Του Απόστολου Τομαρά
Οι αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν σε διαδικαστικά ζητήματα προγραμματισμού, ένεκα της διστακτικότητας απέναντι στο εμβόλιο της AstraZeneca, έδωσαν μια νέα πνοή στο εμβολιαστικό πρόγραμμα, ωστόσο αφήνει πίσω και κάποια ουσιώδη ζητήματα τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα. Το κυριότερο από αυτά είναι το γενικό ποσοστό εμβολιασμού του πληθυσμού, το οποίο σύμφωνα με επίσημα στοιχεία κινείται σε χαμηλά επίπεδα προκαλώντας αμφιβολίες για την επιτυχία του στόχου που έχει τεθεί για εμβολιασμό του πληθυσμού μέχρι αρχές Μαΐου, σε ποσοστό 45%.
Ένα μήνα πριν και σύμφωνα με επίσημα κρατικά στοιχεία του προγράμματος «Our World in Data» του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η Κύπρος έχει καλύψει το 12% του πληθυσμού της, με μία δόση και το 4,8% με δύο. Τα στοιχεία που παρουσιάζει το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης συμπίπτουν με τα στοιχεία που παρουσίασαν την περασμένη Παρασκευή οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας. Συνολικά η Κύπρος έχει πραγματοποιήσει 202.441 εμβολιασμούς που αντιστοιχούν σε 17 δόσεις ανά 100 κατοίκους σύμφωνα με το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Αναλυτικά με βάση στοιχεία των Υγειονομικών Υπηρεσιών, οι 202.441 εμβολιασμοί, αντιστοιχούν σε 145.357 χορηγήσεις της πρώτης δόσης και οι 52.084 αφορούν τη χορήγηση και των δύο δόσεων. Επίσης, με την πρώτη δόση έχουν καλυφθεί και 10.934 άτομα από τις ευπαθείς ομάδες και άλλα 745 κλινήρη άτομα έχουν εμβολιαστεί κατ’ οίκον με την πρώτη δόση.
Τα υπέρ και κατά
Η επανέναρξη των εμβολιασμών με το AstraZeneca καθώς και η διστακτικότητα των δικαιούχων απέναντι στο συγκεκριμένο εμβόλιο, μπορεί να θεωρηθεί και ως η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και οδήγησε το Υπουργείο Υγείας σε μια πιο γρήγορη διαδικασία στον προγραμματισμό ραντεβού, σε σχέση με αυτή που ακολουθείτο μέχρι τότε. Αποτέλεσμα της νέας φιλοσοφίας ήταν να τρέξει με γοργούς ρυθμούς ο εμβολιαστικός προγραμματισμός, που από σήμερα Τετάρτη θα πέσει κάτω των 50 ετών. Συγκεκριμένα η τρέχουσα εβδομάδα ξεκίνησε με τον προγραμματισμό ραντεβού για τα άτομα ηλικίας 51-52 ετών, την Τετάρτη, 21 Απριλίου, για τα άτομα ηλικίας 49-50 ετών και την Παρασκευή, 23 Απριλίου, για τα άτομα ηλικίας 47-48 ετών.
Με βάση το νέο πλάνο μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, ο στόχος είναι να έχουν καλυφθεί τα άτομα άνω των 40 ετών και να ακολουθήσουν οι ηλικιακές ομάδες 30-39. Ωστόσο, η επιτάχυνση του προγράμματος αφήνει πίσω ένα μεγάλο αριθμό δικαιούχων, που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν με καχυποψία το εμβόλιο της AstraZeneca, με αποτέλεσμα κάθε φορά που ανοίγει η εμβολιαστική πύλη ένας μεγάλος αριθμός των διαθέσιμων ραντεβού, που αφορούν το εμβόλιο της Οξφόρδης, να παραμένει στα αζήτητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της εικόνας που επικρατεί είναι τα στοιχεία για τα ραντεβού των δικαιούχων ηλικίας 51-52. Από τα περίπου 19.000 ραντεβού διευθετήθηκαν 9.630, τα οποία αφορούσαν το εμβόλιο της Pfizer και ένα μικρό αριθμό του AstraZeneca.
Τα περίπου 10.000 αδιάθετα ραντεβού θα ενσωματωθούν στον επόμενο προγραμματισμό. Ωστόσο και εδώ δεν αναμένεται να υπάρξει δραματική διαφοροποίηση της συμπεριφοράς των δικαιούχων. Στο Υπουργείο Υγείας εκτιμούν πως η επιτάχυνση του εμβολιαστικού προγράμματος θα λειτουργήσει πιεστικά στις ομάδες του πληθυσμού, που αντιμετωπίζουν με δισταχτικότητα το σκεύασμα της Οξφόρδης. Σύμφωνα με μια πρώτη αποτίμηση, πηγές της «Κ» λένε πως υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν μια διαφοροποίηση των δικαιούχων που αρνήθηκαν με εμβολιαστούν ή μπαίνουν σε διαδικασία νέου προγραμματισμού. Παράλληλα με τα νέα ραντεβού το Υπουργείο Υγείας, κατά διαστήματα ανοίγει την εμβολιαστική πύλη για επαναπρογραμματισμό ραντεβού από μεγαλύτερες ηλικίες, οι οποίες αρνήθηκαν να εμβολιαστούν όταν ήταν η σειρά τους. Πρώτο μέλημα για το Υπουργείο Υγείας παραμένει η αλλαγή της υφιστάμενης κατάστασης με τις ομάδες εκείνες που συνεχίζουν να αρνούνται το εμβόλιο της AstraZeneca αλλά και νεότερα άτομα. Στην προσπάθεια αυτή, πέρα από την επικοινωνιακή καμπάνια που θα ξεκινήσει, μια κοινή επιτροπή των Υπουργείων Υγείας και Οικονομικών έχει αξιολογήσει τον εμβολιασμό κατά προτεραιότητα των εργαζομένων σε ουσιώδεις υπηρεσίες, όπως σε λιμάνια και αεροδρόμια.
Νέες παραλαβές
Τα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί, κυρίως με το εμβόλιο της AstraZeneca γίνεται προσπάθεια να ξεπεραστούν και με τις νέες ποσότητες άλλων εμβολίων που αναμένεται να παραδοθούν το επόμενο διάστημα. Όπως έγραψε η «Κ» στην έντυπη έκδοση της περασμένης Κυριακής, μέχρι τις 10 Μαΐου η Κύπρος θα παραλάβει 155.000 εμβόλια Pfizer. Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις μέχρι τα τέλη Ιουνίου αναμένεται η παραλαβή 500.340 δόσεων εμβολίων της Pfizer, ενώ μέχρι τα τέλη Απριλίου θα παραληφθούν 2.400 εμβόλια της Janssen, 6.000-8.400 δόσεις του εμβολίου της Moderna και μέχρι την πρώτη εβδομάδα Μαΐου θα παραληφθούν 75.050 δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca.
Πράσινο από ΕΜΑ στο εμβόλιο της J&J
Όπως και στην περίπτωση του εμβολίου της AstraZeneca, η αξιολόγηση της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων ήταν θετική για το εμβόλιο της Johnson & Johnson . O EMA αφού μελέτησε τις αναφορές των περιστατικών θρομβώσεων που καταγράφηκαν στις ΗΠΑ, άναψε το πράσινο φως για χρησιμοποίηση του εμβολίου. Ο ΕΜΑ στην αξιολόγησή του κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ασυνήθιστα θρομβοεμβολικά επεισόδια που έχουν εμφανιστεί σε πολύ μικρό αριθμό εμβολιασμένων στις Ηνωμένες Πολιτείες, όντως συνδέονται με το εμβόλιο της Johnson & Johnson. Η επιτροπή ασφάλειας του ΕΜΑ σημειώνει ότι πρέπει να προστεθεί μία προειδοποίηση για ασυνήθιστα περιστατικά θρομβώσεων με χαμηλά αιμοπετάλια στις πληροφορίες για το σκεύασμα και ότι πρέπει τα περιστατικά αυτά να κατηγοριοποιηθούν ως εξαιρετικά σπάνιες παρενέργειες του εμβολίου. Ωστόσο, ο ΕΜΑ σημείωσε ότι τα οφέλη του εμβολίου υπερτερούν των κινδύνων των παρενεργειών. Παράλληλα αναμένονται νέες συστάσεις για το εμβόλιο της AstraZeneca.
