε ψηλές θέσεις ως προς την αντιμετώπιση της βρεφικής θνησιμότητας (5η παγκοσμίως) και την εμβολιαστική κάλυψη του παιδιατρικού πληθυσμού και θα ήταν τραγικό να παραγκωνιστούν ελαφρά τη καρδία από το Σύστημα. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι στις χώρες όπου η παιδική ηλικία ανατίθεται σε γενικούς ιατρούς αυτό γίνεται μετά από ειδική εκπαίδευση, η οποία προϋποθέτει μίνιμουμ χρόνο κλινικής άσκησης στην παιδιατρική. Κάτι τέτοιο δεν θα ισχύει για τους ΠΙ ιατρούς ενηλίκων του ΓΕΣΥ, οι οποίοι είναι μια ετερογενής ομάδα στην οποία συμπεριλαμβάνονται και γιατροί χωρίς ειδικότητα. Η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου έχει εξασφαλίσει από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Παιδιατρικής γνωμάτευση, η οποία υποστηρίζει την αποκλειστική ενασχόληση με την παιδιατρική ηλικία γιατρών με ειδικότητα στην Παιδιατρική, η οποία τελικά είναι και λιγότερο κοστοβόρα. Ελπίζω ο ΟΑΥ να κάνει δεύτερες σκέψεις και να αποφύγει αυτή τη λύση, γιατί οι δείκτες υγείας ενός πληθυσμού είναι μετρήσιμοι κατά τρόπο απόλυτο. Δεν θα ήθελε κανένας να έχουμε μια επιδείνωση στους δείκτες υγείας, όπως στην εμβολιαστική κάλυψη παιδικού πληθυσμού, μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ.
–Πώς αξιολογείτε τις αναθεωρημένες προτάσεις που ανακοίνωσε ο ΟΑΥ για τους προσωπικούς ιατρούς;
–Οι αναθεωρημένες προτάσεις του ΟΑΥ για ΠΙ συμπεριλαμβάνουν ένα πολύ θετικό σημείο που είναι η αναγνώριση του προβλήματος της υπερεπισκεψημότητας και η πρόταση για την καταβολή του ποσού των 15 ευρώ ως αντίμετρο για τις χωρίς σοβαρή αιτία επισκέψεις στον ΠΙ. Αυτό απαντά σε μια σοβαρότατη ανησυχία των ΠΙ, οι οποίοι δεν θέλουν να αυξηθεί άσκοπα ο αριθμός των ασθενών που θα εξετάζουν με κίνδυνο να αυξηθεί η πιθανότητα λάθους, αλλά και η μείωση του χρόνου που αφιερώνει ο γιατρός στον κάθε ασθενή. Το θέμα είναι ότι η πιο πάνω πρόταση δεν αντικατοπτρίζεται σε κανένα σημείο των κανονισμών, αλλά ούτε και σε καμία απόφαση του Οργανισμού. Όπως και ο καθορισμός της κατά κεφαλήν αμοιβής, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται σε Απόφαση του Οργανισμού όλα τα πιο πάνω είναι υπό την αίρεση του νόμου, ο οποίος αυστηρά καθορίζει ότι αν τα έσοδα του ΟΑΥ είναι χαμηλότερα των υπολογιζόμενων, τότε και τα έξοδα (αμοιβές παρόχων) θα πρέπει να μειωθούν. Το κυπριακό κράτος δεν έχει εγγυηθεί το Ταμείο του ΟΑΥ. Σε περίπτωση δηλαδή που οι υπολογισμοί του ΟΑΥ δεν είναι τελικά σωστοί θα καταβάλει τα ελλείμματα. Οπότε οποιαδήποτε εγγύηση είναι υπό την προϋπόθεση ότι οι υπολογισμοί του ΟΑΥ είναι ορθοί.
–Σας ικανοποιούν οι όροι συνεργασίας που εμπεριέχονται στα συμβόλαια του ΟΑΥ;
–Το συμβόλαιο που δόθηκε στους γιατρούς από τον ΟΑΥ είναι υπό την αίρεση των κανονισμών και του Νόμου. Τόσο ο Νόμος όσο και οι κανονισμοί, αλλά και το ίδιο το συμβόλαιο μιλούν για δυνατές τροποποιήσεις των όρων της σύμβασης. Ειδικά ως προς τις αμοιβές ο ΟΑΥ μπορεί με βάση τους κανονισμούς να αλλάξει το ύψος τους όποτε αυτός κρίνει ότι χρειάζεται. Μπορεί ακόμα να τροποποιήσει τις απαιτήσεις του από τον ιατρό. Το συμβόλαιο, λοιπόν, δεν εξασφαλίζει νομικά τους συμβαλλόμενους ιατρούς.
–Πιστεύετε πως τα δημόσια νοσηλευτήρια θα παρουσιάσουν αισθητή βελτίωση μετά την έναρξη της αυτονόμησης;
–Αισθητή επιδείνωση παρουσιάζουν και θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν τα δημόσια νοσηλευτήρια, διότι ο στόχος είναι κυρίως η διοικητική αυτονόμηση και όχι η οικονομική. Ήδη παρατηρείται φυγή γιατρών. Το απαράδεκτο που ψηφίστηκε από τη Βουλή να δικαιούνται να εγγραφούν στο σύστημα και ειδικευόμενοι ιατροί είναι εκτός από παράνομο και επικίνδυνο. Θα επιφορτίσει τόσο τους ειδικευόμενους όσο και τους ειδικούς με δυσανάλογο φόρτο εργασίας και θα υποβαθμίσει περαιτέρω την παρεχόμενη φροντίδα στα δημόσια νοσηλευτήρια.
–Πρόσφατα παρουσιάσατε τα ευρήματα της έρευνας που κάνατε για το ΓεΣΥ, καταδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, ότι οι πολίτες απαιτούν από την κυβέρνηση αλλαγή πλεύσης. Γιατί οι πολίτες απαιτούν κάτι τέτοιο;
–Είναι φανερό ότι ο κόσμος από τη στιγμή που πληρώνει δεν δέχεται λύσεις του τύπου, «αρχίζουμε και βλέπουμε». Το επιχείρημα ότι όπως σε όλα τα συστήματα θα αρχίσουμε με μικρό αριθμό γιατρών και αυτοί θα αυξηθούν στην πορεία δεν φαίνεται να πείθει τον Κύπριο πολίτη, ο οποίος απαιτεί ένα ολοκληρωμένο ΓεΣΥ από την αρχή της εφαρμογής του. Ζητάει, λοιπόν, από την Πολιτεία τις απαραίτητες νομικές τροποποιήσεις, που θα επιτρέψουν στο σύνολο των γιατρών, αλλά και των νοσηλευτηρίων, να συμβληθούν.
–Αναμένετε ότι οι δικαιούχοι πολίτες θα αφήσουν την ιδιωτική ασφάλεια υγείας που διατηρούν λόγω ΓεΣΥ;
–Καθημερινά στα ιατρεία μας οι ασθενείς μας εκφράζουν τη δυσπιστία τους στον προτεινόμενο σχεδιασμό. Οι περισσότεροι ασθενείς μας δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να καταργήσουν την ιδιωτική τους ασφάλεια. Οι ασθενείς προβάλλουν διάφορους λόγους για τη δυσπιστία τους με κυριότερο την απώλεια εμπιστοσύνης στον κυπριακό κράτος.
