Του Απόστολου Τομαρά
Έντονη ανησυχία και προβληματισμό στους επιδημιολόγους προκαλεί η εικόνα που παρουσιάζει την δεδομένη στιγμή η πανδημία του κορωνοϊού. Ανησυχία που όπως φαίνεται ξεπερνά τα αισθήματα των επιστημόνων κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας. Η έξαρση που παρουσιάζουν οι ημερήσιες καταγραφές κρουσμάτων, πρώτα σε Λεμεσό και μετά στην Πάφο, οδηγούν τους ειδικούς σε απαισιόδοξα συμπεράσματα. Επί του προκειμένου χαρακτηριστικά είναι τα όσα ανέφερε στην «Κ» ο Γιώργος Νικολόπουλος, ο οποίος ξεκάθαρα έκανε λόγο για εκτεταμένη μετάδοση του ιού σε επίπεδο κοινότητας. Με βάση τους δείκτες, ο ρυθμός αναπαραγωγής του ιού κινείται μεταξύ 1,5 και 2, κάτι που οδηγεί τους επιστήμονες στο συμπέρασμα πως η επιδημία κινείται αυξητικά.
Πέρα από τις γενικές παρατηρήσεις, ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι και τα ευρήματα για την πόλη και επαρχία της Λεμεσού. «Με βάση τους δείκτες μέτρησης στη Λεμεσό υπάρχουν 360 ενεργά περιστατικά. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα που δεν έχουν διαγνωσθεί», είναι η παρατήρηση του κ. Νικολόπουλου. Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί αναγκάζει τους επιδημιολόγους να μην είναι σε θέση να προβούν σε εκτιμήσεις για την εξέλιξη της πανδημίας, αλλά και για την διάρκειά της. Ο κ. Νικολόπουλος, τονίζοντας το ρευστό πεδίο που επικρατεί στην εξάπλωση της πανδημίας, κάνει λόγο για ένα δύσκολο χειμώνα και άνοιξη βάζοντας δύο παραμέτρους. Πρώτον, το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση σε Λεμεσό και Πάφο, επόμενη περίοδος ιδιαίτερα κρίσιμη, και δεύτερον το πότε θα αρχίσουν να εφαρμόζονται τα εμβολιαστικά προγράμματα. Μέχρι τότε, ο κ. Νικολόπουλος περιγράφει με χαρακτηριστικό τρόπο αυτό το οποίο βιώνουμε. «Η πανδημία είναι σαν μια πυρκαγιά. Όσο βρίσκει ξερό θα καίει».
Η προσοχή
Όπως και στην περίπτωση έξαρσης της πανδημίας στην Λάρνακα έτσι και τώρα, οι επιδημιολόγοι προσπαθούν να αναχαιτίσουν την επέκτασή της πρώτα στη Λεμεσό και μετά στην Πάφο, όπου τα σημάδια, όπως λένε, είναι ανησυχητικά. Ρωτήσαμε τον κ. Νικολόπουλο αν ο σημερινός αριθμός κρουσμάτων μπορεί να είναι η κορυφή του παγόβουνου, με τον ίδιο να δηλώνει πως δεν μπορεί να εκτιμηθεί αν η σημερινή εικόνα είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ωστόσο, όπως ο ίδιος επισημαίνει, μπορεί αυτή την στιγμή ένα ποσοστό 98% του πληθυσμού της Κύπρου, δυνητικά να μολυνθεί λόγω μη ανοσίας του πληθυσμού, κάτι που συνέβη σε άλλες χώρες όπου ο ιός μόλυνε ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Λαμβάνοντας υπόψη το φορτίο νοσηρότητας, η Λεμεσός βρίσκεται για τον κ. Νικολόπουλο στην κορυφή της σχετικής λίστας, ακολουθεί η Πάφος, ενώ στην τρίτη θέση συγκαταλέγονται οι υπόλοιπες περιοχές με τη Λάρνακα και την ελεύθερη Αμμόχωστο σε καλύτερη θέση από τη Λευκωσία. Στο βασανιστικό ερώτημα αν ο αριθμός των κρουσμάτων θα αυξηθεί, ο κ. Νικολόπουλος παραπέμπει στους σχετικούς δείκτες τονίζοντας πως η σημερινή εικόνα αποτελεί φωτογραφία της επιδημιολογικής κατάστασης της 5ης και 6ης Οκτωβρίου. «Αυτό που βλέπουμε τώρα, έγινε αρχές Οκτωβρίου. Αν τυχόν οι άνθρωποι αυτοί 11 με 12 Οκτωβρίου έχουν μολύνει άλλους, θα το δούμε στις 25 με 26 Οκτωβρίου». Στην κατάσταση που επικρατεί το πρώτο ζητούμενο για τους επιδημιολόγους είναι το άμεσο της απειλής που εντοπίζεται στη Λεμεσό. Το άλλο θέμα άμεσης παρακολούθησης και αντιμετώπισης έχει να κάνει με το σύστημα υγείας και τις αντοχές του. Η προσοχή των επιδημιολόγων είναι στραμμένη προς τα νοσοκομεία, το επόμενο διάστημα. Ο κ. Νικολόπουλος εμφανίζεται να ανησυχεί πως το επόμενο διάστημα τα νοσοκομεία θα υποδεχθούν για περίθαλψη νέα περιστατικά. «Το θέμα είναι να μην φθάσουμε σε ένα σημείο που θα μπουκώσει το νοσοκομείο, και να δούμε πόσοι θα μεταφερθούν στις ΜΕΘ και τι ποσοστό των διαθέσιμων κλινών θα χρησιμοποιείται. Αυτοί είναι οι κρίσιμοι δείκτες. Νομίζω ότι θα έχουν μια επιδείνωση. Αν δει κάποιος και άλλες χώρες, μετά την αύξηση κρουσμάτων ακολουθούν διασωληνώσεις και θάνατοι» είναι οι απαισιόδοξες εκτιμήσεις του.
Διασπορά
Το θέμα μεταπήδησης του ιού σε άλλες περιοχές είναι επίσης ένα θέμα που παρακολουθείται με ιδιαίτερη προσοχή. Εδώ στις ασκήσεις επί χάρτου που γίνονται, οι επιστήμονες εκτιμούν πως ακόμα και στο καλύτερο σενάριο ελέγχου της πανδημίας σε Πάφο και Λεμεσό, το ενδεχόμενο μεταπήδησης είναι πολύ πιθανό και το παράδειγμα που παρατίθεται είναι αυτό της Λάρνακας με μια αισιόδοξη επισήμανση. «Απλά στη Λάρνακα καταφέραμε να περιορίσουμε την εξάπλωση, κάτι που δείχνει ότι τα μέτρα λειτουργούν. Στην περίπτωση της Λεμεσού, όμως, το πρόβλημα είναι πιο μεγάλο». Η προτροπή των επιστημόνων είναι πως αυτό που προέχει είναι το άμεσο που μας απειλεί και στη συνέχεια το μακροπρόθεσμο, «που πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση και ταυτόχρονα να λειτουργούμε ως κοινωνία και οικονομία» είναι η επισήμανση του κ. Νικολόπουλου. Για την κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί, μια εξήγηση που δίδεται είναι πως η κοινωνία έχει επανέλθει σε μια κανονικότητα ίδια με αυτή πριν την πανδημία. Στη συμπεριφορά των πολιτών προστίθενται και τα μέτρα προστασίας όπως η μάσκα που δεν χρησιμοποιείται όπως πρέπει.
Οι εστίες μετάδοσης
Τα στοιχεία της Μονάδας Επιδημιολογικής Επιτήρησης του Υπουργείου Υγείας για την πανδημία μέχρι και τις 20 Οκτωβρίου, δείχνουν πως ο αδύναμος κρίκος εξάπλωσης του ιού είναι η εγχώρια μετάδοση. Από τις 2.448 περιπτώσεις που είναι γνωστό το επιδημιολογικό ιστορικό οι 1.882, ποσοστό 76,9%, αφορά μετάδοση μέσα στην κοινότητα. Το υπόλοιπο ποσοστό 23,1% είχε πρόσφατο ιστορικό ταξιδιού ή έμενε στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια των 14 ημερών πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Πειθαρχημένοι οι Λευκωσιάτες
Στο περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί εκ των πραγμάτων οι έλεγχοι εφαρμογής των υγειονομικών διαταγμάτων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες περιορισμού εξάπλωσης της πανδημίας. Η Αστυνομία, η οποία και σε αυτή την περίπτωση έχει αναλάβει το κομμάτι εφαρμογής των μέτρων, πραγματοποιεί ελέγχους σε 24ωρη βάση. Στη Λευκωσία η ομάδα του ΟΠΕ ενισχύθηκε πρόσφατα με 11 αστυνομικούς ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των αστυνομικών που έχουν επιστρατευθεί στους 50. Με βάση επίσημα στοιχεία, η Λευκωσία και τα περίχωρα εμφανίζονται να έχουν συμμορφωθεί με τα μέτρα που έχουν ληφθεί με τις καταγγελίες να κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Με βάση τα ίδια στοιχεία, τα περισσότερα κρούσματα απειθαρχίας εντοπίζονται κατά σειρά, στη Λάρνακα, τη Λεμεσό και την Πάφο. Σε ό,τι αφορά τη Λευκωσία θετική είναι η αποτίμηση και για το βαθμό πειθαρχίας των επαγγελματιών εστίασης οι οποίοι φαίνεται να συμμορφώνονται και υπό το φόβο λήψης πιο αυστηρών μέτρων. Ένα πρόβλημα που έχει εντοπιστεί κατά τους ελέγχους έχει να κάνει με αλλοδαπούς, οι οποίοι εμφανίζονται να αγνοούν τα υγειονομικά διατάγματα, κάτι που προκαλεί προβληματισμό.
